اقش-تىڭ وتىز ەكىنشى پرەزيدەنتى فرانكلين رۋزۆەلتتىڭ «ءبىر ەلدىڭ وركەنيەت دارەجەسى ءومىر سۇرگەن جەرىندە اعاش ەگۋ مادەنيەتىن قالىپتاستىرعانىمەن ولشەنەدى» دەگەن كەرەمەت ءسوزى بار. دەمەك, وركەنيەتتىڭ ءبىر ولشەمى كوشەت وتىرعىزىپ, ونى كۇتىپ-باپتاۋمەن سارالانادى.
جالپى, تابيعات اياسىندا ۇندەستىكپەن عۇمىر كەشكەن اتا-بابامىز «جەمىستى اعاشتىڭ باسى تومەن» دەپ ىرىسقا بالادى ءارى «ءبىر تال كەسسەڭ, ون تال ەك» دەپ ەسكەرتىپ, اعاشتىڭ قادىر-قاسيەتىن دارىپتەدى. قازىر وسى داستۇردەن جاڭىلىپ, تىم ناۋقانشىل بولىپ الدىق. كوكتەم شىعا كوشەت وتىرعىزىپ, ءماز بولىپ, اقپارات ەتىپ جاريالايمىز. كۇزگە دەيىن سول اعاش كوكتەپ, جاپىراق جايدى ما, وعان باس قاتىراتىن ادام از.
الەمدە اعاش ەگۋ مادەنيەتىن قالىپتاستىرۋ ماقساتىندا حالىقارالىق اعاش ەگۋ كۇنىن اتاپ وتەدى. ءتىپتى لەسوتو, ۋگاندا, كوستا-ريكا, ناميبيا, تانزانيا, مالاۆي, تاعى باسقا ەلدەردە اعاش ەگۋ كۇنى بار. بىزگە دە ناۋرىز مەرەكەسىندە اعاش وتىرعىزۋدى كەڭ اۋقىمدا ناسيحاتتاپ, مەرەكە اياسىندا جاستارعا اعاش ەگۋ مادەنيەتىن ءسىڭىرۋ كەرەك-اق. جىل سايىن قالادا جانە ەلدى مەكەندەردە كوشەت وتىرعىزىلىپ جاتادى. بىراق ونى ۋاقىتىلى سۋارۋ, كۇتىپ ۇستاۋ جاعى كەمشىن. كوشەت وتىرعىزىلعان جەرلەردى ارام ءشوپ باسىپ جاتادى. ال ەسەپتە «ول جەردە پالەنباي اعاش ءوسىپ تۇر» دەپ كورسەتىلەدى.
اعاش ەكسە, ادامنىڭ كۇناسى جەڭىلدەيتىنى جونىندە اڭىز بار. ەرتەدە ءبىر جىگىت ءتۇس كورەدى. تۇسىندە اكەسى ءشول دالادا كولەڭكە ىزدەپ ءجۇرىپتى. كۇننىڭ ىستىعىنان تابانى كۇيىپ, جانۇشىرا ايقايلايدى. جىگىت شوشىپ ويانادى. اۋىل ىشىندە ءجۇز جاساعان قارياعا بارىپ ءتۇسىن جورىتادى. سوندا: «بالام, اكەڭنىڭ قابىرىنە اعاش ەك. اكەڭ قابىردە اۋىرلىق تارتىپ جاتىر. اعاش كۇناسىن جەڭىلدەتەدى» دەپ جوريدى. بالا ەرتەسىنە اكەسىنىڭ مولاسىنا اعاش ەگەدى. ونى كۇتىپ, باپتاپ ءوسىرىپتى. ءبىر كۇنى تاعى دا ءتۇس كورەدى. تۇسىندە اكەسى ۇلكەن ءبىر اعاشتىڭ كولەڭكەسىندە جاتىر ەكەن.
«مازار باسىنا اعاش ەكسە, ساۋابى تىرىگە دە, ولىگە دە تيەدى» دەگەن ءسوز وسى اڭىزدان ۇلگى بوپ جەتىپتى.
