تابيعات – بارلىق تىرشىلىك يەسىنىڭ ۇلى مەكەنى, التىن ۇياسى. «تابيعاتتىڭ وزىندە وزگەشە ءبىر سۇيسىنەرلىك, جانعا جايلى ءبىر نارسەسى بار» دەگەن ەكەن قازاقتىڭ اتاقتى عالىمى شوقان ءۋاليحانوۆ. شىنىمەن دە تابيعات جۇرەككە جىلى سەزىلىپ, ادام بويىنا سابىر بەرەدى.
اتام زاماندا تابيعات ادامزاتپەن تىعىز بايلانىستا بولىپ بىزگە پانا بولسا, قازىر ادامزات دامىپ, تابيعاتقا دەگەن تاۋەلدىلىگىن ازايتتى. ادامزاتتىڭ قارقىندى دامۋى ارينە, جاقسى, بىراق سول دامۋدىڭ ءوزىمىز ءۇشىن دە, اينالامىزداعى قورشاعان ورتامىز ءۇشىن دە زياندى جاقتارى بار. قازىر ۇيقىدان ويانا سالىپ قۇلاققا كولىكتەردىڭ ءجۇرىپ وتكەنى, جاقىن ماڭايداعى قۇرىلىستىڭ جاعىمسىز دىبىستارى ەستىلەدى. ايتەۋىر قالا ۋ دا شۋ. ونىڭ ۇستىنە قالادا اۋا وتە لاس. بۇل ادامعا تەرىس اسەرىن تيگىزىپ, قاتتى شارشاتادى. سوندىقتان دا تابيعاتقا شىعىپ, دەمالىپ قايتۋ ادام ءۇشىن وتە ماڭىزدى. سول تابيعاتقا شىعۋ مادەنيەتىن قالىپتاستىرۋ ءۇشىن ءتۋريزمدى مەملەكەت تاراپىنان دامىتۋ وتە ماڭىزدى.
تابيعات ادامدى ءوز ادەمىلىگىمەن, كوركىمەن تامساندىرادى. وسىنى پايدالانىپ الەمدەگى كوپتەگەن ەلدەر تۋريزم ارقىلى ءوز ەلىن, ءوز حالقىن بايىتىپ, ەكونوميكاسىن جوعارى كوتەرىپ وتىر. ءبىزدىڭ ەلىمىزدىڭ دە تابيعاتى وتە كەرەمەت, ادام دەنساۋلىعىنا پايدالى جەرلەر بار. ەلىمىزدە قالىڭ جاسىل ورمان, كەڭ جازيرا دالا, ءمولدىر وزەن-كولدەر, قۇمدى-ءشول دالا قازاق دالاسىنا عانا ءتان سۇلۋلىق. بىراق تۋريزم سالاسى دامىماعاندىقتان, تۋعان جەردىڭ قاسيەتىن جەتە تاني الماي كەلەمىز. وكىنىشتىسى – وسى.
ەلىمىزدەگى ءتۋريزمنىڭ وركەندەمەۋىنىڭ كوپتەگەن سەبەپتەر بار. بىرىنشىدەن, ءوزىمىز تابيعاتقا قيانات جاساماۋىمىز كەرەك. «اعاشتىڭ جەمىسىن جەيمىن دەسەڭ, تۇبىنە بالتا شاپپا» دەگەن التىن وردا ادەبيەتىنىڭ كورنەكتى وكىلى سايف سارايدىڭ قاناتتى سوزدەرىن ەستە ساقتاپ, تابيعاتتى ايالاي ءبىلۋىمىز كەرەك.
ەكىنشىدەن, ءتۋريزمدى دامىتۋ ءۇشىن دۇرىس جول قاجەت. ەلىمىزدىڭ كورىكتى جەرلەرىنە جەتۋ كوپتەگەن قيىندىقتاردى تۋعىزادى. شىنى كەرەك, ەلىمىزدە جول ساپاسى ناشار. جامان جول ادامنىڭ كۇيىن كەتىرىپ, قاتتى شارشاتادى. جولدىڭ ناشار بولۋى – ءتۋريزمنىڭ دامۋىنا ۇلكەن كەدەرگى.
ۇشىنشىدەن, قازىر ينتەرنەت جانە الەۋمەتتىك جەلى ادامنىڭ ءبىر بولىگىندەي بولىپ كەتكەن. ءبىز ءار ۋاقىت جەلىمەن بايلانىستا بولامىز, قايدا بولساق تا ينتەرنەتتى ءاردايىم قولدانامىز. ينتەرنەتسىز ءومىر ءسۇرۋدى ەلەستەتە المايمىز دەسەك تە بولادى. سوندىقتان دا ءتۋريزمنىڭ دامۋىن قالاساق, كورىكتى جەرلەردە ينتەرنەت جەلىسىنىڭ بايلانىس ساپاسى جوعارى بولۋ كەرەك.
تورتىنشىدەن, تۋريستىك جەرلەردە بارلىق جاعداي جاسالۋ قاجەت. قوناق ءۇي, مەيرامحانا جوعارى دەڭگەيدە بولسا, شەت ەلگە شىعىپ, وزگە ەلگە قىزىعۋشىلار ازايار ەدى.
وسى ماسەلەلەر شەشىلمەيىنشە, ەلىمىزدە تۋريزم دامىمايدى. ەگەر دە تۋريزم سالاسى قارقىندى تۇردە دامىسا, ەلىمىزدىڭ ەكونوميكاسىنا ءوزىنىڭ ۇلكەن ۇلەسىن قوسادى دەپ ەسەپتەيمىن. تابيعات پەن ادام اراسىندا اجىراماس بايلانىس بار. تابيعات ادامدى بارلىق قاجەتتىلىكتەرمەن قامتاماسىز ەتەدى. تابيعات ادامعا سابىر مەن تىنىشتىق بەرەدى جانە ادامدى وزىنە باۋرايدى. سوندىقتان دا ەلىمىزدىڭ كورىكتى ءارى سۇلۋ تابيعاتى الەمگە تانىلسا دەيمىن.
نۇراسىل قاليبەك,
استانا قالاسى اباي اتىنداعى №87 مەكتەپ-گيمنازيانىڭ 11-سىنىپ
وقۋشىسى
