الەۋمەت

جيىرما سەگىزدىڭ «جىرى»

ۋرىلار

جاي جۇرمەيسىڭ. جارىقتىق جۇماتاي سابىرجانۇلىنشا ايتقاندا, «ىشىڭدە ءبىر­دەڭە ۋىلدەپ تۇرعانى» جاقسى. ىشتەي ولەڭ وقىپ تۇرعانبىز. ولەڭنىڭ قادىرعا ساي قاتاڭ قالىپپەن قۇيىلعان ىرعاعىن بىردە ءجۇرىپ, سوسىن قايتا كىدىرەتىن كولىككە وراي ءارى-بەرى رەتسىز يتىنگەن دەنە قوزعالىسىمەن ۇيلەستىرە الماي الەكپىز.

ويشا قايتالاپ جاتقانىمىز قادىر مىرزا ءاليدىڭ مىنا شۋماعى ەدى:

قۇسبەگى قارتتار كوپ مۇندا,

قۇمارلىعى ءالى قانباعان.

قازاقتىڭ ءۇيى جوق مۇندا,

قارلىعاش ۇيا سالماعان.

 

قارلىعاش ءاربىر سەنەنى,

باسپانام دەيدى كىرەتىن.

ءبىر ءۇي جوق مۇندا سەبەبى

ەسىگىن جاۋىپ جۇرەتىن.

كوك شىنىلى زاۋلىمدەرى اسپان تىرەگەن استانا كوشەسىندە كەلە جاتىپ شەتتەرىنەن بۇركىت باۋليتىن شالدار تۇراتىن اۋىلدى كوزگە ەلەستەتۋ راحات. جاڭا عانا ەسىگىندەگى ەكى كىلتتىڭ ارقايسىسىن ەكىدەن اينالدىرىپ جاۋىپ كەتكەن بولمەڭ مەن اۋىلدىڭ اشىق-شاشىق سەنەگىن سالىستىرساڭ جانە راحات. «ىشىڭدە بىردەڭە ۋىلدەپ تۇرسىن» دەگەن وسى.

ءبىزدىڭ امەن حايداروۆ اتامىز سياقتى جاپوننىڭ حاياو ميادزاكي دەگەن انيماتسيا رەجيسسەرى: «قيماستىق – ەڭ كوپ تاراعان سەزىمنىڭ ءبىرى, ءارى ادامدى ادام ەتەتىن ءنار­سەنىڭ الدىڭعىسى» دەپتى. جاڭا زاماننىڭ قا­لاسىندا تۇرىپ بۇدان ەلۋ جىل بۇرىن قادىر اقىن سيپاتتاعان اۋىلدىڭ قاسيەتىن ەسكە الۋىمىز دا سول قيماستىق سەزىمىنەن شىعار.

سالدەن سوڭ قيماستىق سەزىم ەكى شۋماق ولەڭمەن بىرگە جايىنا قالدى. نازارىمىز مۇلدە باسقاعا اۋدى. ويىمىز دا دەرەۋ سولاي قاراي ويىستى.

ء…تورت قاتار بولىپ ءتىزىلىپتى. ءار قاتاردا جەتىدەن ەكەن. سوندا ۇزىن سانى 28. جوق, ءبىر كەزدە ماسكەۋدى قورعاعان 28 باتىر ەمەس. مىنالار استانادا. سولدات تا ەمەس. ساپ تۇزەپ بىرگە تۇرعان دا جوق. ساپ تۇزەپ بىرگە تۇراتىن جەر بولسا, ول – تەك تۇرمەنىڭ اۋلاسى بولار ەدى. سەبەبى, بۇلار – ۇرىلار. ازىرگە قاتار تۇرعان – سۋرەتتەرى.  «ساق بولىڭدار, بۇلاردىڭ بىرەۋ-مىرەۋىن بايقاساڭدار, دەرەۋ پوليتسياعا حابارلاڭدار» دەپ جار سالىپ تۇرعان جارقاعازعا شاپتالعان. جارقاعاز قوعامدىق كولىكتىڭ ىشىنە جاپسىرىلعان. قارادىق تا تاڭ قالدىق.

بىرىنشىدەن, تەپسە تەمىر ۇزەتىن جىگىتتەر. كوشەدە الدەبىر جاعدايدا كەزدەسسە, كەز-كەلگەنىنە «باۋىرىم, كومەكتەسىپ جىبەرشى» دەيتىن ازاماتتىڭ تۇرلەرى. ال, جارقاعازعا سەنسەك, ءبارى باۋكەسپە ۇرى. قوعامنىڭ ازعا­نىن بايقاتىپ, كوزگە ۇرىپ تۇرعان وسى جار­قاعازدان 28 ۇرىنى قايدام, ءوزىمىز ۇيالدىق.

ەكىنشىدەن, تەگىس قازاق جىگىتتەرى. ماسكەۋدى قورعاعان 28 باتىردىڭ, دەپۋتاتتاردىڭ, مينيسترلەردىڭ, چەمپيونداردىڭ, ستۋدەنت­تەردىڭ, ءانشى-ارتىستەردىڭ, ءتىپتى ەكرانعا شىعاتىن ايتاشىلاردىڭ اراسىندا ءتۇرلى ۇلت وكىلدەرى ارالاس جۇرەتىن ەلدە تۇرامىز. قالتا قاعار ۇرىلاردىڭ عانا ءبىزدىڭ ۇلتتان سايلانىپ شىققانىن كورگەندە, وسى قۇرعىر اۆتوبۋستان ءتۇسىپ قالعىمىز كەلدى. جاز بويى استانادا جاياۋ جۇرگەنبىز. قازىر قىس. كوشەدە اياز بەتتى قاريدى. ال اۆتوبۋستاعى ۇيات بەتتى كۇيدىرەدى. ماناعى ولەڭدى ەندى قايتىپ ىشتەي قايتالاي الار ما ەكەنسىڭ, ودان گورى قالتاڭا يە بول, قاينەكە؟

… ءبىر ءۇي جوق مۇندا سەبەبى,

ەسىگىن جاۋىپ جۇرەتىن.

ءارلى-بەرلى شايقالاقتاعان اۆتوبۋس تاعى ءبىر ايالداماعا توقتاپ جاتتى.

قاينار ولجاي

 

تاعىدا

ۇقساس جاڭالىقتار

پىكىر ۇستەۋ

Back to top button