بيىل قازاقستان رەسپۋبليكاسى قارۋلى كۇشتەرiنiڭ قۇرىلعانىنا – 20 جىل. ەلiمiز ەگەمەندiك الىپ, ەڭسەسiن تiكتەگەندە ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ ۇلتتىق اسكەردiڭ الەۋەتiنە ەرەكشە ءمان بەردi. پرەزيدەنت جارلىعىمەن 1992 جىل 16 ناۋرىزدا Iشكi اسكەرلەردiڭ شۇعىل ماقساتتاعى جەكە بريگاداسى – قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ رەسپۋبليكالىق ۇلانى قۇرىلدى.
سودان بەرi قۋاتتى قازاقستاننىڭ كۇشتiك قۇرىلىمى كۇن ساناپ ارتىپ كەلەدi. ەلباسى مەن ەلiمiزدiڭ ۇلتتىق ماقتانىشىنا اينالعان ەليتالىق قۇرىلىمنىڭ بۇگiنi مەن بولاشاعىن بايقاۋ ءۇشiن ساپ تۇزەگەن سارباز-داردىڭ ورتاسىنا بارىپ قايتتىق.
قۋاتتى ەلدiڭ بارiندە ايرىقشا اسكەري جاساقتار بار. بiزدiڭ جاساق – رەسپۋبليكالىق ۇلان ساربازدارىنا جۇكتەلگەن جاۋاپكەرشiلiك جۇگi اۋىر ءارi سالماقتى. اسا ماڭىزدى نىساندار مەن تۇلعالاردى كۇزەتiپ, ەل قاۋiپ-سiزدiگiن قورعاۋعا قاتىساتىن اسكەري قۇرىلىمنىڭ تاريحى جيىرما جىل iشiندە تالاي جەتiستiكتەرمەن تولىق¬قان.
الدىڭعى شەپتە – ايتۋلى جاساق
استانا قالاسىنداعى رەسپۋب¬لي¬كالىق ۇلاننىڭ 0112 اسكەري ءبولiمنiڭ شتابىندا تەك تاڭداۋلىلار عانا قىز¬مەت ەتەدi.
ولارعا مەملەكەتتiك تۋ مەن ەل¬تاڭ¬¬با¬¬نىڭ ەتالوندارىن كۇزەتۋ, شەت مەملەكەت باسشىلارىن كۇتiپ الۋ, شىعارىپ سالۋ, قر مەيرامدارى مەن سالتاناتتارىندا جورالعىلىق ءراسiم¬دەردi ورىنداۋ, مەملەكەتتiك جانە قوعامدىق قاۋiپسiزدiككە اسەر ەتەتiن قۇقىق بۇزۋشىلاردى توقتاتۋ, قر زاڭدارىندا كوزدەلگەن تارتiپتە توتەن¬شە جاعداي رەجيمi كەزiندە iس-شارا-لاردى جۇزەگە اسىرۋ تاپسىرىلعان. سوندىقتان ۇلتتىق اسكەر ءاردايىم ۇلت باسشىسىنىڭ نازارىندا.
رەسپۋبليكالىق ۇلاننىڭ 0112 ءاس¬كەري ءبولiمنiڭ تابالدىرىعىن اتتا¬عاندا, شتاب الدىندا سايدىڭ تاسىن¬داي iرiكتەلگەن سايىپقىراندار جاۋىن¬¬گەرلiك ونەر ارقىلى شەبەر¬لiكتiڭ نا¬عىز مەكتەبiن كورسەتۋدە. بiزگە سىمداي تارتىلعان ساربازدار¬دىڭ باسى-قا¬سىندا جۇرگەن «ءراسiم» باتالونى بiرiن¬شi قۇرمەت قاراۋىلى روتاسىنىڭ كو¬مان¬ديرi قانات يس¬مايلوۆپەن اڭگiمە¬لەسۋدiڭ ءساتi ءتۇستi.
بiرiنشi قۇرمەت قاراۋىل روتاسى اتى ايتىپ تۇرعانداي, تەك الدىڭعى شەپتە جۇرەتiن ساربازداردىڭ قۇرى¬لىمى ەكەن. ەلiمiزگە كەلگەن شەت ەل پرەزي¬دەنت-تەرi مەن حالىقارالىق ۇيىم¬دار¬دىڭ باسشىلارى ءدال وسى ۇلاندارعا قاراپ, قازاقستاننىڭ قارۋلى كۇشiن باعامدايدى. سون¬دىق¬تان ءتۇر-تۇلعاسى كەلiسكەن, قايراتتى دا سىمباتتى جi¬گiتتەر عانا تاڭدالىپ الىنادى. روتا كومانديرiنiڭ ايتۋىن¬شا, گۆاردياعا قىزمەت ەتۋ كەز كەلگەن ازاماتتىڭ اس¬قاق ارمانى. الايدا, تاڭداۋلى جا¬ساققا تەك تالاپتان ءوت¬كەندەر عانا iلi¬گەدi. تابيعات – انا بەرگەن بويدان ءبو¬لەك, بiلiم مەن ءتار¬بيەنi قاتار ۇشتاس¬تىرعان ايبىندى ەرلەر عانا اسقان شىدامدىلىقپەن ابىروي بيiگiنەن كورiنە الادى. جاس كەزiندە ءوزi دە اسكە¬ري بورىشىن وسى ۇلاندا ابىرويمەن اتقارعان ازامات, قازiر بiرiنشi قۇرمەت قاراۋىلى روتاسىنىڭ كوماندير قىزمەتiنە تاباندىلىقپەن جەتكەن.
– قازاقستانعا iس-ساپارمەن كەلگەن بiرiنشi تۇلعالاردىڭ الدىندا سالتا-ناتتى ساپ كورسەتەتiن ساربازدارىم جۇزدەن اسادى. مەيمان ەڭ العاش تا¬بان تiرەگەن اۋەجايدان باستاپ, پرە¬زيدەنت رەزيدەنتسياسى – اقوردادا وتە¬تiن سالتاناتتى راسiمدەردi بiرiنشi قۇرمەت قاراۋىل روتاسىنىڭ سار¬باز¬دارى اتقارادى. جىلىنا جۇزدەن اس¬تام شارالارعا قاتىسىپ, ۇلتتىق اسكە¬رiمiزدiڭ كۇش-قۋاتىن كورسەتiپ كەلە¬مiز. ءوزiم سارباز كەزiمنەن وسىنداي ساپتا ونەر كورسەتسەم, ەندiگi جەردە ءوز ساربازدارىممەن بiرگە الدىڭعى قا¬تاردا تۇرامىن. ومiرiمدە تۇڭعىش پرەزيدەنتiمiزدi ەكi رەت ۇلىقتاۋ ءرا¬سiمiنە قاتىستىم. بۇل ەكەۋi دە مەم¬لەكەتتiك دەڭگەيدەگi ۇلكەن سالتاناتتى ءراسiم, وسىنى ويلاعاندا اسكەري ءومiر¬دiڭ اۋىرتپالىعىن ۇمىتىپ كەتەسiڭ. بiزدiڭ قىزمەت – ايبىندى ەلدiڭ اسكە¬رiن وزگەلەرگە پاش ەتۋ, مىقتىلى¬عى¬مىزدى دالەلدەۋ, ەل مەن ەلباسىنىڭ ابىرويىن اسقاقتاتۋ,– دەيدi ول.
قۋاتتى ەلدiڭ قورعانى
تۋعان ەلدiڭ تىنىشتىعى مەن بەيبiت ءومiردi ساقتاۋ ءاۋ باستان-اق قارۋلى كۇشتەرگە سەنiپ تاپسىرىلعان. جەكە قۇرامنىڭ مورالدىق-پسيحولوگيا¬لىق احۋالى, قۇقىقتىق اسكەري ءتارتiپ دەڭگەيiنiڭ ۇرىسقا قابiلەتتiلiگi جانە مiندەت ەتكەن تاپسىرمالاردى ورىنداۋ ۇلاندىقتار ءۇشiن ابىرويلى قىزمەت.
ۇلان اسكەري بولiمدەرi استانا جانە الماتى قالاسىندا مەملەكەتتiك دەڭگەيدەگi بارلىق iس-شارالاردى قام¬تاماسىز ەتiپ كەلەدi. وتكەن بiر-ەكi جىل iشiندە ۇلاندىق جاۋىنگەرلەر ەۋ¬روپاداعى قاۋiپسiزدiك جانە ىنتى-ماقتاستىق پەن ۇجىمدىق قاۋiپسiزدiك شارت ۇيىمدارىنىڭ, تۇركi تiلدەس مەملەكەتتەر باسشىلارىنىڭ سام¬ميتi, ەلباسىن ۇلىقتاۋ سالتاناتىن, قىسقى ازيا ويىندارىنىڭ اشى¬لۋىن, ت.ب. اۋقىمدى دا ماڭىزدى شارا-لاردى وتكiزۋگە قاتىستى. جيىرما جىل¬عى تاريحى بار رەسپۋبليكالىق ۇلان ومiرiندە مۇنداي شارالاردىڭ مول بولعانى ايتپاسا دا تۇسiنiكتi. ساپ¬تاعى ساربازداردىڭ بiرi – رۇستەم¬بەك الكەەۆ ەلباسى ايتقانداي, قارۋ¬لى كۇشتەردiڭ الدىڭعى قاتارىندا جۇرگەنiن مارتەبە سانايدى. بايقاعا¬نىمىز, ءاربiر ۇلاندىق, وزدەرiن ار¬ميا¬¬نىڭ نەگiزi دەپ بiلەدi. ونىڭ داڭق¬تى ءداستۇرiن ساقتاۋشى ءارi جاۋىن¬گەرلiك تاجiريبەنi جالعاستىرۋشىمىز دەيدi.
استانا قالاسىنداعى اسكەري ءبولiم¬دە قازiرگi زامانعا ساي ينفرا¬قۇرى¬لىم-دار سالىنىپ, ساربازدار ءومiرiن ودان ءارi جاقسارتۋ جولعا قويىلعان. ءوز تاريحىندا مەملەكەتتiك جانە مەم¬لەكەتارالىق دەڭگەيدەگi ءۇش جۇزگە جۋىق iس-شارالاردى قامتاماسىز ەتۋدە ساربازداردىڭ ەڭبەگi ۇشان-تەڭiز. اڭگiمە بارىسىندا iس-ساپارمەن كەلگەن شەتەل باسشىلارى كەلبەتi كەلiسكەن ۇلاندىقتارعا ۇنەمi ءتانتi بولىپ جاتاتىنىن ساربازداردىڭ ءوز اۋزىنان ەستiدiك.
ۇلاندىقتار – جاس ءارi قۋاتتى, مەم¬لەكەتiمiزدiڭ بۇگiنگi بەينەسi, حالقى-مىزدىڭ زور ماقتانىشى. مۇنداي جە¬تiستiككە راسiمدiك بولiمشەلەردiڭ ەڭبەگi سiڭگەنiن ايتپاسقا بولماس. 2006 جىلى رەسەي ۇكiمەتiنiڭ شاقىرتۋى¬مەن ماسكەۋدەگi قالا كۇنiنە قاتىسقان ۇلاندىقتار ساپتىق شەرۋ, قارۋدى مەڭگەرۋ شەبەرلiگiمەن تاڭعالدىرعان. راسiمدiك بولiمشەلەردiڭ دايارلىق دەڭگەيi اقش مەملە¬كەتتiك حاتشىسى, ما¬لاي¬زيا كورولi, قىتاي حالىق رەس-پۋب¬ليكاسىنىڭ توراعاسى جانە باسقا دا كوپتەگەن مەملەكەتتەر مەن حالىق-ارالىق ۇيىمدار باسشىلارى تارا¬پىنان جوعارى باعالانعان. بۇل رەتتە رەسپۋبليكالىق ۇلان قولباس¬شىلى¬عى مەن وفيتسەرلiك قۇرامنىڭ اسكەري جانە قۇ¬قىقتىق ءتارتiپتi نىعايتۋدىڭ قازiرگi زامانعى جانە تيiمدi جۇيە¬سiن جەتiلدiرiپ كەلەتiنi بiزدi قۋانتادى.
سەيiلبەك ۋسين, ۇلى وتان سوعىسىنىڭ ارداگەرi: قورعانىسىمىز قايراتتى
– بۇگiنگi ساربازدارعا قاراپ كوڭiلiم جايلانادى. بiزگە كiم كەرەك؟ ارينە, ۇلتىنىڭ بەتكە ۇستار, پاراساتى مەن پايىمى جوعارى, كۇشi مەن جiگەرi مىقتى قورعانىس سالاسىنىڭ الەۋەتiن كوتەرە الاتىن ازاماتتار كەرەك. قارۋلى كۇشتەرگە جيىرما جىل تولىپ وتىر. دەگەنمەن, قازاق اسكەرiنiڭ تاريحى ارiدە جاتىر. تاريحتان بەلگiلi, كەزiندە ەل باسقارعان حاندارىمىزدىڭ ارنايى جاساقتارى بولعان. وعان تەك حانعا ادال, كۇشi باسىم ساربازدار عانا قابىلدانعان. مiنە, سول ساربازداردىڭ بۇگiنگi جالعاسى ۇلاننىڭ ساربازدارى. ولاردىڭ جاۋىنگەرلiك ونەرi, ساپتىق ءجۇرiس-تۇرىسى, كيگەن كيiمi دە جوعارى دەڭگەيدە دەپ باعالايمىن. قازاقتىڭ جاس ءارi كۇشتi اسكەري قۇرىلىمىنا قاراپ, قاۋiپسiزدiگiمiزدiڭ ودان ءارi باياندى بولاتىنىنا سەنگiم كەلەدi.
قايرات جاقسىباەۆ, قۇرمەت قاراۋىلى روتاسىنىڭ سەرجانتى: اقوردادا ءان ايتۋ – ابىروي
– 2008 جىلى اسكەرگە شاقىرىلدىم. بiر جىل اسكەري بورىشىمدى وتەگەن سوڭ, كەلiسiمشارت نەگiزiندە ۇلانعا قىزمەتكە قابىلداندىم. ءۇش جىلدان بەرi قاراۋىل روتاسىنىڭ راسiمدەرiنە قاتىسىپ كەلەمiن. استانا اۋەجايى مەن اقوردادا سالتاناتتى راسiمدەردiڭ الدىڭعى شەبiندە تۇرامىن. پرەزيدەنتتiك وركەسترمەن بiرگە پلاتس-كونتسەرتتەرگە, ماسكەۋ قالاسىنداعى فەستيۆالدارعا قاتىستىم. ۇلتتىق گۆارديادا قىزمەت ەتۋ – مەن ءۇشiن ۇلكەن ابىروي. ەلiمiزدiڭ باس قالاسى استانادا, ونىڭ iشiندە اقوردادا ەلiمiزدiڭ ايبىندى ءانۇرانىن تالاي رەت شىرقاۋدىڭ ءوزi جانعا قۋات بەرiپ, پاتريوتتىق سەزiمدi ودان ءارi وياتادى. مەنiڭ ويىمشا, رەسپۋبليكالىق ۇلان جاۋىنگەرلەرi وتاندى ءسۇيۋ, وعان ادال قىزمەت ەتۋ دەگەن ۇعىمداردى تەرەڭ تۇيسiنەدi. ويتكەنi, ەلباسى مەن حالىققا رياسىز قىزمەت ەتۋگە سەرت بەرگەن تاۋەلسiز ەل ۇلاندارىنىڭ باسقاشا ويلاۋى مۇمكiن ەمەس. رەسپۋبليكالىق ۇلان قاتارىنا قوسىلعان كۇننەن باستاپ جاس ساربازدىڭ ساناسىنا وسى وي سiڭiرiلەدi. بiزدەر سالتاناتتى ساپ تۇزەۋ ارقىلى قازاق جاۋىنگەرi بەينەسiن سومداپ كەلەمiز. ەڭ باستىسى – قازاقستان حالقى مەن پرەزيدەنتiنiڭ قامقورلىعىنا ناقتى iسپەن جاۋاپ بەرەمiز.
