كەشە «حانشاتىر» ساۋدا جانە ويىن-ساۋىق ورتالىعىنىڭ وڭ قاپتالىنان تۇرعىزىلعان ەتنواۋىلدا «مىڭجىلدىقتار توعىسىنداعى استانا» اتتى كوشپەندىلەر وركەنيەتىنىڭ فەستيۆالى شىمىلدىعىن ءتۇردى. سوناۋ ءبىر عاسىرداعى قازاق دالا كورىنىسىن بۇگىنگە جەتكىزگەن مەرەكەلىك شارا ءتورت كۇنگە سوزىلماق.
فەستيۆال ەلىمىزدىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىنەن كەلگەن قاتىسۋشىلاردىڭ شەرۋىمەن باستالدى. جاياۋ مۇسانىڭ انىنە بيلەگەن كوپشىلىكتىڭ دۋمانى تارتىمدى كونتسەرتكە ۇلاستى. كەشتە «اق جارما» ەتنو-فولكلورلىق, «ناز» مەملەكەتتىك بي انسامبلدەرى, «سابو» اتتى وزبەك بيشىلەرىنىڭ توبى, قىرعىزستاندىق بەلارۋس قىزى يۋليا رۋتسسكايا ونەر كورسەتتى. كوپشىلىك ماڭعىستاۋ وبلىسىنان كەلگەن قۋىرشاق تەاترىنىڭ قويىلىمىنا ءدان ريزا بولدى.
فەستيۆالدىڭ العاشقى كۇنىندە توعىزقۇمالاق, اسىق اتۋ سىندى ۇلتتىق سپورت تۇرلەرىنەن باسەكە باستالىپ كەتتى. كانىگى شەبەرلەر كيىز باسۋدان شەبەرلىك سىنىبىنا ازىرلىك ۇستىندە. «ات جالىندا» اتتى شاباندوزدار دۋمانى قوناقتارعا تاڭداي قاقتىرماي قويمادى. شارا بارىسىندا قازاق باتىرلارى نايزالاسىپ, قىلىشتاسىپ, جەكپە-جەككە شىقسا, ايداي ارۋدىڭ جولىندا جامبى كوزدەدى. سودان كەيىن كوكپار تارتىسىپ, قىز قۋ ويىنىن كورسەتتى.
جۇرتشىلىقتى قىزىقتىرعانى – قولونەر بۇيىمدارىنىڭ ءجارمەڭكەسى. ەلىمىزدىڭ ايماقتارىنان جانە تۇركى تىلدەس ەلدەردەن كەلگەن زەرگەر, ۇستا, شەبەرلەر ءوز قولدارىنان شىققان بۇيىمدارىن ساۋداعا قويعان. ولاردىڭ جايمالارىندا ەر-تۇرمان سەكىلدى ات ابزەلدەرى, قىلىش, قانجار, ايبالتا, قالقان, تەرىدەن تىگىلگەن ءامياننىڭ ءتۇر-ءتۇرى, سازدان جاسالعان قۇمىرا, ىدىس-اياقتار, سازسىرنايلار, اشەكەي بۇيىمدارى, قازاقى تاقيا بار.
جاستاردى ماڭىنا ءۇيىرىپ, ساز بالشىقتى يلەۋدىڭ, كادەگە جاراتۋدىڭ تاسىلدەرىن ۇيرەتىپ وتىرعان تۇركىستاندىق اباي رىسباەۆتى از-كەم اڭگىمەگە تارتقان ەدىك.
– استانا تويىنا العاش رەت كەلۋىڭىز بە؟
– جوق, جىل سايىن كەلەمىن. باس شاھارىمىزدىڭ تويى كۇللى قازاقتىڭ مەرەكەسى ەمەس پە؟ سوندىقتان, تويعا ونەرىمىزبەن شاشۋ شاشقىمىز كەلەدى. ءار جىلى مەرەكەدەن قالماۋعا تىرىسامىن.
– ساز بالشىقتى يلەپ, پايدالى بۇيىمعا اينالدىرۋدى قايدان ۇيرەندىڭىز؟
– اكەمنەن قالعان ميراس دەي المايمىن. الماتىداعى كوركەمسۋرەت ۋچيليششەسىندە وقىدىم عوي. قولىما ديپلومىمدى العاننان بەرى كاسىبىم وسى. قازاقستاننىڭ ءبىراز جەرىندە ەڭبەك ەتتىم ماماندىعىممەن. ەگەمەندىگىمىزدى العالى نارىقتىق زامان باستالدى. سودان كەيىن قولىمىزدان كەلگەنىن پۇلداۋعا كىرىستىك. سۇرانىس كوڭىل قۋانتادى. بالا-شاعانىڭ ناپاقاسىن ايىرۋعا جەتىپ جاتىر.
– شاكىرت تاربيەلەيسىز دە, مۇندا ماڭىڭىزعا جاستاردى جيناپ الىپسىز؟..
– وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ اكىمى اسقار مىرزاحمەتوۆ تۇركىستان قالاسىنان قولونەرشىلەر مەكتەبىن اشىپ بەرگەن. سوندا ۇستازدىق ەتەمىن. ءوزىمىزدىڭ شەبەرحانامىز بار. ءتالىم الۋشىلاردىڭ قاتارى جىل ساناپ كوبەيۋ ۇستىندە.
الداعى ۋاقىتتا ەلىمىزدەگى قولونەردىڭ اۋقىمى كەڭەيىپ, دامي تۇسەتىنىنە سەنىمدىمىن.
– ۇل-قىزدارىڭىزدىڭ اراسىندا جولىڭىزدى قۋعاندار بار ما؟
– ءتورت قىز, ءبىر ۇلىم بار. ۇلىم, مىنە, ءاردايىم قاسىمدا. ەكى قىزىم مەنىڭ ماماندىعىمدى يگەرىپ, جۇمىس ىستەپ ءجۇر.
اباي شەبەر اڭگىمەسىنىڭ اراسىندا ساز بالشىقتى دايىنداۋدىڭ جولدارى, قۇمىرالاردىڭ تۇرلەرى جانە بۇل ونەردىڭ تاريحى توڭىرەگىندە ءسوز قاۋزادى.
مەرەكەلىك كوشپەندىلەر فەستيۆالى تۋرالى كەلەسى سانىمىزدا كەڭىنەن جازاتىن بولامىز.
اسحات رايقۇل
