Gaza sektoryndaǧy HAMAS qaruly tobyna qarsy arnauly operasiia bastaǧaly berı İzrail äskerı bır täulık ışınde alǧaş ret köp şyǧynǧa ūşyrap, 21 jauyngerı qaza tapty. SAHAL ökılı, kontr-admiral Daniel Hagaridıŋ mälımetıne qaraǧanda, İzrail jauyngerlerı tıntu jürgızgen 2 ǧimaratta jarylys bolyp, 21 jauynger opat bolǧan.
Gaza aumaǧynda qandy soǧys jürıp jatqanyna 4 aiǧa taiady. Qazır HAMAS-tyŋ negızgı küşı şoǧyrlanǧan Gaza sektorynyŋ oŋtüstık-batysynda keskılesken şaiqas jürıp jatyr. Soltüstık Gazadaǧy ūrys qimyldary, negızınen, aiaqtalyp, atalǧan aumaq jappai İzraildıŋ baqylauyna öttı. Soǧys saldarynan aimaqta gumanitarlyq daǧdarys tuyndady. 26 myŋǧa juyq beibıt tūrǧyn qaza tauyp, Palestina aumaǧynyŋ basym bölıgı jermen-jeksen boldy. Ölgenderdıŋ basym bölıgı – äielder men balalar. Al İzrail armiiasy Gaza aumaǧyna basyp kırgelı 220 jauyngerınen aiyrylǧan.
Halyqaralyq Gaaga soty osy aidyŋ basynda İzraildı BŪŪ-nyŋ genosid turaly konvensiiasyn būzǧany üşın aiyptaityn derekterdı tyŋdady. Degenmen Netaniahu bırde-bır sot nemese äskeri qarsylas İzraildı HAMAS-ty joiu maqsatynan taidyra almaidy dep mälımdedı. Keşe BŪŪ Bas hatşysy Antonio Guterriş Qauıpsızdık Keŋesınıŋ otyrysynda «Palestina halqyn ūjymdyq türde jazalauǧa eşqandai negız joq» dep İzraildı aiyptai söiledı. Osy jinalysta Resei Syrtqy ıster ministrı Sergei Lavrov Reseidıŋ Gazadaǧy qaqtyǧysty toqtatu jönındegı beibıt bastamasyn jariialady. Qūjatta taraptar atysty dereu toqtatyp, 1967 jylǧy şekara negızınde Palestina memleketın qūru közdelgen.
Jalpy Palestina memleketın qūru mäselesı būrynnan aitylyp keledı. Barak Obama bilık jürgızgen kezde Palestina memleketın qūryp, 1967 jylǧy şekara negızınde İzrail jäne Palestina memleketterınıŋ qatar ömır süruın ūsynǧan. Būl ideiany Palestinadaǧy jetekşı saiasi toby «Fath» qoldaǧanmen, radikaldyq ūstanymdaǧy HAMAS toby qarsy şyǧyp, İzrail memleketınıŋ baqylauyndaǧy barlyq aumaq Palestina memleketınıŋ aumaǧyna ainaluy tiıs degen talap qoidy. 2009 jyly premer-ministr B.Netaniahu «Eger palestinalyqtar İzraildı evrei halqynyŋ memleketı dep tanysa, onda bolaşaq beibıt kelısımde bız demilitarizasiialanǧan Palestina memleketın qūru turaly şeşımge qarsy emespız» degen edı. Bıraq qazır Netaniahu ol oiynan da ainyp qalǧan sekıldı. Sebebı jaqynda ol taǧy da qyŋyrlyq tanytyp, İzrail-Palestina qaqtyǧysyn şeşudıŋ jalǧyz ädısı retınde ekı memlekettıŋ (İzrail men Palestina) qatar ömır süruıne negızdelgen közqarasqa qarsylyq bıldırdı. Ötken jyldyŋ soŋynda AQŞ prezidentı Djo Baiden amerikalyq CBS telekompaniiasyna bergen sūhbatynda «palestinalyq HAMAS radikal toby joiylu kerek, bıraq İzrail Gazany okkupasiialasa, «ülken qatelık bolady», sondyqtan Palestina memleketın qūru jolyn ızdeu kerek» dep mälımdegen edı.
Jaqynda Briusselde EuroOdaq elderınıŋ Syrtqy ıster ministrlerı bas qosyp, ūiymnyŋ Taiau Şyǧysta beibıtşılık ornatu boiynşa josparyn talqylady. Odaq elderı Palestina memleketın qūru aldaǧy beibıt kelıssözderde talqylanatyn basty mäselenıŋ bırı bolu keregın jetkızdı. Bıraq jiynǧa arnaiy şaqyrylǧan İzrail syrtqy saiasat basşysy Odaqtyŋ būl ūsynysynan bas tartty. Demek, Taiau Şyǧystaǧy 77 jyl boiy şeşılmei kele jatqan mäselenı şeşudıŋ eŋ ūtymdy joly – Palestina memleketın qūru. Bıraq oǧan qazır İzrail qarsy.
Gaza aumaǧyn 3 ai boiy töpelegen İzrail Qaruly küşterı HAMAS kepılge alǧan tūtqyndardy tolyq bosata alǧan joq. Kerısınşe, olardyŋ da bır bölıgı İzraildıŋ äue şabuly kezınde qaza tapqan. Al HAMAS İzrail atqylaudy toqtatyp, äskerın şegındırse, tūtqyndardy bosatyp, kelıssöz jürgızuge daiynbyz dep otyr, sondai-aq Gaza soǧystan keiın de HAMAS-tyŋ tolyq baqylauynda boluy, İzrail türmesındegı barlyq Palestina tūtqyndaryn bosatuy kerek dep sanaidy. Bıraq oǧan İzrail kelıspei, mäselenı maidanda şeşudı közdep otyr. Bıraq qūrylǧanyna 30 jyldan asqan qaruly topty İzrail tolyq qūrta ala ma? Öte qymbatqa tüsıp jatqan būl soǧysty İzrail qanşa uaqyt jalǧastyra alady? Mäsele sonda.
