ساۋلەش
قاناپيەۆا,
استانا قالاسىنداعى
№1 مۋزىكا
مەكتەبىنىڭ
ديرەكتورى:
– ساۋلەش تولەگەنقىزى, ۇزاق ۋاقىتتان بەرى ەلوردامىزداعى №1 مۋزىكا مەكتەبىنىڭ ديرەكتورى قىزمەتىن اتقارىپ كەلەسىز. وسى رەتتە ونەرلى شاكىرت تاربيەلەۋدە قانداي قيىندىقتار بار؟
ء–يا, استاناداعى №1 بالالار مۋزىكا مەكتەبىنىڭ ديرەكتورى لاۋازىمىندا 1992 جىلدان باستاپ قىزمەت اتقارىپ كەلەمىن. ونەرلى شاكىرت تاربيەلەۋ ىسىنە كەلسەك, وقۋعا قىزىعۋشىلىعى بار جاسوسپىرىمگە جوعارى ءبىلىم, ەستەتيكالىق تاربيە بەرۋدە كاسىبي دەڭگەيلى مامان مەن اتا-انا اراسىندا شىعارماشىلىق بىرلەستىك قالىپتاستىرۋ كەرەك دەپ ويلايمىن. وسىنداي ۇندەستىكپەن جۇمىس ىستەيتىن مەكتەبىمىزدە كوپتەگەن تالانتتى جاس مۋزىكانتتاردىڭ وقۋدا جەتىستىككە جەتۋىنە بارلىق جاعداي جاسالعان.
سامات دۇيسەباەۆ:
– شاكىرتتەرىڭىز وزگە مەملەكەتتەردە وتەتىن بايقاۋلارعا بەلسەنە قاتىسىپ, استانانى ايداي الەمگە پاش ەتىپ ءجۇر. شەتەلدىكتەر وسى بالالاردىڭ ونەرىن قالاي باعالايدى؟
– مەكتەبىمىزدىڭ وقۋشىلارى كوپتەگەن شەتەلدەردە وتەتىن بايقاۋلاردىڭ لاۋرەاتتارى ەكەنى راس. ءبىزدىڭ بالالار, اتاپ ايتساق, بولگاريا, فرانتسيا, رەسەي, تۇركيا, يسپانيا مەملەكەتتەرىندە بولىپ, ونەر كورسەتىپ ءجۇر. شەتەلدىكتەر قازاق ونەرىن, سونىڭ ىشىندە دومبىرا, قوبىز اسپاپتارىندا ورىندالاتىن شىعارمالاردى ۇلكەن ىقىلاسپەن تىڭداپ, قىزىعۋشىلىق ءبىلدىرىپ, ارقاشان جوعارى باعالايدى.
ايسۇلۋ ماراتقىزى:
– شاكىرتتەرىڭىزدىڭ شەتەلگە ءجيى شىعىپ, ونەر كورسەتىپ جۇرگەندەرى بەلگىلى. ولارمەن تاجىريبە الماسۋ باعىتىندا قانداي جۇمىستار جۇزەگە اسىرىلۋدا؟
– مەملەكەت باسشىسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ «ۇلتتىق ءبىلىم جۇيەسىن ساقتاي وتىرىپ, باسقا مەملەكەتتەردىڭ جاقسى تاجىريبەسىن ەندىرۋ كەرەك» دەگەن بولاتىن. سوندىقتان, ەلباسىنىڭ تاپسىرمالارىن باسشىلىققا الا وتىرىپ, ءبىزدىڭ مەكتەپ پەداگوگتارى مەن وقۋشىلارى شەتەلدەرگە كونفەرەنتسيا, فەستيۆال, كونكۋرستارعا قاتىسۋ ارقىلى سول ەلدەردىڭ ونەر توپتارىمەن تاجىريبە الماسىپ, مۋزىكالىق ءبىلىم جۇيەسىن زەردەلەۋدە. وسى باعىتتا مەكتەبىمىزدە تاجىريبە الماسۋ ماقساتىندا شەبەرلىك ساباقتارى, سەمينارلار وتكىزىلىپ وتىرادى.
– بۇگىندە بالالارىن مۋزىكا مەكتەبىندە وقىتقىسى كەلەتىندەر كوپ شىعار. مەن دە نەمەرەمنىڭ ونەردى ۇيرەنگەنىن, مۋزىكا مەكتەبىنە جازىلعانىن قالايمىن. جالپى, مەكتەبىڭىزدە قانداي ءۇيىرمەلەر بار؟
– مەكتەبىمىز 1991 جىلى اشىلدى. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تاۋەلسىزدىگىمەن قۇرداس. ارينە, العاشقى جىلدارى كوپتەگەن قيىندىقتار كەزدەستى: مەملەكەتتىك ءتىلدى مەڭگەرگەن ماماندار جەتىسپەدى, قازاق تىلىندە جازىلعان وقۋلىقتار مەن باعدارلامالار, اسپاپتار, ونىڭ ىشىندە كونە اسپاپتار قوبىز, قىلقوبىز, ت.ب. مۇلدەم بولمادى. ءالى ەسىمدە, سول كەزدە بارلىق باعدارلامانى قازاق تىلىنە ءوزىمىز اۋدارىپ, ءوزىمىز باعدارلاما قۇراستىراتىنبىز. ول تۇستا ءتىپتى عيماراتىمىز دا بولعان جوق, ءار جەرگە كوشىپ جۇردىك. سوندىقتان, العاشقى كەزدە وقۋشىلار سانى دا از بولدى. 2000 جىلى قازىرگى كەزدە وتىرعان ۇيگە يە بولدىق. سونىڭ ارقاسىندا وقۋشىلارىمىزدىڭ سانى دا ۇلعايدى. بۇگىندە قابىلەتتى, دارىندى وقۋشىلارىمىز كوپ. ماسەلەن, بيىل ءبىزدىڭ مەكتەپتە وقۋعا 300-گە جۋىق ءوتىنىش تۇسسە, سولاردىڭ 150-ءى عانا تالاپقا سايكەس تىڭداۋدان وتكىزىلىپ قابىلداندى.قازىرگى ۋاقىتتا 700-گە جۋىق بالا دومبىرا, دومبىرامەن ءان ايتۋ, قوبىز, قىلقوبىز, ەسترادالىق ۆوكال, فورتەپيانو, فلەيتا, سكريپكا, بايان, جەتىگەن, سازسىرناي, شەرتەر, حورەوگرافيا سىنىپتارى بويىنشا ءدارىس الادى. مەكتەبىمىزدە «استانا» حالىق اسپاپتار وركەسترى, «بالاۋسا» فولكلورلىق ءانسامبلى, «ەركەناز» قوبىزشىلار ءانسامبلى, كىشى جانە ەرەسەكتەر حورى, «Dolce» سكريپكاشىلار ءانسامبلى, فلەيتاشىلار ءانسامبلى بار. ولار – ءارتۇرلى دەڭگەيدەگى بايقاۋلاردىڭ جەڭىمپازدارى.2011 جىلى مەكتەبىمىز استانا قالاسى اكىمىنىڭ گرانتىن جەڭىپ الدى. سونىمەن بىرگە يۋنەسكو كلۋبىنىڭ مۇشەسىمىز. ءبىزدىڭ مۇعالىمدەرىمىز دە شەتىنەن تالانتتى: حالىقارالىق دەڭگەيدەگى سايىستارعا قاتىسىپ, ءوز جوبالارىن قورعاپ ءجۇر. مەن ءوز مەكتەبىمنىڭ, وقۋشىلار مەن پەداگوگتار ۇجىمىنىڭ جەتىستىكتەرىن ماقتان تۇتامىن. ءبىزدىڭ مەكتەپتە وقۋ-جۇمىس جوسپارى, وقۋ باعدارلامالارى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگى بەكىتكەن ارناۋلى ۇلگىلىك قۇجاتتامالار نەگىزىندە ۇيىمداستىرىلىپ جۇرگىزىلەدى. ءار اسپاپتىڭ ءوز وقۋ باعدارلاماسى بەكىتىلگەن. اكادەميالىق كونتسەرت, تىڭداۋ, ەمتيحان – بارلىعى تالاپتارعا ساي. ال, نەمەرەڭىزدى ءبىزدىڭ مەكتەپتە وقىتقىڭىز كەلسە, الدىمەن بەكىتىلگەن ۇلگىدە اتا-انا ءوتىنىشىن تولتىراسىز. سونىمەن بىرگە ۋچاسكەلىك دارىگەردەن مەديتسينالىق انىقتاما, نەمەرەڭىزدىڭ 3ح4 ۇلگىدەگى فوتوسى, تۋ تۋرالى كۋالىگىنىڭ كوشىرمەسىن, اتا-اناسىنىڭ (بىرەۋىنىڭ) جەكە كۋالىك كوشىرمەسىن تاپسىرۋىڭىز قاجەت.
– بۇگىندە كەيبىر جاستاردىڭ داۋىسىم بار نەمەسە كەلبەتتىمىن دەپ, ساحناعا, ەفيرگە شىعۋعا, قىسقاسى, تانىمالدىققا اۋەستەنۋشىلىگى باسىم. مۇنى ەشكىم دە جوققا شىعارا الماس. سونىڭ سالدارىنان قازىرگى كەزدە جەڭىل ءان, ماعىناسىز ءماتىندەر بەلەڭ الىپ بارادى. وسى تۇرعىدا بولاشاق ونەر ادامدارىن تاربيەلەپ وتىرعان ۇستاز رەتىندە نە ايتاسىز؟
– مەكتەبىمىزدە ەسترادالىق ۆوكال سىنىبى بولعاندىقتان, وقۋشىلارىمىزدىڭ باعدارلامالىق رەپەرتۋارلارىنا كوپ كوڭىل بولەمىز. مۇعالىمدەر جاسوسپىرىمدەردى ءان ارقىلى پاتريوتتىققا باۋلۋ ماقساتىندا انا, اكە, تۋعان جەر, وتان, استانا, مەكتەپ, بالالىق شاق تۋرالى اندەرمەن سۋسىنداتۋعا تىرىسادى. سەبەبى, ءان ارقىلى, ءاننىڭ ءسوزى ارقىلى بالادا ۇلكەنگە قۇرمەت, كىشىگە ىزەت, ەلگە ءسۇيىسپەنشىلىك سەزىمدەرى ويانۋى ءتيىس. ال ساحنادا, تەلەديداردا ءوزىن ءانشى ساناپ جۇرگەن اۋەسقوي انشىلەردىڭ باعاسىن حالىق بەرەدى. ەگەر حالىق ول ءانشىنى ءسۇيىپ تىڭداسا, ونىڭ ەڭبەگى ەش كەتپەدى دەگەن ءسوز. دەگەنمەن, تىڭدامالمايتىن انشىلەر دە جوق ەمەس. بۇدان بىلاي ساحناعا شىعۋدىڭ قاجەتى بار ما, جوق پا – ونى اركىم ءوزى شەشۋى كەرەك دەپ ويلايمىن.
– مۋزىكا مەكتەبىنىڭ وقىتۋ جۇيەسىندە پاتريوتتىق تاربيە بەرۋ ءۇردىسى قالاي جۇرگىزىلىپ جاتىر؟
– مەكتەبىمىز ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگىنىڭ عىلىمي جوبالار بايقاۋىنا قاتىسىپ, «ەتنومادەنيەتتىك داستۇرلەردە بمم وقۋشىلارىنىڭ قازاقستاندىق پاتريوتيزمىن تاربيەلەۋ, مۋزىكالىق قابىلەتتەرىن قالىپتاستىرۋ ماسەلەلەرى» تاقىرىبى بويىنشا ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگىنىڭ گرانتىنا يە بولدى. ۇجىمداعى تاربيە جۇمىستارىنىڭ ءبىر باعىتى پاتريوتتىق تاربيە بەرۋ بولعاندىقتان, وسىعان وراي كوپتەگەن ءىس-شارالار, سونىڭ ىشىندە قالالىق «مەنىڭ ەلىم» پاتريوتتىق ءان بايقاۋى ءداستۇرلى تۇردە وتكىزىلەدى. سونىمەن بىرگە جىل سايىن ناۋرىز مەرەكەسىنە, رامىزدەر كۇنىنە, ءتىل مەرەكەسىنە بايلانىستى ءتۇرلى كەزدەسۋلەر ۇيىمداستىرىلىپ, مەرەكەلىك شارالار وتكىزىلۋدە. بۇل رەتتە «بالداۋرەنگە بازارلىق» اتتى بالالارعا ارنالعان پاتريوتتىق اندەر جيناعىنىڭ جانە ۇستىمىزدەگى جىلى بالالار مۋزىكا مەكتەپتەرىنىڭ وقۋشىلارىنا ارنالعان «شاتتان, ەلىم» جيناعىنىڭ جارىققا شىعارىلعانىن دا ايتا كەتكەنىم ورىندى بولار.
قازاقستان, رەسەي, ۋكراينا, بەلورۋسيا مەملەكەتتەرىنىڭ اراسىندا وتكىزىلگەن حالىقارالىق مادەنيەت سالاسىنداعى ءبىلىم رەيتينگى بويىنشا ءبىزدىڭ №1 بالالار مۋزىكا مەكتەبى «2013 جىلدىڭ سالا بويىنشا ليدەرى » ۇلتتىق سەرتيفيكاتىنا يە بولدى. مەكتەپتەگى تاربيە ءىسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى ج.فايزۋلينا «2013 جىلدىڭ مامانى» اتالىمى بويىنشا ۇلتتىق سەرتيفيكاتقا يە بولىپ, وقۋ ءىسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى ءۇ.مىرزاقۇلوۆا «ەڭبەك جولىنداعى تيىمدىلىگى» اتالىمى بويىنشا ۇزدىك شىعىپ, مەدالمەن ماراپاتتالدى. كوپ جىلعى ەڭبەگىم ەسكەرىلىپ, مەن دە وردەن تاقتىم. مۇنىڭ ءبارى, ارينە, ۇزاق جىلعى ەڭبەك پەن ماڭداي تەرىمىزدىڭ ناتيجەسى دەپ ويلايمىن.
گۇلبارشىن وكەشقىزى
