Juyrda Mäjılıs deputaty Mūhtar Tınıkeev äleumettık jelıler arqyly elımızde 34 785 qamqorsyz qalǧan jäne jetım balalar bar ekenın jariialady. Olardyŋ 62,5 paiyzy, iaǧni 21 736-sy Qazaqstan azamattarynyŋ otbasyna asyrauǧa berılgen. Al 6,2 paiyzy, iaǧni 2 162-sı patronattyq tärbiede. Al 196 jetım balaǧa arnalǧan mekemelerde 10 887 bala, iaǧni jalpy jetımekterdıŋ 31,3 paiyzy tärbielenıp jatyr eken.
Būl sandar kez kelgendı oilandyrmai qoimaidy. Jetımder qaidan şyǧady? Nege bala asyrausyz qalady? Ärine, jauaby jūmbaq.
Alaida, qoǧamda meiırımdılıktı, qaiyrymdylyqty saqtaudyŋ bır mümkındıgı – balalar. Bız balalardy şeksız süiu arqyly ǧana jüregımızdı jūmsartyp, öz boiymyzdy taza saqtai alamyz.
Būl tūrǧyda özınıŋ soŋǧy Joldauynda Elbasy Nūrsūltan Nazarbaev ta beibıt ömırdıŋ özınde bızde myŋdaǧan jetımder baryn, olar balalar üiın toltyryp jürgenın aitqan edı. Sol joly: «Būl – ökınışke qarai, jalpyälemdık ürdıs jäne jahandanudyŋ synaǧy. Bıraq bız būl ürdıspen küresuımız kerek. Memleketımız ben qoǧamymyz jetımderdı asyrap aludy jäne otbasy tipındegı balalar üilerı salynuyn kötermeleuımız qajet» degen.
Rasynda, bala tärbieleu – bolaşaqqa eŋ ülken investisiia. Sol sebeptı, ärbır ata-ana basty bailyǧy, ömırınıŋ mūraty – jaqsy ūrpaq qaldyru ekenın ūmytpaǧany abzal.
Būl turaly Elbasymyz da az aityp jürgen joq.
«Ükımetke: ana men balany qorǧau, sondai-aq, otbasy jäne neke salasynda zaŋnamany tübegeilı qaita qaraudy; ana men balaǧa qarsy baǧyttalǧan qylmys üşın, sondai-aq, osy saladaǧy eŋ ūsaq degen zaŋbūzuşylyqtar üşın jazany küşeitudı; tuu men balaly boludy yntalandyru jüiesın reformalaudy – jeŋıldetılgen salyq, medisinalyq jäne äleumettık qyzmet, eŋbek naryǧynda jaŋa mümkındıkter beru jäne sol siiaqty materialdyq jäne materialdyq emes yntalandyrulardy qamtityn şaralar keşenın äzırleudı tapsyramyn» dedı Joldauynda Elbasy.
Bala – ūlt bolaşaǧy. Alaida, bala tuudy yntalandyryp, demografiialyq ösımge qanşalyqty män bersek, ata-ana qamqorynsyz qalǧan balalarǧa jaǧdai jasauǧa da sonşalyqty män beru abzal. Osy maqsatta Parlament jetım balalardy baspanamen qamtamasyz etuge baǧyttalǧan qūjatty qarastyru üstınde.
Qazırgı künı elordada ata-anasynyŋ qamqorlyǧynsyz qalǧan balalardyŋ jäne tūl jetımderdıŋ sany şamamen 1030-ǧa juyqtaidy eken.
Olardyŋ jartysynan astamy qamqorşy otbasylarda tärbielenude. Qalǧan balalar balalar üiınde jäne «Pana» atty arnaiy mekemelerde tūryp jatyr.
Ötken jyldarda bastalǧan «Balalarǧa jylu syila» aksiiasy öz jemısın berıp, qazır jetım qalǧan balalardy öz üilerıne alyp, bauyr basyp jatqan otbasylar da köptep kezdesedı.
Bız jalpy elımızdıŋ demografiialyq ösımı men balalardyŋ baqyty üşın oilastyrylǧan ärbır qadamdy quattap, qoldau körsetuge mındettımız dep oilaimyn.
Gülnär EREJEQYZY
Astana qalasy mamandandyrylǧan balalar üiınıŋ bas därıgerı