Осыдан жиырма жыл бұрын кеуде сүтімен емізудің Бүкіләлемдік жәрдем көрсету одағы Бүкіләлемдік емшекпен емізудің «Аурухана – балаға мейірімді» атты апталығы жобасын іске қосқан болатын.
Дүниежүзі бойынша алғашқы төрт айлығында 35 пайызға жуық нәресте кеуде сүтін емеді екен. Жалпы жаңа туған сәби үшін кеуде сүті бірінші тағамдық өнім болып саналады. Қазіргі жас босанған аналар перзентін емізуді ерте қойып кетеді. Нәтижесінде уызға жарымаған нәресте аурушаң болады. Сондықтан кеуде сүті, әсіресе, шала туған және дене салмағы аз балалар үшін өте маңызды болады.
Қазақстан Республикасы Статистика агенттігінің мәліметтері бойынша біздің елімізде 2012 жылы 370 мыңнан астам бала дүниеге келген. Соның ішінде 6 айға дейін балаларын кеуде сүтімен емізетіндер 31,8 пайызды құраған. Сонымен қатар балаларын екі жасқа толғанға дейін емшекпен емізуді жалғастыру тәжірбиесі бар. Бұл – қазақ халқына жат көрініс емес.
Астана қаласының №1 қалалық балалар ауруханасы 1998 жылдан бастап ЮНИСЕФ-тің «Баламен достық сүйіспеншілік қарым-қатынастағы аурухана» жобасына кірді. 2000 жылы мекеме «Баламен достық сүйіспеншілік қарым-қатынастағы аурухана» атағын жеңіп алды және кеуде сүтімен емізу бағытында орындалған белсенді жұмысы үшін БҰҰ ЮНИСЕФ-тің балалар қорының «Алтын тақта» марапатына ие болды. Міне, 15 жылдан бері емдеу стационарларда денсаулық мектебі сабағында жас аналарға баланы қалай тамақтандыру керектігін айтып, кеңес беріп тұрады. Жобаны еңгізгеннен келесі нәтижелерге қол жеткіздік: жеке Ана мен балалар бөлмесі бар, жобада ата-аналардың алатын рөлі жоғарылады, кеуде сүтімен емізу қағидасын қолдайтын аналар саны ұлғайды, кеуде сүтін ему барысында балалар арасында ауру-сырқау азайып, стационарда жату ұзақтығының пайыз көрсеткіші төмендеді. Осы 10 жыл ішінде бағдарлама бойынша жұмыс жасау қорытындысына сәйкес табиғи кеуде сүтімен емізу көрсеткіші 91 пайызға дейін жоғарылады.
Қазақта «Уызына жарымаған» деген уытты сөз бар. Бұл ана сүтіне жарымаған деген сөз. Бала ана сүтімен өседі. Сондықтан ұрпағымыздың ұлы мақсаттарды бағындыруы үшін ана сүтімен әлдилеуді ұмытпасақ екен дейміз.
Жанат АЛТАЕВА,
Астана қаласының №1 қалалық
балалар ауруханасының
СӨСҚО дәрігері
