مادەنيەت

ءيمانجۇسىپ اندەرى

كونگرەسس-حولدا حالىق كومپوزيتورى, اقىن, ءانشى ءيمانجۇسىپ قۇت­پانۇلىنىڭ ءومىرى مەن شىعار­ماشى­لىعىنا ارنالعان «ۋا, اعايىن, مەن بولامىن قازاقتىڭ ءيمانجۇسىبى» اتتى ادەبي-سازدى كەش ءوتتى. بەلگىلى رەجيسسەر, قر ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى بولات ۇزاقوۆ ساحنالاعان كەشكە استانالىق جانە ەلىمىزدىڭ ءار شالعايىنان كەلگەن ارتىستەر قاتىستى.

كەش ۇيىمداس­تىرۋشىلارى «جاسىندا توپتان اسىپ, مەنمەنسىگەن تالايدىڭ كوڭىلىن باسقان», اقان مەن ءبىرجاننان قالعان سال-سەرىلىك ءداستۇردى ۇستانىپ, زامانىنا يىلمەگەن تۇلعانىڭ بەينەسىن بارىنشا اشۋعا تىرىستى. ول ءۇشىن ءيمانجۇسىپ تۋعان, جۇرگەن جەرلەردەن ونەرپازدار ەلورداعا شاقىر­تىلدى. ماسەلەن, ونىڭ ءومىربايانىندا كىندىگى كەسىلگەن جەر رەتىندە پاۆلودار وبلىسىنىڭ اقسۋ اۋدانى كورسەتىلىپ تۇر. سول سياقتى كەرەكۋ وڭىرىنەن استاناعا ارنايى كەلگەن ءانشى-ۇستاز, وسىدان ءۇش جىل بۇرىن پاۆلودار قالاسىندا وتكەن ءيمانجۇسىپ قۇتپانۇلىنىڭ 150 جىلدىعىنا ارنالعان بايقاۋدىڭ باس جۇلدەگەرى مەدعات ماناپوۆ ءيمانجۇسىپتىڭ اندەرىن قۇيقىلجىتتى.
«ءبىزدىڭ اۋلەتتە ءيمانجۇسىپ اندەرىن ايتۋ ءداستۇرى ۇزىلگەن ەمەس. اتام سول كىسىنىڭ «سارىارقا» ءانىن ەل ءجيى ەستي بەرمەيتىن نۇسقاسىمەن ورىندايتىن. جيىن-تويلاردا ايتاتىن جالعىز ءانى وسى بولدى جانە ءبىر قىزىعى بۇل نۇسقاسىن اتامنان باسقا ەشكىم ورىندامايتىن ەدى. اشارشىلىق كەزىندە ارعى اتام ماناپ باي اۋىلىنان ومبىعا قۋدالانعان ەكەن. ءيمانجۇسىپ اندەرىنە دەگەن سۇيىسپەنشىلىك, ەلگە دەگەن ساعىنىشتان تۋىنداعان بولسا كەرەك. «بۇركىت ۇستاپ باسىڭا ءبىر شىعايىن, كوزىمە ءبىر كورىنشى ەرەيمەنتاۋ» دەيتىن جولدارى بار عوي. تۋعان جەرىن اڭساعاندا قيالداپ ايتىپ وتىراتىن كورىنەدى. ءيمانجۇسىپ اندەرى سولاي بالا كەزدەن بويىمىزعا ءسىڭىپ قالدى» دەيدى ءانشى.
وتكەن عاسىردىڭ باسىندا قۋعىنعا تۇسكەن ءيمانجۇسىپ وسكەمەنگە, ودان سوڭ جەتىسۋ وڭىرىنە جەر اۋدارىلادى. شۇباراعاش, ويجايلاۋ, لەپسى, قاپالدا تۇرعان بۇدان بىرنەشە رەت جاۋاپ الىنادى. الماتىدان كونتسەرتكە كەلگەن قازاق مەملەكەتتىك قىزدار پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتتىڭ وقىتۋشىسى گاۋھار ساپارباەۆا ءيمانجۇسىپ اندەرىندەگى ەرەكشەلىكتەردى تارقاتىپ بەردى. الاتاۋ باۋرايىنان استاناعا ات شالدىرعان دوسحان ودامانوۆ قۇتپانۇلىنىڭ قۋاتتى اندەرىنە سالدى.
قۋعىننان ورالعان ءيمانجۇسىپ سىرداريا گۋبەرنيا­سىنىڭ شيەلى بولىسىن ءبىرشاما ۋاقىت پانالاعانى بەلگىلى. قىزىلوردادان شاقىرتىلعان سەيتىمحان ءالىمحان دا ونەر كورسەتتى.
استانالىق يرانعايىپ كۇزەمباەۆ, شىمكەنتتىك نۇرلان ەسەنقۇل, كوكشەتاۋلىق بيسارا باكەنوۆا سىندى ايتىسكەر اقىندار ءيمانجۇسىپ رۋحىنداعى وتكىر سوزدەردى ايتىپ, كورەرمەندەردىڭ دەلەبەسىن قىزداردى.
سونداي-اق, كەشكە قاتىسقان ق.قۋانىشباەۆ اتىنداعى مەملەكەتتىك اكادەميالىق قازاق مۋزىكالىق دراما تەاترىنىڭ ارتىستەرى جانىبەك مۇساەۆ پەن التىناي نوگەربەك ءيمانجۇسىپ ومىرىنەن ءبىر ادەمى كورىنىستى قويدى. كونتسەرتتە ونەر كورسەتكەندەردى استانا قالاسى مەملەكەتتىك اكادەميالىق فيلارمونياسىنىڭ سيمفونيالىق وركەسترى سۇيەمەلدەپ وتىردى.

امانعالي قالجانوۆ

تاعىدا

ۇقساس جاڭالىقتار

پىكىر ۇستەۋ

Back to top button