Baspana mäselesı baiyppen şeşıledı

Bügınde baspana mäselesı barşany alaŋdatady. Üisız-küisız jürgenderdıŋ köbı qaltanyŋ jūqalyǧynan päter jaldap, tuysyn saǧalaidy. Üi saluǧa, satyp aluǧa qara jerdıŋ kök tıregen qūny kedergı. Äitkenmen, jūrtşylyqtyŋ joǧyn tügendeuge kelgende memleket te qarap otyrǧan joq. Oǧan jyl saiyn halyq igılıgıne berıletın köp päterlı üiler dälel. 

«Tūrǧyn üi qatynastary turaly» Zaŋnyŋ 67-68-baptaryna säikes, kommunaldyq tūrǧyn üi qorynan Ūly Otan soǧysynyŋ ardager­lerıne, jetım jäne ata-ana qamqorlyǧynsyz qalǧan balalarǧa, halyqtyŋ äleu­mettık älsız toptaryna (atap aitsaq, Ūly Otan soǧy­synyŋ qatysu­şylaryna teŋes­tırılgen adamdarǧa, Chernobyl atom stansiiasyndaǧy apatty joiuǧa qatysuşylarǧa, mügedek balalary bar nemese olardy tärbieleuşı otbasylarǧa, keibır sozyl­maly aurulardyŋ auyr tü­rıne şaldyqqan kısılerge, memlekettık nemese qoǧamdyq mındetterın, äskeri qyzmetın oryndau, adam ömırın qūtqaru, qūqyq tärtıbın qorǧau kezınde qaza tapqan azamattardyŋ otbasylaryna, jasyna qarai zeinet demalysyna şyqqan zeinetkerlerge, köp balaly nemese tolyq emes otbasy­larǧa, 1 jäne 2-toptaǧy müge­dek­terge, oralman­darǧa), mem­lekettık qyzmetker­lerge, biudjettık ūiym qyzmet­ker­lerıne, äskeri qyzmet­şı­lerge jäne jalǧyz tūrǧyn üiı apat­tyq jaǧdaida dep tanylǧan azamattarǧa baspana berıledı.
Astana qalasy Tūrǧyn üi basqarmasy basşysynyŋ orynbasary Mira Bai­sügı­rovanyŋ aituynşa, qazırgı taŋda elordada Öŋırlerdı damytudyŋ 2020 jylǧa deiıngı baǧdarlamasy ıske asyrylyp jatyr. Atalǧan baǧdarlama şeŋberınde «Qazaq­stannyŋ Tūrǧyn üi qūrylys jinaq bankı» AQ, «Qazaqstan İpotekalyq kompaniiasy» AQ jäne «Samūryq-Qazyna» Jyljymaityn mülık qory AQ arqyly halyqty tūrǧyn üimen qamtamasyz etu qarastyrylǧan.

Öŋırlerdı damytu baǧdarla­masynyŋ arqasynda byltyr 1790 päter paidalanuǧa berıl­gen. Sonyŋ ışınde jas otbasylar üşın – 656 päter, halyqtyŋ barlyq sanaty üşın – 740 päter, Tūrǧyn üi qūrylys jinaq bankı tūtynuşylary üşın 394 päter kıltı tabystalypty. Al Astana qalasy boiynşa ötken jyly kommunaldyq tūrǧyn üi qorynan 373 päter, biyl jyl basynan berı 94 päter ūsynylǧan.
Bas şahardyŋ Qūrylys bas­qarmasy bergen mälımetke süiensek, osy jyly kommu­naldyq tūrǧyn üi qorynan baspa­naǧa mūqtajdar esebınde kezekte tūrǧan azamattarǧa arnap 250 päterlık tūrǧyn üidıŋ qūry­lysyn aiaqtau jospar­lanǧan. Däl osy merzımde jalpy sany 41 myŋdai kısı üi ke­zegıne tırkelgen. Kezek demek­şı, qalalyq äkımdıktıŋ internet resursynda memlekettık baǧdar­lamanyŋ tiıstı baǧyty boiynşa böluge josparlanǧan, qūrylysynyŋ aiaqtaluyna 6 aidan az uaqyt qalǧan kezektı üige ötınış qabyldaudyŋ bas­talǧan­dyǧy turaly habarlan­dyru paida bolǧan sätte ötı­nış beruge bolady.
Baspana mäselesı qoljetımdı bolyp, tüitkıldıŋ tüiını tar­qauy tiıstıgın Elbasy da jiı aitady. «Bız jaŋa tūrǧyn üi qūrylysy baǧdarlamasyn ıske asyruǧa kırısıp kettık. Elımızde jyl saiyn 6 million şarşy metr tūrǧyn üi paidalanuǧa berılude. Alaida, bız jarty millionnan astam jas otbasyn jeke baspanamen qamtamasyz etuge tiıspız. Būl üşın jalǧa berıletın tūrǧyn üi alaŋyn 10 million şarşy metrge jetkızu qajet. Onyŋ ışınde ūzaq merzımge jalǧa beru, odan keiın satyp alu tärızdı ekı türlı jolyn qarastyru kerek. Oǧan qosa jalǧa alǧany üşın jasalatyn tölem äl-auqaty ortaşa otbasy mümkındıgıne sai boluy tiıs. Mūnymen bırge otandyq qūrylys salasy üşın jaŋa mümkındıkter tuady» degen edı Memleket basşysy. Prezidenttıŋ pärmendı tapsyrmasy jüielı jürgızılude.
Aitpaqşy, baspana mäse­lesınıŋ män-jaiyn zerttep jatqan tūsta şahardaǧy pä­ter baǧasyna da nazarymyz audy. Juyrda «Homsters.kz» kom­paniiasynyŋ mamandary Astananyŋ qai audandarynan arzan baspana satyp aluǧa bolatynyn anyqtapty. Ūiym ökıl­derınıŋ aqparatyna sensek, bas qalanyŋ paidalanuda bolǧan üilerı naryǧynda päter­dıŋ bır şarşy metrı 386 myŋ teŋgege teŋ eken. «Üş audan­nyŋ ekeuınde baǧa tömen. Ortaşa eseppen är şarşy metrı 357 myŋ teŋgelık eŋ arzan baspanany Saryarqa audanynan satyp aluǧa bolady. Almaty audanynda būdan säl qymbatyraq, mūndaǧy şarşy metr qūny – 379 myŋ teŋge. Eŋ qymbat audan – Esıl audany. Ondaǧy päterlerdıŋ şar­şy metrı 441 myŋ teŋ­genı qū­raidy» deidı sarapşylar. Al tanymaldyǧy jaǧy­nan olar­dyŋ retı özgeşe. Ūsy­nys­tar­dyŋ sany boiynşa Almaty audany 51 paiyzben köş bas­tap tūr. Esıl audanynda satyp aluǧa degen ūsynys 30 paiyzdy qūrasa, Saryarqa audanynda būl körsetkış 19 paiyzǧa teŋ.

Botagöz MARATQYZY