Астана қаласының және Аудандардың аумақтық сайлау комиссияларының Дүниежүзілік сайлау күнін өткізуі туралы

Дүниежүзілік сайлау күнін мерекелеу шеңберінде атап өткені туралы Астана қаласының қалалық аумақтық сайлау комиссиясы 2024 жылғы 29 қаңтардан 2 ақпанға дейін Дүниежүзілік сайлау күнін (бұдан әрі – ЖСҚ) өткізу кестесін жасап, іс-шараларға барлық аудандық аумақтық сайлау комиссиялары қатысты.

Осы кезеңде жыл сайын ақпан айының бірінші бейсенбісінде атап өтілетін «Дүниежүзілік сайлау күні», «Қазақстан Республикасының сайлау жүйесінің дамуы» тақырыптарында қала жастарының көшбасшыларымен кездесулер өткізілді. Сайлау органдарының кәсіби мерекесі 2005 жылы өткен сайлауды ұйымдастырушылардың Бас конференциясында Будапештте (Венгрия) және Біріккен Ұлттар Ұйымының қолдауымен, биыл мереке 1 ақпанда тойланды.

Дүниежүзілік сайлау күнін мерекелеу дәстүрі Қазақстан Рес­публикасы толыққанды мүшесі болып табылатын Еуропалық сайлауды ұйымдастырушылар қауымдастығымен (ACEEEO) бастамашылық етті.

Кездесулер тәуелсіз Қазақстанның қалыптасу тарихымен тығыз байланысты еліміздің сайлау жүйесінің қалыптасу және даму кезеңдері туралы қоғамды ақпараттандыруға, сайлаушылардың электоралдық белсенділігін арттыруға және жастар арасында демократиялық құндылықтарға деген ұмтылысты қалыптастыруға бағытталған.

Астанада ұйымдастырылған іс-шаралар кестеге сәйкес жүргізілді.

Ағымдағы жылдың 1 ақпанында қалалық аумақтық сайлау комиссиясы Қазақстан Республикасы Ұлттық академиялық кітапханасының базасында Астана халықаралық университеті, Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті, КЕАҚ Астана қаласы жеті жоғары оқу орнының студенттерімен дөңгелек үстел өткізді. Медицина университеті, Астана IT университеті, Сәкен Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық зерттеу университеті, Есіл университеті, Қ.Құлажанов атындағы Қазақ технология және бизнес университеті, барлығы 34 студент қатысты. Қалалық сайлау комиссиясының төрағасы ­Жұмабеков Бейсембай Қуанышұлы құттықтау сөз сөйлеп, студенттерге Қазақстандағы сайлау жүйесі туралы жан-жақты ақпарат берді. Тәуелсіздік жылдарында халықаралық стандарттар мен демократиялық талаптарға сай келетін сайлау жүйесі құрылды. Бұл саяси, мемлекеттік және құқықтық жүйені кезең-кезеңімен жаңғыртудың арқасында мүмкін болды. Дөңгелек үстел барысында қалалық сайлау комиссиясының мүшесі ­Искакова Сайран ­Қабдолдинқызы «Қазақстан Республикасындағы сайлау жүйесінің дамуы» тақырыбында баяндама жасады. Оқушылармен практикалық жұмысты жалғастыру бес топ ұйымдастырылды, әр топ тапсырма алып, өз жобасын таныстырды. Сондай-ақ сайлау жүйесі туралы сұрақтарды білу бойынша жедел сауалнама жүргізілді. 10-15 минут ішінде топпен жұмыс жасай отырып, өз жобасын ұсынып, сайлауалды үгіт-насихат формасын, электронды дауыс беруге көшіру арқылы сайлауды өткізу форматын жетілдіруді ұсынған студенттердің белсенділігі мен қатысуын атап өткен жөн. Семинар барысында жағдайларға талдау жасалды. Семинар соңында қалалық сайлау комиссиясының төрағасы ­Жұмабеков ­Бейсембай Қуанышұлы семинарға қатысушылардың сұрақтарына жауап берді.

Байқоңыр ауданының аумақ­тық сайлау комиссиясы ағымдағы жылдың 29 қаңтарында Есіл университетінде 45 студент қатысқан шара өткізді.

Баяндамашылар округтік комиссияның төрағасы ­Әбішев Нұрбол Мұхамбетнұрұлы және №134 учаскелік сайлау комиссиясының төрағасы Айжан Есенқұлқызы Тұяқова өз сөзінде тәуелсіз Қазақстанның сайлау жүйесінің қалыптасуының негізгі заңдылықтарын ашып берді, олар сеніммен жүргізілді. Әлемдік қауымдастыққа ұлттық мүдделермен үйлестіре отырып, халықаралық сайлау принциптері мен стандарттарына адалдық позицияларында кірді.

Сарыарқа ауданы бойынша аумақтық сайлау комиссиясы ағымдағы жылдың 30 қаңтарында С.Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық университетінде семинар өтті. Семинарға осы оқу орнының 100 студенті, сайлау комиссияларының мүшелері және Астана қаласының аумақ­тық сайлау комиссиясының өкілдері қатысты.

Бұл іс-шараның негізгі мақсаты – сайлау процесінің негіздерін түсіндіру және қазіргі заманғы сайлау заңнамасының қағидаттарын, біздің мемлекетімізде жұмыс істейтін сайлау жүйесін нақты түсіну, сондай-ақ жастарды негізгі демократиялық принциптермен және постулаттармен таныстыру, олардың сайлау құқықтарын түсінуін және мемлекеттік басқаруға қатысу мүмкіндігін арттыру. Диана Қыдырханқызы бекітілген Дүниежүзілік сайлау күні туралы кеңінен айтып, қоғамдық санадағы демократия үдерісін жүйелеуге, халықты сайлау үдерісіндегі жетістіктерден хабардар етуге, сайлауға деген тенденцияны қалыптастыруға баса назар аударды.

Семинар-тренинг басталмас бұрын мұз экрандарынан сайлау күні туралы бейнеролик көрсетілді. Сөз соңында Диана Қыдырханқызы студенттердің сұрақтарына жауап берді. Семинар соңында студенттерге қазақ және орыс тілдерінде «Дауыс беру күнін өткізу тәртібі» атты буклеттер түріндегі ақпараттық жадынамалар таратылды.

Ағымдағы жылдың 31 қаңтарында Алматы ауданы бойынша аумақтық сайлау комиссиясы Еуразия ұлттық университетінің экономика, филология және механика-математика мамандықтары бойынша 3 және 4 курс студенттерімен семинар-тренинг өткізді. Л.Н.Гумилев «Қазақстан Республикасының сайлау жүйе­сінің дамуы» тақырыбында барлығы 23 оқушы қатысты. Семинарда бірінші болып сөз алған комиссия төрайымы Гүлсім Көшембаева Қазақстанның сайлау жүйесінің дамуы мен қалыптасуына тоқталды. Екінші сөз алған «Алматы» округінің №11 учаскелік сайлау комиссия­сы төрағасының орынбасары Галина Мякушко жастардың сайлауға қатысуы неліктен маңызды екенін түсіндірді.

Нұра ауданының аумақтық сайлау комиссиясы ағымдағы жылдың 2 ақпанында Қ.Құлажанов атындағы Қазақ технология және бизнес университетінде 2 және 3 курс студенттерімен семинар өтті. Семинарға барлығы 60 студент қатысты. Комиссия төрағасы Төребеков Берік Жолмұханұлы демократиялық сайлаудың халықаралық қағидаттары мен стандарттарына, байқаушылармен жұмыс істеуге, Қазақстан Республикасы сайлау комиссияларының біртұтас жүйе­сін құруға, сайлауды дайындау мен өткізу үдерістеріне тоқталды. Азаматтардың уақытша болатын және мүгедектердің құқықтарын қамтамасыз ететін жерлерде құрылған сайлау учаскелері.

Алғаш рет дауыс беруге қатысқан жастар үшін Берік ­Жолмұханұлы дауыс беру бюллетенін толтыру формасына кеңінен тоқталып, студенттердің өз беттерінше сайлау бюллетеньдерінің үлгісін толтыруға мүмкіндік беріп, практикалық жұмыстар жүргізді. тыңдаушылар. Семинар соңында студенттерге қазақ және орыс тілдерінде «Дауыс беру күнін өткізу тәртібі» атты буклеттер түріндегі ақпараттық жадынамалар таратылды.

Есіл ауданы бойынша аумақ­тық сайлау комиссиясы ағымдағы жылдың 2 ақпанында Астана халықаралық университетінде «Сайлау – әркімнің ісі» тақырыбында дөңгелек үстел өткізді. Іс-шараның мақсаты – болашақ сайлаушылардың құқықтық мәдениетін арттыру, жастардың бойында сайлау құқықтарын саналы түрде жүзеге асыруға қажетті білім, білік және дағдыларды дамыту.

Дөңгелек үстелге Астана халықаралық университеті Жоғары заң мектебінің басшылығы мен оқытушылар құрамы, докторанттар, АМУ студенттері қатысты. Комиссия төрағасының орынбасары Гүлвирам Маркинжанқызы Акбарова және Астана халық­аралық университеті Жоғары заң мектебі деканының орынбасары Жанат Дүйсенбайұлы Сейілханов кіріспе сөз сөйледі. Іс-шараның модераторы заң ғылымдарының кандидаты, Жоғары құқық мектебінің доценті Түсіпова Лязат Қапасқызы болды.

Дөңгелек үстел барысында аға оқытушы Ф.М.Абугалиева «Қазақстан Республикаларының азаматтарының сайлау құқығын жүзеге асырудағы күштік ерліктер» тақырыбында баяндама жасады.

Доцент Л.Қ.Амандықова ­Қазақстан Республикасындағы сайлау жүйесінің дамуының негізгі аспектілеріне тоқталды. Іс-шара барысында доцент Е.С.Жамбаев «Қазақстан Республикасындағы электрондық сайлау жүйесін пайдалана отырып сайлауды өткізу ерекшеліктері» атты баяндама жасады. Сонымен қатар, дөңгелек үстелде докторант С.Г.Қожахметова «Демократиялық әдістерді (сайлау, референдум) қолданудың құқықтық негіздері» туралы баяндама оқыды.

Университеттің профессор-оқытушылар құрамы халықаралық сайлау принциптері мен стандарттарын ұлттық мүдделермен үйлестіре отырып, әлемдік қоғамдастыққа сеніммен кірген тәуелсіз Қазақстанның сайлау жүйесінің қалыптасуының негізгі заңдылықтарын, сайлау үдерісінің негізін және жаңашылдықтарды ашты.

Бүгінгі таңда сайлау институтының болуы демократиялық мемлекеттің жұмыс істеуінің дәлелі болып табылады. Сайлау институтының даму жүйесі қоғам мен жалпы мемлекеттің демократиялану деңгейін көрсетеді.

Семинар барысында студенттерді сайлаушылар тізімдерін жасау және нақтылау, сайлау комиссияларын құру, комиссия мүшелерінің жұмыс ерекшеліктері, әртүрлі сайлау рәсімдерін құқықтық реттеу, соның ішінде сайлау учаскесінде дауыстарды санау және қорытынды шығару мәселелері қызықтырды.

Барлық кездесулердің қорытындысы бойынша қатысушылар мен семинарға қатысушылар жастардың демократиялық қоғамның институты ретіндегі сайлау жүйесі туралы білімі жоғары және сайлауға қатысуға дайын екендігі туралы бірауыздан пікір білдірді. Олардың азаматтық борышы мен қоғамдық мәселелерді шешуге деген ұмтылысы, сайлауға қатысу және дауыс беру процедурасының маңыздылығын түсіну.

Дүниежүзілік сайлау күнін мерекелеу аясында Астанада 2024 жылдың 29 қаңтары мен 2 ақпаны аралығында 6 іс-шара өткізілді, оған әртүрлі университеттерден 304 студент қатысты.