Bılım quǧan kımge qyzyqsyz? Bärımızdıŋ de oqyǧymyz, ärı qarai jetılıp, alǧa jyljyǧymyz keledı. Ärine, tırşılık moiyn būrǧyzsa. Alaida, osy ai basyndaǧy keibır äŋgımelerden keiın oqysaŋ, tek şetelde oqu kerek degen oi mazalai bastaǧan syqyldy. Köpşılıgımızdı. Oǧan sebep te joq emes.
Säuır aiynyŋ basynda Qazaqstan Respublikasynyŋ Memlekettık qyzmet ısterı jäne sybailas jemqorlyqqa qarsy ıs-qimyl agenttıgınıŋ ökılı Dinara Janenova jurnalistermen kezdesken edı. Sol jolǧy mälımdemesınde ol memlekettık basqarudyŋ tiımdılıgın arttyru üşın memlekettık qyzmetkerlerge magistratura därejesın nemese şeteldegı bılımdı mındetteu jükteletının aitqan. Sözbe-söz keltırsek: «Qazır memlekettık qyzmetkerler şeteldık ärıptesterımen, şeteldık memlekettık organdarmen köp jūmys ısteidı. Sondyqtan, ärtürlı kelıssözder barysynda, qandai da bır şeşım qabyldanarda, qūjattardy daiyndaǧanda bızdıŋ memlekettık qyzmetkerlerdıŋ bılımı bäsekege qabılettı bolu kerek. Sondyqtan, bız lauazymdardyŋ jekelegen türlerı üşın talapty küşeitpekpız» degen edı D.Janenova.
Osylaişa memlekettık qyzmettıŋ A jäne B korpusyna qyzmetke ötkısı keletınderden magistratura, sonyŋ ışınde şeteldık magistratura
diplomy talap etıletını jäimen ǧana qūlaqqa qūiyla bastady. Mūnyŋ arasynda, jalpy memlekettık qyzmetten ümıtkerdıŋ tolyqtai şetelde bılım aluy mındetteletını aityldy…
Köbımızdıŋ bır desten elımızdegı JOO-larǧa mensınbei qarauǧa mäjbür bolǧanymyz da sondyqtan.
İä, memlekettık qyzmetke tūruǧa jaramdy diplom bere almaityn joǧary oqu ornynda ne qadır qalsyn? Şama kelse, köpşılık şekara asuǧa mūqtaj bolady. Kım de bolsa, qazyqqa bailanbaǧandy, bailansa da, arqany ūzyn bolǧanyn qalaidy.
Desek te, būl nietımız elımızdegı 126 oqu ornynyŋ 41 myŋdai professor-oqytuşysynyŋ qūqyn taptau emes pe? Qarapaiym sözben aitqanda, «sender oqytqan şäkırtter memlekettık qyzmetker boluǧa jaramaidy» deu san jyldyq täjıribesı bar qazaqstandyq ūstazdar qauymynyŋ köŋılın qaldyrmas pa?..
Al santarapty diplomatiialyq qatynas ornatyp, şet eldermen tyǧyz bailanysta jūmys ısteuge şetelde oqyǧan azamattar ǧana jaramdy degen söz qisyndy ma? Sonda yqylym zamannan künı bügınge deiın qazaq eşqandai elmen aralaspai ömır sürıp kelıp pe? Bügın 550 jyldyǧy toilanǧaly otyrǧan Qazaq handyǧy şetelde oqyǧan azamattary bolmaǧandyqtan, ainala elmen qarym-qatynas jasauǧa, zamannan qalmai ömır süruge ikemsız bolyp pa? Al Alaş kösemı Älihan Bökeihanov aitqandai, «elge, jūrtqa qyzmet etu bılımnen emes, mınezden» ekenı ras bolsa, bızge şetelde alǧan bılımnıŋ qandai qajettılıgı bar? Memlekettık basqarudy damytyp, Otanǧa adal qyzmet etu üşın diplomynyŋ şeteldık qaǧazdan bolǧany emes, jalpy bılımı, sanalylyǧy, eŋ bastysy, otanşyldyq mınezı ǧana maŋyzdy emes pe?
Otandyq oqu oryndaryn mensınbeitın elde qandai otanşyldyq turaly söz boluy mümkın?..
«Bolaşaq» qozǧalysynyŋ jetekşısı Däuren Babamūratovtyŋ aituynşa, jaǧdaiy müldem bölek Singapurda ǧana memlekettık qyzmetten ümıtkerden şeteldık diplom talap etıledı eken. Al köptegen elderde şet elde oqyǧan azamat, kerısınşe, eŋ joǧary sanattaǧy memlekettık qyzmetke jıberılmeidı. Onyŋ sebebı tüsınıktı.
Endeşe, bızge ne kerek? Elge adal, bılımdı memlekettık qyzmketker me, älde şeteldık diplom ba?..
Näzira BAIYRBEK
