0
كاسىبي بي ۇجىمدارىنىڭ ىشىندە الدىڭعى قاتارداعى ورىندى الىپ, ەلىمىزدە ءوتىپ جاتقان بارلىق مادەني-بۇقارالىق, مەرەكەلىك ءىس-شارالاردىڭ بەلسەندى قاتىسۋشىسى, ونەر مايتالماندارى «ناز» مەملەكەتتىك بي تەاترىنا بيىل ون بەس جىل تولىپ وتىر. اتالمىش بي تەاترى – تۇركيا, ماسكەۋ, قىتاي, وڭتۇستىك كورەيا, بولگاريا, گرەتسيا, كاتار, بەلگيا, گوللانديا, فرانتسيا, اراب جانە نورۆەگيا مەملەكەتتەرىندە ۇلتتىق بي ونەرىن ناسيحاتتاپ, قازاق ءبيىنىڭ سۇلۋلىعى مەن سىمباتىن تانىتىپ, تۇعىرىن بيىك ۇستاپ كەلە جاتقان ۇجىم. قاجىرلى ەڭبەكپەن جەتكەن ون بەس جىلدا ۇجىمنىڭ اتقارعان ءىسى وتە كوپ. وسىعان وراي شىعارماشىلىق توپ ەسەپ بەرۋ كونتسەرتىن وتكىزبەك ەكەن. مەرەكەلىك كەش جايىندا تەاتردىڭ كوركەمدىك جەتەكشىسى, باس بالەتمەيستەرى قاديشا ەرمەكبايقىزىنان سۇراۋدى ءجون كوردىك.
– ايتۋلى مەرەكەگە قانداي جوسپارلارىڭىز بار؟ ارنايى اتاپ وتەتىن بولارسىزدار؟
– مىندەتتى تۇردە. ءبىز وسى مەرەكەمىزگە قىزۋ دايىندىق ۇستىندەمىز. رەپەرتۋارىمىزدى تولىقتاي جاڭارتىپ, حالىق كورمەگەن ەرەكشە بي قويىلىمدارىن قويامىز. ەلدە بولماعان شوۋ جاسايمىز.
– كەشتەرىڭىز قاشان جانە قايدا وتەدى؟ قوناقتاردان كىمدەر قاتىسادى؟
– ناقتى كۇنى بەلگىلەنگەن جوق. ايتىپ وتكەنىمدەي, قىزۋ دايىندىق ۇستىندەمىز. ال, قوناقتارعا كەلەر بولساق, ول – قۇپيا. قانداي شوۋ قوياتىنىمىز دا قۇپيا. اللا جازسا, شىعارماشىلىق كەشتە ءبارىن كورەتىن بولارسىزدار.
– بيىل سىزدەرگە ون بەس جىل تولىپ وتىر. وسىناۋ ايتۋلى كۇنگە قيىندىق پەن قۋانىشتى بىرگە كورىپ, ءبىرشاما بەلەسكە جەتكەندەرىڭىز بارىمىزگە ايان. وسى ۋاقىت ىشىندە «ناز» مەملەكەتتىك بي تەاترى نە ىستەي الدى؟
– العاشىندا «ناز» حالىق بي ءانسامبلى بولىپ 1999 جىلى استانا قالاسى مەملەكەتتىك فيلورمانياسى جانىنان قۇرىلىپ, 2007 جىلى 1 ناۋرىزدان باستاپ قالا اكىمشىلىگىنىڭ شەشىمىمەن «ناز» مەملەكەتتىك بي تەاترى» مكقك بولىپ ءوز الدىنا بولەك شاڭىراق قۇرعانبىز. باستاپقى جىلدارى وتە قيىن بولدى. بيشىلەر جەتىسپەدى. سول سەبەپتەن, ءتىپتى, جاقىن شەت ەلدەردەن بيشىلەر ىزدەگەن كۇنىمىز دە بولعان. شىنىن ايتقاندا, ون بەس جىلدا كوپ نارسەنى كورگەن ەكەنبىز. ءبيشى دەگەن ماماندىق ءبىر ادامدارعا وڭاي جۇمىس بولىپ كورىنۋى مۇمكىن. بىراق, بۇل ماماندىق وزىنە ءتان قاجىرلى ەڭبەكتى تالاپ ەتەتىن شىعارما ورتاسى دەسەم, ارتىق ايتقانىم ەمەس. وسى ۋاقىت ىشىندە اۋىز تولتىرىپ ايتارداي جەتىستىكتەرگە جەتە بىلدىك. ايتا كەتەتىن بولسام, 2001 جىلى ءىى رەسپۋبليكالىق ش.جيەنقۇلوۆا اتىنداعى قازاق بي كونكۋرسىنىڭ لاۋرەتى, 2001 جىلى حالىقارالىق ءىV «شابىت» شىعارماشىلىق جاستار فەستيۆالىنىڭ باس جۇلدەگەرى اتاندىق. 2002 جىلى قازاقستان جاستار وداعى سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى, 2004 جىلى قىتايدا وتكەن سايىستا «التىن ءمۇسىن» يەگەرى اتانىپ, 2008 جىلى گوللانديادا وتكەن «Worldfestival Parad Brunssum» فەستيۆالىنىڭ سەرتيفيكاتىمەن ماراپاتتالدىق. ءدال وسى جىلى نيدەرلاندتار ەلىندە وتكەن ينتەرناتسيونالدىق فولكلور فەستيۆالىنىڭ ديپلومىن, 2010 جىلى ەلىمىزدەگى ەگيپەت اراب رەسپۋبليكاسىنىڭ ءوزارا ىنتىماقتاستىقتى دامىتۋعا قوسقان ۇلەسىمىز ءۇشىن العىس حات الدىق. سونىمەن قاتار, قالاارالىق جانە رەسپۋبليكالىق ءبىرشاما بايقاۋلارعا قاتىسىپ, ماداقتاۋ قاعازدارىنا يە بولعان جايىمىز بار. ءار جىل سايىن استانا قالاسى اكىمدىگىنىڭ العىس حاتىمەن جانە مادەنيەت باسقارماسىنىڭ قۇرمەت گروماتالارىمەن ماراپاتتالىپ ءجۇرمىز. مىنە, اۋىز تولتىرىپ ايتارلىقتاي جەتىستىكتەرمىز وسى.
– تەاتردىڭ مەنشىگىندە نەشە قويىلىم بار؟ رەپەرتۋارلارىڭىز قانشالىقتى جاڭارىپ تۇرادى؟
– رەپەرتۋارىمىزدا الپىسقا جۋىق حورەوگرافيالىق قويىلىم بار. ونىڭ ىشىندە 30-دان اسا قازاق ءبيى مەن كوپتەگەن الەم حالىقتارىنىڭ بيلەرى ءوز مەنشىگىمىزدە. ماقتانىشپەن ايتا الاتىن بيلەرىمىز جەتەرلىك. سونىڭ ىشىندە, «تۇيعىندار» تاريحي بي سپەكتاكلى, فلامەنگو ستيلىندە «بالەرو», حورەوگرافيالىق سپەكتاكل – «نۇرعيسا», جاسوسپىرىمدەرگە ارنالعان تاقىرىپتىق سپەكتاكل – «اق پەن قارا». سونىمەن بىرگە, مەرەكەلىك كۇندەرگە دە ارنايى قويىلىمدار قويىپ جاتاتىن كەزىمىز بولادى. ۇنەمى ىزدەنىس ۇستىندەمىز. رەپەرتۋارىمىزدى ۇنەمى جاڭارتىپ, تولىقتىرىپ وتىرامىز.
– تەاتر قۇرامىمەن تانىستىرا كەتسەڭىز.
– ءبىزدىڭ ۇجىمدا 18 جاستان باستاپ 42 جاس ارالىعىنداعى مىقتى مايتالمان قىزمەتكەرلەر قىزمەت ەتەدى. ماقتان تۇتار بيشىلەرىمىز وتە كوپ. سونىڭ ىشىندە 12 ۇل بالادان قۇرالعان بيشىلەرىمىز ءبىرشاما جەتىستىكتەرگە جەتىپ, ءاردايىم ءبىزدى قۋانتىپ جۇرەدى.
– ءسىزدى «تەاتردىڭ اناسى» دەپ جاتادى. ۋاقىتىڭىزدىڭ كوپ بولىگىن بي ونەرىنە ارنايسىز. قيىن ەمەس پە؟ ءوز شىعارماشىلىعىڭىز جايىندا نە ايتار ەدىڭىز؟
– «قينالمادىم, ءبارى كەرەمەت بولدى» دەسەم, بەكەر بولار. ارينە, قيىندىق تا, قۋانىش تا مول. العاشىندا جۇبايىم ەركەبۇلان اعىمباەۆ ەكەۋمىز استاناعا كەلىپ, وسى تەاتردى قۇرعان بولاتىنبىز. باستاپقىدا جوقتان بار جاسادىق. ءبىرىنشى, اللانىڭ ارقاسىندا وسىنداي بيىك دارەجەگە كوتەرىلىپ وتىرمىز. تەاتردىڭ كوركەمدىك جەتەكشىسى ءارى باس بالەتمەيستەرى رەتىندە جۇمىس اتقارىپ كەلە جاتقانىما, مىنە, باقانداي ون بەس جىل. جەتكەن جەتىستىكتەر كوپ. ونىڭ ءبارى – ۇجىمنىڭ بىرلەسكەن ەڭبەگىنىڭ ناتيجەسى.
– ايەل ادامىنا وتباسىمەن بىرگە جۇمىستى الىپ ءجۇرۋ قيىن ەمەس پە؟
– جوق, قيىن ەمەس. سەبەبى, وتاعاسى دا, جاڭا ايتىپ وتكەنىمدەي, وسى تەاتردىڭ ىرگەسىن قالاسقان ءبيشى. قازىرگى تاڭدا قاراعاندى وبلىسى مادەنيەت باسقارماسىنىڭ باسشىسى. ول كىسى بارىنە تۇسىنىستىكپەن قارايدى. ءوزى دە ونەر ادامى بولعاندىقتان, ءبارىن بىلەدى.
«ايەل – قىرىق جاندى» دەپ بەكەر ايتپاسا كەرەك. زامان تالابىنا ساي وتباسىن دا, شىعارماشىلىق جۇمىستى دا قاتار الىپ جۇرەمىن.
– اڭگىمەڭىزگە راحمەت!
گۇلجاميلا زايىروۆا
