Astanadaǧy Däueşevter äuletı – elge syily, şaŋyraǧynan qūt üzılmegen otbasylardyŋ bırı. Osyndai äulettıŋ berık qazyǧy, balalarynyŋ tıregı adami qasietterı biık, aqyly dariia, paiym-parasattary joǧary Erkın aǧa men Hamila jeŋgei.
Bügıngı keiıpkerlerım Erkın aǧa men Hamila jeŋgei soǧystan keiıngı jyldary özderınıŋ tūstastary sekıldı talai qiyndyqty köre jürıp, orta mekteptı bıtırıp şyǧady. Ekeuı de oqudy bıtırısımen Qaraǧandy memlekettık pedagogikalyq institutynyŋ fizika-matematika fakultetıne oquǧa tüsedı. İnstitutty bıtırısımen ekeuı de auylǧa kelıp mūǧalım bolady.
1963 jyldyŋ 7 qaraşasynda olar otbasyn qūrady. Erkın aǧa Keŋes orta mektebınde direktordyŋ oqu-öndırıstık jönındegı orynbasary bolsa, Hamila Qūlbekqyzy matematika pänınıŋ mūǧalımdıgıne qabyldanady. Erkın Däueşev mektepte qyzmet ıstep jürgende partiia qataryna ötse, Hamila Qūlbekqyzy Alekseevka (qazırgı Aqköl audany) audandyq partiia komitetınıŋ ekı märte müşesı bolyp sailanady. Osy Keŋes auylynda olardyŋ tūŋǧyş balalary Gülnar dünie esıgın aşady.
1966 jyly Erkın Däueşūlyn qazırgı Azat orta mektebıne direktordyŋ oqu-tärbie jönındegı orynbasarlyǧyna auystyrady. Abyroimen tört oqu jylyn osynda ötkızedı. Osy elde Gülşat pen Dinara atty qyzdary ömırge keledı. Al 1970 jyly Erkın aǧany Qarabūlaq orta mektebınıŋ direktorlyǧyna taǧaiyndaidy. Osynda jaŋa mekteptıŋ ırgesın qalaidy. Oqu-tärbie jūmysy jaǧynan Sıletı audanyndaǧy aldyŋǧy qatarly mektepterdıŋ bırı bolady. Osy jerde Erkın Däueşūly Qazaqstan Respublikasynyŋ bılım salasynyŋ üzdık qyzmetkerı tösbelgısımen marapattalady. Tıptı kezekten tys jeŋıl kölık aluǧa bolatyn audandyq atqaru komitetınıŋ şeşımı şyǧyp, avtokölıktıŋ kıltın oǧan tamyz konferensiiasynda tabys etedı. Sodan Qarabūlaqta Marat pen Äliia degen balalary düniege keledı.
Erkın aǧa kezınde qyzmetınen basqa qoǧamdyq jūmystarǧa da belsene aralasqan eken. Osyny baiqaǧan Sıletı audandyq partiia komitetı oǧan ideologiia bölımın basqarudy tapsyrady. 1978 jyldan 1987 jylǧa deiın osy qyzmettı mınsız atqarady. Keiınnen Beibıtşılıktı qorǧau qoǧamynyŋ audandyq bölımınıŋ töraǧasy, audandyq mädeniet salasy qyzmetkerlerı käsıpodaǧynyŋ töraǧasy qyzmetıne sailanady.
Otbasynyŋ jaǧdaiyna bailanysty 1987 jyly Aqköl qalasyna köşedı, audanynyŋ bılım beru bölımın basqarady. Al Hamila jeŋgei № 3 orta mektepke matematika pänınıŋ mūǧalımdıgıne qyzmetke qabyldanady.
Osy uaqyt ışınde ūltjandy Erkın Däueşūly qazaq tılınıŋ märtebesın köterumen, qazaq mektepterın aşuǧa köŋıl böledı. Osy qyzmetke kelgende audanda bır ǧana qazaq mektebı bolatyn. Ol qūrmettı demalysqa şyqqanşa 7 taza qazaq mektebıne qosa 14 aralas mektep aşyp jäne Aqköl qalasyndaǧy taza qazaq mektebınıŋ ırgesın qalauǧa atsalysady. Bır aitarlyǧy, Keŋes Ükımetı qūlaǧannan keiın mektepter men balabaqşalar jabylyp jatqanda Erkın Däueşūlynyŋ qoldauymen būl audanda bırde-bır mektep jabylmaǧan. Onyŋ ıskerlıgınıŋ arqasynda bar qiynşylyqtarǧa tötep bere otyryp, kerısınşe bırneşe mekteptıŋ janynan kışıgırım balabaqşalar aşady. Oǧan qosa audandyq bılım basqarmasynyŋ janynan bılım salasynyŋ qyzmetın körsetetın mūrajaidyŋ aşyluyna mūryndyq bolady.
Erkın aǧa men Hamila jeŋgei ūrpaqqa bergen tälım-tärbiesımen, tuǧan-tuys, körşı-qolaŋ arasyndaǧy syilastyǧymen, salt-dästür men ūlttyq qūndylyqtarǧa degen qūrmet sezımımen köpke ülgı bolǧan, şattyǧy tasyǧan şaŋyraqtardyŋ bırı dep aita alamyz. Däueşevterdıŋ otbasynan şyqqan iaǧni ata men äjenıŋ «mektebınen» ötken olardyŋ balalary men nemerelerı ruhani jaǧynan da myqty. Olar – ülgılı otbasynyŋ ūrpaǧy.
İä, önegelı otbasy – eldıktıŋ tūtqasy deidı ǧoi. Bügıngı bızdıŋ keiıpkerlerımızdıŋ ekeuı de – ūlaǧatty ūstazdar. «Mūǧalım mamandyǧy – barlyq mamandyqtyŋ anasy» demekşı, Erkın aǧamyz ben Hamila jeŋgemızdıŋ aldynan myŋdaǧan şäkırt bılım alyp tärbie körgen. Olar ösırıp, tärbielegen öz balalary da – bügınde elımızdıŋ maqtanyşyna ainalǧan mamandar.
Erkın aǧa men Hamila jeŋgei – alty bala tärbielep ösırgen baqytty otbasy. Balalarynyŋ barlyǧy da joǧary bılım alǧan. Bıreuı – ǧylym kandidaty, ekınşısı – ǧylym doktory. Beseuı respublikalyq därejedegı qyzmetter atqarady. Jan jūbaiy Hamila Qūlbekqyzy – kümıs alqa iegerı, 52 jyl qyzmet atqaryp zeinetke şyqqan ūlaǧatty ūstaz, aiauly ana. Qazaqstan Respublikasy bılım salasynyŋ üzdıgı tösbelgısımen marapattalǧan. Al Erkın aǧanyŋ eŋbek ötılı – 57 jyl. «Qūrmet» ordenınıŋ iegerı, oǧan qosa bırneşe memlekettık medaldar men Qūrmet gramotalarymen de marapattalǧan. Aqköl audanynyŋ Qūrmettı azamaty, Qazaqstan Jurnalister odaǧynyŋ müşesı.
Zeinetke şyqqannan keiın Erkın Däueşūly men Hamila Qūlbekqyzy Astana qalasyna köşıp keledı. Ekeuı de osy qalada qarap otyrmai qyzmetterın odan ärı jalǧastyrady. Erkın aǧa qaladaǧy qarttar üiıne, qazırgı «Şarapat» mekemesıne pedagog-psiholog bolyp ornalasyp, ol osynda tura 14 jyl qyzmet atqarady. Qazaqstannyŋ äleumettık salasyndaǧy tūŋǧyş psihology ataǧyn alyp şyǧady. Al Hamila Qūlbekqyzy Astana qalasyndaǧy № 3 orta mektebıne matematika pänınıŋ mūǧalımı bolyp qyzmet atqarady. Mektep ūjymynyŋ ol kısını syilaityndyǧy sonşa, mektepten ketkenıne äjeptäuır uaqyt ötse de, älı habarlasyp, meiramdarmen qūttyqtap, özderıne şaqyryp tūrady eken. Qyzmetten bırjola bosaǧannan keiın de Erkın aǧa bos qarap otyra almaidy. Ardagerler keŋesınıŋ qoǧamdyq jūmystarymen ainalysady. Ardagerler keŋesınıŋ jäne jurnalisterden qūralǧan mediatoptyŋ beldı müşesı. Iаǧni «Astana aqşamy» gazetınıŋ ştattan tys tılşısı.
Erkın Däueşūly bırneşe kıtap ta jazdy. «Auylymdy saǧyndym», «Bır ǧasyr», «Jany jaisaŋ Jaiyq aǧa», «Azamattarymen ajarly Aqkölım», «Qalammen örılgen jyldar» estelık kıtaptarynyŋ avtory. «Arqa ajary», «Astana aqşamy», «Aqköl ömırı» gazetterıne tūraqty türde maqala jazyp tūrady. Onymen qosa Erkın aǧamyz – elıne qaltqysyz qyzmet etıp, bıraq der kezınde olardyŋ eŋbegı elenbei, halyq jauy dep sottalyp ketkenderdıŋ ömırın zertteumen de ainalysqan adam. Soǧys kezınde ūjymşardy jaqsy basqaryp tūrǧan Bauke Qūlmaǧambetov degen kısını körealmaityndar halyq jauy dep 58-bappen on jylǧa sottap jıberedı. Osy kısınıŋ ömırbaianyn zerttep, adal ekenın däleldep, Bas prokuraturaǧa deiın baryp, maqalalar jazyp Bauke Qūlmaǧambetovty aqtap şyǧady.
Odan keiın jazuşy-şejıreşı Jaiyq Bektūrovtyŋ ısın zertteidı. Aqköl audanynyŋ tumasy Jaiyq Bektūrov Alaş qairatkerlerı turaly alǧaşqy şyndyqty halyqqa jetkızgen, özı de bırneşe jyl türmede otyryp kelgen ūlt qairatkerı edı. Däleldı aiǧaqtardy 17 jyl jinastyryp, gazetterge ol jaily maqalalar jazyp, onyŋ aq ekenın däleldeidı. Qazır Aqköl qalasynda qazaq orta mektebıne, bır köşege onyŋ esımı berılgen.
Al qazırgı uaqytta Erkın aǧa bas bolyp «Erdıŋ atyna elı sai bolsyn» degen qaǧidamen Saǧadat Nūrmaǧambetovtyŋ 100 jyldyǧy qarsaŋynda batyr tuǧan Eŋbek auylyn körkeitıp, jöndeu jūmystaryn jürgızuge atsalysyp jür. Būdan 3-4 jyl būryn baǧdarlama jasap, ony audan äkımı qoldap, ıske kırıskenbız deidı Erkın aǧa. Qazırgı uaqytta elındegı mektep, mädeniet üiı kürdelı jöndeuden ötıptı. Tas jolǧa bilbordtar qoiylyp, muzei üiı de aşylǧan körınedı. Al eskertkış ornatu jönınde Erkın aǧa Qorǧanys ministrınıŋ qabyldauynda bolypty. Ministr kelısımın bergen körınedı. Jalpy Erkın aǧamyz – üide tynyş otyrmaityn, osyndai eldıŋ adamy. Halyqtyŋ qamymen jürgen qamqor azamat.
Kezınde osy «Astana aqşamy» gazetıne de Jūmabek Täşenov turaly bırneşe maqala jazǧan. Ol kısıge Halyq qaharmany ataǧyn jäne tuǧan audanyna esımın beru turaly mäseleler köterıp jürgen körınedı. «Arşaly audany qoldaidy, al oblys ündemeidı» deidı Erkın aǧa.
Erkın aǧa men Hamila jeŋgei ūrpaqqa bergen tälım-tärbiesımen, tuǧan-tuys, körşı-qolaŋ arasyndaǧy syilastyǧymen, salt-dästür men ūlttyq qūndylyqtarǧa degen qūrmet sezımımen köpke ülgı bolǧan, şattyǧy tasyǧan şaŋyraqtardyŋ bırı dep aita alamyz. Däueşevterdıŋ otbasynan şyqqan iaǧni ata men äjenıŋ «mektebınen» ötken olardyŋ balalary men nemerelerı ruhani jaǧynan da myqty. Olar – ülgılı otbasynyŋ ūrpaǧy. Sözımızdıŋ dälelı – olardyŋ janūiasy 2019 jyly Astana qalalyq «Mereilı otbasy» baiqauynda ekınşı oryn ielendı. Būl oŋai jeŋıs emes. Jüzdegen otbasy qatysqan jarysta alǧa şyǧu – ülken eŋbek pen tärbienıŋ negızı arqyly jetkenı sözsız.
Şaŋyraq şattyǧyn oilaǧan jan otbasyndaǧy jaryn, balalaryn da janyndai süietın bolady. Osyndai ülken şaŋyraqtyŋ uyǧyn ūstap tūrǧan Erkın aǧa men Hamila jeŋgemız – mereilı otbasynyŋ bırı. Jaqynda olardyŋ şaŋyraq qūrǧanyna 60 jyl tolady. Olai bolsa, mereitoilaryŋyz qūtty bolsyn demekpız!
Ǧaliia BALTABAI, Astana qalalyq
Ardagerler keŋesı mediatoby jetekşısınıŋ orynbasary
