تاعزىم

ەلI سىيلاگان ەسكەرمەس ەدI…

ەسكەرمەس-ەلەمەسوۆول ءبىر باسىندا سازگەرلىك, انشىلىك, جازۋشىلىق پەن جۋرناليستىك توعىسقان امبەباپ جان بولاتىن. بۇل – تابيعاتتىڭ بەرگەن دارىن-قابىلەتى. ال, وسىناۋ قىر­لارىنا قوسا, ەسكەرمەس يمانباەۆتىڭ تۋا بىتكەن ازاماتتىق, ادامشىلىق, جان بالاسىنا جاماندىق ويلامايتىن اق جۇرەكتىگى, قولىنان كەلىپ تۇرسا, جاقسىلىعىن ايامايتىن بول­مىسى اينالاسىن ريزا ەتەتىن. كوپ جىلدار قاتار جۇردىك. اسىل جارى ساۋلەگە قوسىلعاندا دا, تۇڭعىشى جانسايا دۇنيەگە كەلگەندە دە, العاشقى كىتابى باسپادان شىققاندا دا قۋانىشتارىن بولىسكەنبىز. سول كەزدەگى ساكەن سەيفۋللين اتىنداعى تسەلينوگراد پەداگوگيكالىق ينستيتۋتىنىڭ مۋزىكا فاكۋلتەتىندە ساباق بەرە ءجۇرىپ, وبلىستىق باسىلىمدارعا ءجيى قالام تارتىپ, تەلەراديو باعدارلامالارىنا ءجيى اتسالىساتىن ەسكەرمەس اقىرى «ات باسىن» جۋرناليستيكاعا بۇتىندەي بۇرعان. وزىندىك جازۋ مانەرى, وي تولعاۋ ءتاسىلى, كوركەمدەپ بايانداۋى بار تۋىندىلارى استە  جاتتاندى بولمايتىن.

سول زامانعى «توسەلگەن» جۋرنا­ليس­تەردىڭ «كپسس ورتالىق كوميتەتىنىڭ پلەنۋمىندا ايتىلعانداي» دەپ, باستالاتىن وقىرمانىن مەزى ەتەر تاپتاۋىرىن تىركەستەرى ەسكەرمەستىڭ جازعاندارىندا مۇلدەم قارا كورسەتپەيتىن. نەنى جازىپ, نە جايىندا ايتسا دا, ەسكەڭ كورگەن-بىلگەنىن جۇرەگىنەن وتكىزىپ, ساناسىندا سارالاپ, ادامدىق, ازاماتتىق تۇرعىدان توگىلدىرە اق قاعازعا تۇسىرەتىن. ول جىلداردا «ليتو» دەگەن قىراعى كوز بولار ەدى. ونىڭ بەكى­تۋىنسىز, قول قويۋىنسىز بىردە-ءبىر ماتەريال وقىرمانىنا, تىڭدارمانىنا جول تارتپايتىن. ەسكەرمەستىڭ تەلەديدارداعى شىعارماشىلىعى وسى كەدەرگىلەردىڭ بارشاسىنان سۇرىنبەي ءوتىپ, ەلىنىڭ تالاي ريزاشىلىعىن العان.

جۋرناليستىگىن قالىپقا تۇسىرە جۇرە, ەسكەڭ سازگەرلىگىن دە تاستاعان جوق كۇي شىعارىپ, ءان جازدى. وبلىستىق, رەسپۋب­ليكالىق ايتىستاردا ونەرىن ورتاعا سالدى. دوستارى وتە كوپ بولاتىن. ءوزىنىڭ كىندىك قانى تامعان قورعالجىننان باس­تاپ, سول كەزدەگى استانامىز الماتىعا دەيىنگى ارالىقتا ەل ازاماتى ەسكەرمەستى بىلمەيتىندەر كەمدە-كەم ەدى.

ونەرىن ءوسىرىپ, قالامىن دا مۇقالتپاي ورتامىزدا ەركەلەپ ءجۇردى. دوسىمىزدىڭ شىعارماشىلىعىنىڭ شىڭدالۋىنا اسىل جارى ساۋلەنىڭ دە ۇلەسى بولدى. قالادا تۋىپ-وسكەن ول جان جارىنىڭ شىعارماشىلىعىنا دەمەۋ, قامقور, تىلەكتەس بولا الدى. ەسكەرمەس سەكىلدى ونەر ادامىنىڭ ەركەلىكتەرىن دە كوتەردى. وعان جان شۋاعىن, جار قۇشاعىن ادال سىي ەتتى.

ساناتكەر ارىپتەسىمىز ساتيراعا دا قالام تارتىپ ءجۇردى. وعان ەسكەرمەستىڭ «باس­تىعىمنىڭ باس تەرىسى» دەگەن كىتابى دالەل. وقىعان ادامدى ەرىكسىز ەزۋ تارت­قى­زاتىن, كۇلكىگە دە كەنەلتەتىن شىمشىمالى شىعارمالاردى كوپ جازدى. «كەنەپ ماشينەنىڭ كەرەمەتى» دەگەن اڭگىمەسىندە «اۋىردىڭ ءۇستى, جەڭىلدىڭ استىمەن» جۇرۋگە بەيىم قوس ازاماتتىڭ قىلىقتارى سىن تەزىنە سالىنعانى ەسىمىزدە. «اينانىڭ ەكىنشى بەتى» اتتى كىتابىندا دا ەسكەرمەس ءوزىنىڭ ءازىل-قالجىڭعا بەيىمدىلىگىن دالەلدەدى. اتتەڭ, ول كەزدەگى تسەلينوگرادتا ەسكەرمەس سەكىلدى تالانتتى جاندارعا اۋاداي كەرەك ورتا بولعان جوق. تۇرعىندارىنىڭ كوبى وزگە ۇلت وكىلدەرى بولىپ كەلەتىن قالادا قازاق تىلىندە جازاتىنداردىڭ مۇمكىندىكتەرى شەكتەۋلى ەدى. بارار جەرىمىز وبلىستىق «كوممۋنيزم نۇرى» گازەتى مەن قازاقستان جازۋشىلارى وداعىنىڭ وبلىسارالىق بولىمشەسى عانا. سوسىن ۋاقىتتارى تىم شەكتەۋلى وبلىستىق تەلەديدار مەن راديو…

تسەلينوگرادتا, ءتىپتى, ول جىلدارى قازاق فيلارمونياسى دا بولمايتىن. كەيىننەن عانا الماتىدان ارنايى شاقىرىلعان ايگىلى ءانشى كەنجەعالي مىرجىقبايدىڭ كۇش سالۋىمەن وبلىستىق قازاق فيلارمونياسى شاڭىراق كوتەرگەن. قازاق تەاترىن اشۋ, اقمولانىڭ اتىن قايتارۋ ءۇشىن ۇلت زيالىلارى باستاعان ەل كۇرەس جۇرگىزىپ جاتقان… تسەلينوگرادتا تۇڭعىش اقىندار ايتىسى سول جىلدارى اقىن نۇرعوجا ورازدىڭ بەلسەندىلىگى ارقاسىندا ۇيىمداستىرىلعان. وسى شارالاردىڭ دا بەل ورتاسىندا دومبىراسىن ۇستاپ, ەسكەرمەس يمانباەۆ ءجۇردى…

ايتا بەرسەك, تەرىسكەيدەگى شالعاي جات­قان وبلىستا ۇلتتىق رۋحتى تىرىلتۋگە, قازاق ونەرىنىڭ العاشقى شىمىلدىعىن اشۋعا ەسكەرمەستىڭ دە ۇلەسى بولعانى انىق.

بۇگىندە ورتامىزدا جوق بولسا دا, ارتىندا كىتاپتارى, مۋزىكالىق تۋىندىلارى, ازاماتتىق جاقسى اتى قالعان دوسىمىز ەسكەرمەستىڭ ەلى سىيلاعان ەڭبەگى مەن ءومىر جولى ۇمىتىلمايدى دەپ سەنەمىز!

 

سماعۇل راحىمبەك,

جازۋشى

 

تاعىدا

ۇقساس جاڭالىقتار

پىكىر ۇستەۋ

Back to top button