«حالىق-Life» اق ءومىردى ساقتاندىرۋ كومپانيالارى اراسىندا ءبىرىنشى بولىپ «Bilim-Life» ءونىمىن شىعاردى. مەملەكەتتىك ءبىلىم بەرۋ جيناقتاۋ جۇيەسى شەڭبەرىندەگى جاڭا ءونىم قازاقستاننىڭ كەز كەلگەن ازاماتىنا ءوز بالاسىن ەلىمىزدىڭ دە, شەتەلدىڭ دە جوو-دا وقىتۋعا قاجەتتى سومانى جيناقتاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. وسى ءونىم تۋرالى تولىعىراق بىلۋگە «حالىق-Life» اق استانا قالالىق فيليالىنىڭ ديرەكتورى جۇلدىز سۇڭعاتقىزى بوجەەۆامەن سۇحباتتاسقان ەدىك.
– ساقتاندىرۋ نارىعىندا بۇل بىرەگەي ساقتاندىرۋ ءونىمى ەكەنى ءسوزسىز. ونىڭ پايدا بولۋىن ءبىز ەلىمىزدىڭ ساقتاندىرۋ سالاسىنداعى «ۇلكەن سەرپىلىس» دەپ ايتا الامىز با؟
– ءيا, ايتا الامىز. بۇگىنگە دەيىن قازاقستاندا بىردە-ءبىر ساقتاندىرۋ قىزمەتى مەملەكەت تاراپىنان سىياقى العان جوق. الەۋمەتتىك ماڭىزىن ەسكەرە وتىرىپ, ساقتاندىرۋ قوعامداستىعى مەن مەملەكەتتىك ينستيتۋتتاردىڭ بەلسەندى جۇمىسىنىڭ ارقاسىندا بىزدە مەملەكەتتىك ءبىلىم بەرۋ جيناقتاۋ جۇيەسى شەڭبەرىندە جاڭا ماقساتتا ساقتاندىرۋ ءونىمى پايدا بولدى. اتا-انالار ءۇشىن بولاشاقتا بالاسىنىڭ ءومىرىنىڭ ىرگەتاسىن بەرىك ەتىپ قالاۋى, وعان جاقسى ءبىلىم بەرۋى جانە سول ارقىلى ونىڭ ۇلكەن ومىرگە سەنىمدى قادام باسۋىنا كومەكتەسۋى قانشالىقتى ماڭىزدى ەكەنىن ءبارىمىز تۇسىنەمىز. ەندى كەز كەلگەن قازاقستاندىق «Bilim-Life» ساقتاندىرۋ باعدارلاماسىنىڭ ارقاسىندا 5% مولشەرىندە مەملەكەت سىياقىسىن الا الادى, ال كوپبالالى اتا-انالار ءۇشىن جيناقتاۋ سوماسىنا جىلدىق 7% سىياقى قوسىلادى. وسىلايشا ولار بالاسىن وقىتۋعا قاراجات جينايدى.
– «Bilim-Life» باعدارلاماسى قالاي جۇزەگە اسىرىلادى؟
– ونى جۇزەگە اسىرۋ جولى وتە قاراپايىم. بالاسىنىڭ ساپالى ءبىلىم الۋىن ويلايتىن كليەنت ولاردىڭ جاس شاماسىنا قاراي جيناقتاۋشى باعدارلامانىڭ مەرزىمىن جانە ساقتاندىرۋ سىياقىلارىنىڭ وزىنە ىڭعايلى مولشەرىن تاڭدايدى. بۇل رەتتە «Bilim-Life» بويىنشا ساقتاندىرۋ جارنالارىنىڭ مولشەرى ايىنا ەڭ از دەگەندە 3 اەك-تەن باستالادى جانە مولشەرى جاعىنان وعان شەكتەۋ جوق. مىسالى, اتا-انالار قازىر 7 جاستاعى بالاسىنا «Bilim-Life» باعدارلاماسى بويىنشا 10 جىلعا كەلىسىمشارت جاسايدى. بالا 17 جاسقا كەلگەندە ءبىلىم الۋعا جەتكىلىكتى سومانى 10 ملن تەڭگە كولەمىندە الۋ ءۇشىن ولار اي سايىن 42 مىڭ تەڭگەدەن جيناپ وتىرۋ قاجەت. جيناقتاۋ مەرزىمى اياقتالعاننان كەيىن بۇل سوما بالا وقيتىن ءبىلىم بەرۋ مەكەمەسىنىڭ شوتىنا تۇسەدى. بۇل وتە ءتيىمدى باعدارلاما ەكەنى انىق, ويتكەنى كليەنت 10 جىل ىشىندە جيناقتالعان قاراجاتىنا ساقتاندىرۋ كومپانياسىنىڭ كىرىستىلىگى (2,3 ملن تەڭگە) جانە مەملەكەتتەن سىياقى (2,6 ملن تەڭگە) ەسەبىنەن قوماقتى قوسىمشا سوما الادى.
– «Bilim-Life» ءومىردى ساقتاندىرۋدىڭ باسقا ونىمدەرىمەن سالىستىرعاندا قانداي ارتىقشىلىقتارعا يە؟
– ءونىمنىڭ باستى ارتىقشىلىعى – ساقتاندىرىلعان اتا-انا ءۇشىن ساقتاندىرۋ قورعانىسىنىڭ بولۋى. كەي كليەنتتەردە ساقتاندىرۋ مەرزىمى 20 جىلعا دەيىن جەتۋى مۇمكىن, سول كەزەڭ ىشىندە كليەنت مۇگەدەك بولىپ قالسا نەمەسە قايتىس بولعان جاعدايدا دا ساقتاندىرىلادى. سوندىقتان ساقتاندىرۋ كومپانياسىنىڭ كليەنتتەرى «Bilim-Life» باعدارلاماسى بويىنشا بالالارىنىڭ اتا-انالارى قايعىلى جاعدايعا تاپ بولسا دا, ولار جوعارى وقۋ ورنىنا تۇسكەن كەزدە بارلىق سومانى الۋعا كەپىلدىك بەرىلەتىنىنە سەنىمدى بولا الادى. سونىمەن قاتار ساقتاندىرۋ شارتىنىڭ بۇكىل قولدانىلۋ مەرزىمىنە جوعارى كەپىلدەندىرىلگەن كىرىستىلىك مولشەرلەمەسى جانە مەملەكەتتەن سىياقى ەسەپتەلەدى. سونداي-اق, ەگەر بالا ءبىلىم بەرۋ گرانتىن السا, مۇنداي جيناقتاردى ساقتاندىرۋ كومپانياسىنان جانە مەملەكەت سىياقىسىمەن ينۆەستيتسيالىق تابىسپەن الىپ تاستاۋعا نەمەسە باسقا بالاعا ساقتاندىرۋدى قايتا رەسىمدەۋگە بولادى. بۇدان باسقا, باعدارلاما بويىنشا كەپىلدىك بەرۋ قورى جيناق مولشەرى شەكتەۋسىز ساقتاندىرۋ تولەمىنە تولىق كەپىلدىك بەرەدى جانە كومپانيا كليەنتتەرىنىڭ سالىقتاردى ۇنەمدەۋگە, ياعني سالىق سالىناتىن كىرىستى ساقتاندىرۋ سىياقىلارىنىڭ سوماسىنا (كۇنتىزبەلىك جىلدا 320 اەك-كە دەيىن) ازايتۋعا مۇمكىندىگى بولادى. بۇل رەتتە ساقتاندىرۋ جارنالارىنىڭ مەرزىمى مەن مولشەرىنە شەكتەۋ قويىلمايدى.
