ەل تىنىسى

ۇستاز بەن شاكىرت ەسكەرتكىشى اشىلدى

مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ اباي وبلىسىنىڭ جۇرتشىلىعىمەن كەزدەستى. جۇزدەسۋدە پرەزيدەنت سەمەي قالاسىنىڭ, اباي وبلىسىنىڭ قازاقستان تاريحىنداعى ورنى ەرەكشە ءارى ءتول شەجىرەمىزدە ايرىقشا ورنى بار ولكە ەكەنىن اتاپ ءوتتى.

«بۇل – قازاققا اباي, شاكارىم, مۇحتار اۋەزوۆ سياقتى ءبىرتۋار پەرزەنتتەردى سىيلاعان ۇلىلار مەكەنى. اباي تۋعان توپىراققا كەلگەن ادام بۇل جەردىڭ كيەسىن سەزىنەدى, قاسيەتىن ۇعادى. سەمەي – ۇلى دالانىڭ ۇلاعاتتى ولكەسى. بۇل – الاش ارىستارىنىڭ ءىزى قالعان, زيالىلارىمىز ەلدىڭ بولاشاعى ءۇشىن كۇرەسكەن قاستەرلى ءوڭىر. سەمەي – ۇلتتىق عىلىم مەن ءبىلىمنىڭ, ونەر مەن مادەنيەتتىڭ تاريحي ورتالىعى. ەلىمىزدەگى مۇعالىمدەر دايارلايتىن العاشقى وقۋ ورنى بۇدان 120 جىل بۇرىن وسى قالادا اشىلعانى بەلگىلى. وندا مۇحتار اۋەزوۆ, جۇسىپبەك ايماۋىتوۆ, قانىش ساتباەۆ, الكەي مارعۇلان, شاكەن ايمانوۆ سىندى ۇلت زيالىلارى ءبىلىم العان. ال سەمەيدەگى  مۋزىكالىق دراما تەاتر – قازاقتىڭ تەاتر ونەرىنىڭ بەرەكەلى باستاۋى. ۇلت فۋتبولىنىڭ تۇساۋى دا وسى جەردە كەسىلگەن. ەلىمىزدەگى تاريحي-ولكەتانۋ مۋزەيى, قوعامدىق كىتاپحانا, ارحيۆ, تەلەگراف العاش رەت وسىندا اشىلعان. سوندىقتان بۇل جەردى حالقىمىز قازاق رۋحانياتى تامىر جايعان جەر دەپ ەرەكشە قادىرلەيدى» دەدى مەملەكەت باسشىسى.

قاسىم-جومارت توقاەۆ 2020 جىلى ءوزىنىڭ شەشىمىمەن سەمەي قالاسىنا تاريحي ورتالىق مارتەبەسى بەرىلگەنىن ايتتى. «جالپى, ءوڭىردىڭ تىنىس-تىرشىلىگى ءاردايىم مەنىڭ ءجىتى نازارىمدا. وسىدان شيرەك عاسىر بۇرىن وبلىس تاراتىلىپ, شىعىس قازاقستانعا قوسىلدى. سودان بەرى ولكەگە بۇرىنعى مارتەبەسىن قايتارۋ ماسەلەسى قوعامدا تالاي رەت كوتەرىلدى. سەمەي وڭىرىندە ىرگەسى بولەك وبلىس قۇرۋ تۋرالى بىرنەشە حات-حابار, ۇسىنىس الدىم. ءبىز حالىق ۇنىنە قۇلاق اساتىن مەملەكەت قۇرىپ جاتىرمىز.  سوندىقتان مەن بيىل حالىقتىڭ قالاۋىن ەسكەرە وتىرىپ, وسى ايماقتا جەكە وبلىس قۇرۋ تۋرالى شەشىم قابىلدادىم. اتالعان قادام ءوڭىردىڭ الەۋمەتتىك-­ەكونوميكالىق ماسەلەلەرىن جەدەل شەشىپ, تۇرعىنداردىڭ ءال-اۋقاتىن ارتتىرۋعا ىقپال ەتەدى. ينۆەستيتسيانىڭ كەلۋىنە, ونەركاسىپ پەن جۇمىس ورىندارىنىڭ اشىلۋىنا, شاعىن جانە ورتا بيزنەستىڭ دامۋىنا جاعداي جاسايدى. ايماقتى رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتەن تىكەلەي قارجىلاندىرۋ جۇيەسى جۇزەگە اسادى. بۇل شەشىم – شىن مانىندە, تاريحي ادىلدىكتىڭ سالتانات قۇرۋى. ءبىز جاڭادان قۇرىلعان وبلىستى ۇلتتىڭ ۇلى تۇلعاسىنا دەگەن ەرەكشە قۇرمەت بەلگىسى رەتىندە اباي دەپ اتادىق. ويتكەنى اباي – ۇلت پەن جۇرتتىڭ سيمۆولىنا اينالعان ۇلى تۇلعا. سەمەي مەن اباي – ءبىر-بىرىنەن ەشقاشان اجىرامايتىن ۇعىمدار. وسى مۇمكىندىكتى پايدالانىپ, بارشاڭىزدى اباي وبلىسىنىڭ قۇرىلۋىمەن تاعى دا قۇتتىقتايمىن!» دەدى پرەزيدەنت.

پرەزيدەنت قازىر قوعامدا ادامداردىڭ ءبىر-بىرىنە دەگەن قۇرمەتى مەن سەنىمى ازايىپ بارا جاتقانىن ەرەكشە اتاپ ءوتتى. «بۇل – وتە قاۋىپتى. قاتىگەزدىك پەن سەنىمسىزدىك, نەمقۇرايلىلىق پەن ەنجارلىق – حالىقتى جارعا جىعاتىن جاعىمسىز ادەتتەر. ءبىز ەل بولامىز دەسەك, ەڭ الدىمەن, جاستاردىڭ بويىنا ادامگەرشىلىك قاسيەتتەردى ءسىڭىرۋىمىز كەرەك. سونداي-اق, ءوزارا تىلەكتەستىك پەن باۋىرمالدىقتى ءاردايىم دارىپتەۋىمىز كەرەك. مۇنى ابايدان ارتىق ايتقان ەشكىم جوق. ول «ءبىرىڭدى قازاق ءبىرىڭ دوس, كورمەسەڭ ءىستىڭ ءبارى بوس» دەگەنىن بىلەسىزدەر. ۇلى ويشىلدىڭ وسى وسيەتىن ۇمىتپايىق, اعايىن!» دەدى مەملەكەت باسشىسى.

مەملەكەت باسشىسى اباي وبلىسىنا جۇمىس ساپارى بارىسىندا جازۋشى مۇحتار اۋەزوۆ پەن عالىم قايىم مۇحامەدحانوۆقا ارنالعان ەسكەرتكىشتى اشتى. پرەزيدەنت شاراعا قاتىسۋشىلار الدىندا سويلەگەن سوزىندە ەكى تۇلعانىڭ ءتول تاريحىمىزدا ەرەكشە ورىن الاتىنىن اتاپ ءوتتى. «بۇل – ۇستاز بەن شاكىرت, اعا مەن ءىنى اراسىنداعى رۋحاني بىرلىكتىڭ سيمۆولى. شىن مانىندە, قوس الىپتى بولە-جارىپ قاراۋ مۇمكىن ەمەس. ولار اباي مۇراسىن زەرتتەپ, دارىپتەۋگە ولشەۋسىز ەڭبەك ءسىڭىردى. ءتول ادەبيەتىمىزدى جاڭا بەلەسكە كوتەردى. مۇحتار اۋەزوۆ ابايدى, اباي ارقىلى قازاقتى بۇكىل الەمگە تانىتتى. ۇلى ويشىلدىڭ كوركەم بەينەسىن سومداپ, ونىڭ اسىل مۇراسىن ادامزاتتىڭ ورتاق قازىناسىنا قوستى. جازۋشىنىڭ ءار تۋىندىسى جۇرتىمىزدىڭ جۇرەگىنەن وشپەس ورىن الدى. مۇحتار اۋەزوۆ – الەم ادەبيەتىنىڭ شىڭىنا كوتەرىلگەن قالامگەر. ال قايىم مۇحامەدحانوۆ – ۇلى جازۋشىنىڭ جاقىن سەرىگى ءارى شاكىرتى. ول بۇكىل عۇمىرىن ابايتانۋ, شاكارىمتانۋ جانە الاشتانۋ عىلىمىنا ارنادى. قۋعىن-سۇرگىنگە ۇشىراسا دا, تاعدىردىڭ سىناعىنا قارسى تۇرىپ, ەلىنە ادال قىزمەت ەتتى» دەدى مەملەكەت باسشىسى.

پرەزيدەنت ۇلت تاريحىنداعى ءبىرتۋار تۇلعالارىمىزدى ۇلىقتاۋ پارىز ەكەنىن جانە بۇل ەسكەرتكىش مۇحتار اۋەزوۆتىڭ 125 جىلدىق تويىنا تارتۋ بولعانىن  ايتتى. سونىمەن قاتار مەملەكەت باسشىسى شاراعا قاتىسۋعا كەلگەن ءبىر توپ زيالى قاۋىم وكىلدەرىمەن كەزدەستى. ولاردىڭ قاتارىندا جازۋشى مەن عالىمنىڭ ۇرپاقتارى, ابايتانۋشىلار, وسى وڭىردە تۋىپ-وسكەن بىرقاتار اقىن-جازۋشىلار بولدى.

تاعىدا

admin

«استانا اقشامى» گازەتى

ۇقساس جاڭالىقتار

پىكىر ۇستەۋ

Back to top button