Taiauda bız bır demalysymyzdy paidalanyp, Astana maŋyndaǧy Sıletı özenıne qarmaq saldyq. Jaǧalauda «Alabūǧa, aq balyq – qarmaǧymdy qap, balyq!» dep otyrǧanda, sol jerdegı ūşqat tübınen qazyp alǧan jauynqūrtymyzdyŋ dämın sausaqtai maişabaqtar ǧana tatyp kördı. Odan basqa tük joq. Üşeuın ūstap, suǧa qaita jıbere salǧannan keiın bazardan satyp ala şyqqan däu sazanymyzdy quyryp jep, kerı qaituymyzǧa tura keldı.
Sodan keiın Esıl özenınıŋ Maksimovka auyly jaǧynda aǧyp jatqan tūsyna baryp toqtadyq. Būnda da sol… Şabaq aulap, sazan jep qaitqannyŋ eş qyzyǧy joq eken, täiırı!
Astanadaǧy qymbat kölıkterdıŋ köbısı sol jerde tūr. Oryndyqqa jaiǧasqan orystar men tolarsaqtan saz keşken qazaqtardyŋ ärqaisysynda kemınde 3-4 qarmaqtan bar. Kümısşe jaltyraǧan aq şabaqtardy bırınen soŋ bırın ılıp alyp, şelekterıne şolp-şolp etkızude. Ösıp-önsın degen aiauşylyqtan ada eken şetterınen!
Al bızdıŋ jaǧdai belgılı… Taǧy da ūrty qanaǧan üş şabaqpen «kelesı jyly kezdeskenşe» dep qoştasa saldyq. Ǧaiyptan taiyp alabūǧa, kökserke, şortan, tūqy syndy balyqtardyŋ ırıleu bıreuı kezıge qalsa, sol tūrǧan jerımızde kışıgırım toi jasap jıberuge äzır edık. Bolmady. Jalaŋdaǧan jalmauyz qarmaqtar kökke şanşylyp, künge şaǧylysyp, özennıŋ özegın tınte tımıskıleuden bır tynbasa, myna maişabaqtardyŋ özı qūryp ketuı mümkın siiaqty körındı. Qatarymyzǧa sol auyldan qosylǧan jol bastauşymyz: «Äneugünı osyndai şabaqtardyŋ jarty qabyn alǧanbyz» dep qoiady. Äne, kerek bolsa! Är aulauşy söitıp qap-qabymen öŋgerıp äkete berse, elordanyŋ su qoimalaryna byltyr jıberılgen 41 million şabaqtyŋ nesı qalady-ei?!
İä, byltyr Auyl şaruaşylyǧy ministrlıgınıŋ bastamasymen Esıl özenıne qala ışındegı jaǧajaidan 41 million tūqy balyǧynyŋ şabaqtary jıberılgen. Elımızdıŋ «Qyzyl kıtabyna» enıp ketken būlardyŋ bärı – «Maibalyq» kütımbaǧynyŋ «tülekterı». Sol sätte: «Aqmola oblysynyŋ negızgı su közderı – Nūra men Esıl özenderı jäne Viacheslav su qoimasyna osy kezge deiın tūqy şabaǧynyŋ 50 milliondaiy jıberıldı» dedı AŞM Aqmola oblystyq inspeksiia jetekşısınıŋ orynbasary Nyǧmet Qauaşev. Ötkende qarasaq, myjyraiǧan bır şal qarmaq qaltqysynyŋ dırılınen ümıt kütıp, tūqylardyŋ tura sol Qauaşevtıŋ aialy alaqanynan susyǧan tūsynda otyr.
Sondai-aq, Astana qalasy äkımdıgınıŋ «Jas Nūr» öndırıstık-şaruaşylyq käsıporny 2013 jyly «Qoiandy» su qoimasyna repus balyǧynyŋ şabaqtaryn jıberıp edı. Sonda sol mekemenıŋ mamany Jarylqasyn Äbdıkerımovtıŋ bızge zaŋsyz balyq aulauşylyqtyŋ aldyn alatyndaryn aitqany esımızde. Är özennen üş şabaqty alyp-salyp üirene bastaǧan qairan basymyz ötkende ol su qoimasynyŋ da jaǧalauyn şiyrlap ülgerdı. Onda da tyiym-syiymnyŋ bır rettık yrymy baiqalmady. Tıptı, su jaǧasynda sonda kelıp demalatyn qalanyŋ salaq tūrǧyndarynan qalǧan qoqystar ybyrsyp jatyr…
Eŋ soraqysy, biylǧy nauryzda Astana ırgesındegı Sarqyrama toǧanynda maida şabaqtar jappai qyryla bastady. Su betıne qalqyp şyqqan olarǧa qauıptıŋ qaidan kelgenı belgısız. Sebebın anyqtau üşın ekologtar sudan synama alyp, zerthanaǧa jönelttı. Äzırge onyŋ nätijesı jariialanǧan joq. Bır bıletınımız, Aqmola oblysynyŋ Selinograd audany boiynşa osyndai qarausyz jatqan 16 toǧan bar. Olardyŋ bärınıŋ jaǧdaiyn baqylap otyruǧa jergılıktı bilıktıŋ qauqary da, qarajaty da jetpeitın körınedı. Būl degenıŋız – balyq şaruaşylyǧymen ainalysamyn deuşılerge taptyrmas mümkındık. Bıraq, qazır oǧan da qūlşynyp otyrǧan bır adam baiqalmaidy.
Äiteuır, keleşektegı kei äŋgımemızdı «şabaqqyrǧan zamanda» dep bastap otyrmasaq jarar edı…
Erkeǧali BOLATŪLY
