Koreia tübegındegı şielenıs qaita küşeidı. Jaqynda Soltüstık Koreia basşysy Kim Chen Yn Oŋtüstık Koreiany Soltüstık Koreianyŋ basty dūşpany dep atap, öz elınıŋ Oŋtüstık Koreiamen bırıguı mümkın emestıgın, Seul özıne qosyp alu saiasatyn taŋdap, būl bır ūlt, bır memleket jäne ekı jüiege qaişylyq jasaǧanyn mälımdep, äsker men äskeri önerkäsıp salasynyŋ mamandaryna soǧysqa daiyndyqty küşeituge tapsyrma berdı.
Qaŋtar aiynyŋ basynda Soltüstık Koreia Oŋtüstık Koreiaǧa jaqyn Pennendo jäne Enphendo araldaryna qarai artilleriialyq 200 snariad atty. Oŋtüstık Koreia äskerı Pheniannyŋ qimylyn «arandatu» dep atap, jauap retınde 400 snariad atyp, öz manevrın jasady. Būl Oŋtüstık Koreia araldarynda bolyp otyrǧan alǧaşqy oqiǧa emes. 2022 jyly jeltoqsanda Soltüstık Koreianyŋ jaǧalau artilleriiasy araldardy atqylap, keiın oqiǧany «jattyǧu» dep ataǧan. 2010 jyly qaraşada Enphendo aralynda Soltüstık jäne Oŋtüstık Koreia äskerı arasynda atys bolyp, adam ölımı de bolǧan.
Koreia tübegındegı jaǧdaidyŋ kürt şielenısuıne Oŋtüstık Koreia men Amerika Qūrama Ştattarynyŋ Soltüstık Koreiaǧa qarsy tejeu strategiialaryn qaita qarap, «Arnaiy tejeu strategiiasy» dep atalatyn qūjatqa qol qoiuy mūryndyq boldy. Osydan keiın Soltüstık Koreia basşysy «AQŞ-tyŋ maqsaty – bızdıŋ iadrolyq qaruymyzdy joiu ǧana emes, saiyp kelgende, iadrolyq küşımızdı joiu, öz-özımızdı qorǧau qūqyǧynan bas tartuǧa mäjbürleu, kez kelgen uaqytta rejimımızdı qūlatu üşın bızdı älsıretu» dep mälımdep, iadrolyq qarudan bas tartpaitynyn qaitalai aŋǧartty.
Ötken jyly qaraşa aiynyŋ soŋynda Soltüstık Koreia alǧaş ret barlau sputnigın sättı ūşyrǧanyn jariialady. Būl – Soltüstık Koreia üşın 2016 jyldan bergı alǧaşqy sättı orbitalyq ūşyru. Oŋtüstık Koreia barlau qyzmetınıŋ ökılderı zymyrannyŋ jaŋa nūsqasynda Reseiden alǧan tehnologiialarǧa negızdelgen qozǧaltqyş qoldanylǧanyn mälımdedı. AQŞ KHDR-dyŋ ǧaryşqa sputnik ūşyruyn BŪŪ Qauıpsızdık Keŋesı tarapynan engızılgen sanksiialardy öreskel būzu dep atady.
AQŞ Resei men Oŋtüstık Koreia arasyndaǧy qarym-qatynastyŋ küşeiuıne alaŋdauşylyq tanytyp otyr. Öitkenı Phenian Reseiden alǧan ǧaryş tehnikalarynyŋ öteuıne bır million dana snariad, sondai-aq orta qaşyqtyqqa atylatyn zymyrandar bergen. Būl onsyz da şeşılmei jatqan Şyǧys Europadaǧy şielenıstı odan saiyn küşeittı. Juyrda Soltüstık Koreia taǧy da Reseige taktikalyq raketa keşenderı men ballistikalyq raketalaryn tasymaldaǧan. Aq üi ökılınıŋ sözınşe, Resei 30 jeltoqsan jäne 2 qaŋtarda Ukrainaǧa jappai soqqy jasaǧan kezde soltüstıkkoreialyq raketalardy paidalanǧan. Būǧan deiın The Wall Street Journal basylymy Resei Soltüstık Koreiadan ballistikalyq raketalar men tiıstı qondyrǧylaryn satyp alǧan boluy mümkın dep habarlaǧan. Soltüstık Koreiada keŋestık ülgıdegı R-17 raketa keşenderı bar. Ol qazır «Hvason-6» dep atalady. Sarapşylar ol 500-1300 şaqyrymǧa ūşuy mümkın dep sanaidy. Batys basylymdarynyŋ mälımetıne qaraǧanda, Resei Soltüstık Koreiadan 50-ge juyq ballistikalyq zymyran alǧan. Eger onyŋ sany būdan da köbeise, onda Ukrainanyŋ äue şabuylynan qorǧanu quaty tıptı älsırei tüsuı yqtimal.
Sarapşylar soŋǧy jyldary Soltüstık Koreiada ışkı mäselelerdıŋ (sonyŋ ışınde ekonomikanyŋ toqyrauy, azyq-tülık pen mūnaidyŋ jetıspeuşılıgı) küşeiuıne, sondai-aq, diplomatiialyq sätsızdıkterge bailanysty (halyqaralyq sanksiialardan qūtyla almauyna bailanysty) Phenian öz ūstanymyn özgerttı. Būl eldıŋ Reseimen jasasqan tyǧyz qarym-qatynasy, sonyŋ ışınde artilleriialyq snariadtar men zymyrandardy jetkızuı halyqaralyq saiasi oiyndy belgılı därejede özgertuı mümkın degen pıkırde.
Qazır ekı Koreia da şekaraǧa äskerın toptap, bes qaruyn sailap jantalasuda. Degenmen köptegen maman Kim Chen Ynnyŋ tüpkı maqsaty Oŋtüstık Koreiamen soǧysu emes, kerısınşe, qaru-jaraqty qysqartu turaly kelısımdı alǧa tarta otyryp, Vaşingtondy öz elın iadrolyq derjava retınde tanuǧa mäjbürleu dep sanaidy. Öitkenı eŋ sezımtal saiasi sätterde jaularyn mazalau – Soltüstık Koreianyŋ känıgı ädetı. Biyl AQŞ ta, Oŋtüstık Koreia da sailau ötkızedı. Soltüstık Koreia osy sättı paidalanyp, az da bolsa tiımdılıkterge qol jetkızgısı keledı. Mäselen, 2012 jyldyŋ soŋynda AQŞ pen Oŋtüstık Koreiadaǧy prezident sailauy kezınde Soltüstık Koreia ūzaq qaşyqtyqqa atylatyn zymyran ūşyrsa, 2013 jyly Oŋtüstık Koreia köşbasşysy qyzmetıne kırıserden bırer apta būryn iadrolyq synaq ötkızdı, 2016 jyly AQŞ-tyŋ prezident sailauyna ekı ai qalǧanda taǧy da iadrolyq synaq jasap, älemdı dürlıktırgen bolatyn.
