Jaŋalyqtar

JYL BASTAUY — NAURYZ

Nauryz – jyldyŋ basy, kün men tünnıŋ teŋeler şaǧy. Tamyryn tereŋnen tartqan osynau meiram – bereke men bırlıktıŋ nyşany. Tazalyq pen tatulyqtyŋ tūǧyryn nyǧaityp, riiasyz şattyq pen quanyşqa kenelter ūly mereke. Aspan denelerı eŋ bastapqy nüktelerınde toǧysady. Kün men tün teŋeledı. Jan-januarlar tölderın örgızedı. Sol jaryqtyq tabiǧattyŋ tülep, jaŋaratyn şaǧy – osy Nauryz. Jer üstıne tılmen aityp jetkızgısız keremet bır şattyq ornai qalady. Nauryz dep otyrǧanymyz, Jaŋa kün dep jar salatyn quanyşymyz – osy.

Nauryz köptegen halyqtardyŋ dästürlı meiramy retınde baǧzy zamandardan toilanyp keledı. Būl merekenıŋ dınge, ne bolmasa jekelegen ūlttarǧa eş qatysy joq. Nauryz – qazaqtyŋ şyn maǧynasyndaǧy ūlt meiramy. Nauryzdy qazaqtan basqa Künşyǧys jūrttarynyŋ köbı, mäselen, Ündıstan, İran, Auǧanstan, Ortalyq Aziia jäne Kavkaz halyqtary da meiram etedı. Nauryz qazaq halqy üşın airyqşa syiymdy, artyqşa däleldı meiram bolyp keledı. Eskışe nauryzdyŋ 9-ynda, jaŋaşa 22-sınde kün men tün teŋeledı, qys ötıp, jaz jetıp, şarua keneledı. Qys boiy aq kebının jamylyp, ölım tösegınde jatqan tabiǧattyŋ, jandy-jansyzdyŋ tırıluı kımnıŋ bolsa da köŋılıne şattyq beretını anyq. Tırşılık jaǧynan qystyŋ ötuıne, jazdyŋ jetuıne barlyq tırı jan quanady.

Tabiǧat ananyŋ qūşaǧyn jıbıtıp, jahanǧa jylulyq pen nūr – şuaǧyn şaşyp, tırşılık ataulyǧa när bergen köktemnıŋ körıktı meiramy – Ūlystyŋ ūly künın elımızdıŋ tükpır-tükpırınde quanyşpen atap ötude. Töbesı körınıp tūrǧan jaqsylyqty laiyqty qarsy alu, osyǧan mäz-meiram äzırlenudıŋ özı – ǧanibet. Toidyŋ bolǧanynan boladysy qyzyq. Toi bolǧanda, qandai toi – Nauryz toiy!

Sanauly künderden keiın Äz Nauryz dünie esıgın aşady. Tarih qoinauyna taǧy bır jylymyz jol tartyp, taǧy bır jyl tabaldyryqtan attaidy. Jaŋa kün töŋırekke nūr-şapaǧatyn tögedı. Jer betıne jaqsylyq äkeletın Ūlystyŋ ūly künın şat-şadyman köŋılmen qarsy alaiyq, aǧaiyn!

A.BAQAŞBAEVA,
Astana qalasy Ädılet basqarmasynyŋ
jetekşı mamany

 

Taǧyda

Ūqsas jaŋalyqtar

Pıkır üsteu

Back to top button