Biyl bızdıŋ el Astana künın atap öttı. Arqanyŋ tösındegı elordanyŋ 20 jyldyǧy erekşe sän-saltanatymen este qaldy. Köktemdegı qyzǧaldaqtai jaiqalǧan bas şahar qandai qūrmetke de laiyq.
Jiyrma jyldyŋ ışınde adam tanymastai qūlpyrǧan qalanyŋ san türlı teŋeulerı de ǧajap. Bas qalaǧa aitylǧan teŋeulerdıŋ arasyndaǧy köŋılge qonymdysy – «Astana – Euraziianyŋ ınju-marjany». Şynynda da, Ūly Dalanyŋ bas şahary tabiǧi marjandaiyn jyldan-jylǧa türlenıp, nyǧaiyp kele jatyr.
Prezidenttıŋ Astanany Arqa dalasyna köşıruı – uaqyt talabyna sai jasalǧan naqty qadam, oŋ şeşım. Qazır erke Esıldıŋ jaǧasyndaǧy elorda özıne jüktelgen mındettı asqaq abyroimen atqaryp otyr. Jiyrma jyl būryn būl bastamaǧa senımsızdık tanytyp, kümän keltırgender de boldy. Öitkenı äleumettık-ekonomikalyq daǧdarysty basynan ötkergen eldıŋ astanasyn auystyru oŋai şarua emes edı. Astana qarapaiym äkımşılık ortalyqtan asa almaidy dep boljaǧandar da bar.
Alaida Astanany auystyru barlyq senımsızdıktıŋ seŋın būzdy. Būl aldyn ala eseptelgen, jan-jaqty tekserılgen strategiialyq qadamnyŋ oŋ nätijesı bolatyn. Memleket basşysy qoǧamnyŋ qajettılıgın eskere otyryp, barlyq kedergılerdıŋ şeşımın taba bıldı.
Bügıngı künı Astananyŋ salynuy el ekonomikasynyŋ jandanuyna sep bolǧanyn moiyndamaityn adam joq. Arqaǧa qonys audaru köptegen şyǧynǧa batumen teŋ degen tūjyrym aitqandardyŋ da az bolmaǧany anyq. Qazır sandar söileitın zaman. Mäselen, elordany damytuǧa jūmsalǧan investisiia özın ekı jarym esege aqtady. Astana respublika biudjetınıŋ donoryna, ıskerler alaŋyna ainaldy. Qazır qalanyŋ öŋırlık jalpy önımınıŋ qūrylymyndaǧy şaǧyn jäne orta biznestıŋ ülesı 57%-dy qūrady. Būl – elımızdıŋ özge öŋırlerınen köş ılgerı körsetkış.
Eŋ bastysy, jaŋa Astana auqymdy qūrylys keşenderınen bastap, azyq-tülık beldeuıne deiıngı barlyq aimaqtyŋ jäne köptegen salanyŋ ılgerıleuıne türtkı boldy.
Elordanyŋ ekonomikalyq örleuı kezdeisoqtyq emes. Būl – Elbasynyŋ bılıktı strateg retındegı baǧyttarynyŋ jemısı. Öitkenı Prezident üşın pragmatizm, qoǧamnyŋ äl-auqaty, azamattardyŋ tūrmys deŋgeiın arttyru – şeşım qabyldauda ärdaiym basymdyqqa ie bolyp qala beretın negızgı kriteriilerdıŋ bırı.
Alaida Astanany köşırude ekonomikalyq qana emes, özge de qūndylyqtar eskerılgenı belgılı. Būl bastamaǧa tereŋ üŋılgen adamnyŋ öz-özıne degen senımı artady. Öitkenı jaŋa qala barlyq salany qamtityn, ömırdı türlı qyrynan tanuǧa mümkındık beretın auqymdy joba ıspettı.
Qazaq handyǧy qūrylǧan uaqyttan bergı tarihymyzda halqymyz jüzege asyrǧan eŋ aişyqty ärı ǧalamat qūrylystyŋ bırı de osy Astana bolyp otyr. Ärine, Keŋes kezeŋınde ülken şaharlar salynyp, quatty industriialyq nysandar boi köterdı. Bıraq būl qūrylystarǧa bükıl Keŋes odaǧynyŋ mamandary atsalysqan edı.
Däl osyndai ırgelı bastamalardy özdıgımızden jüzege asyruǧa kelgende jüreksınu, maŋyzdy şeşım qabyldar sätte «ortalyqqa» eleŋdeu siiaqty sezımderdı de eŋserdık.
Osyndai ötpelı kezeŋnıŋ kürdelı sätınde qolymyzdan ıs keletın el ekenımızdı däleldep şyǧu auadai qajet boldy. Täuelsız Qazaqstannyŋ öz taǧdyryna özı jauap bere alatyn memleket retınde aiaqqa tūryp ketuı de osyǧan bailanysty bolatyn.
Astananyŋ salynuy ūlttyq-memlekettık qūrylystyŋ maŋyzdy baǧytynyŋ bırıne ainaldy. Prezidentımız osyndai senımdı qadamy arqyly bükıl eldı alǧa bastady.
Astana arqyly küllı älemge jäne özımızge bır jūdyryqtai jūmylsaq, biık beleske jete alatynymyzdy däleldedık. Irı landşaftardy, tarihty özgerte alatynymyzdy körsettık.
Arqa dalasynda säuletımen köz süisıntıp ösıp kele jatqan megapolis bızdıŋ tarihi jadymyzdaǧy barlyq kedergılerdı joiyp, qasaŋ stereotipterdıŋ seŋın būzdy. Osylaişa halqymyzdyŋ özıne degen senımı nyǧaidy, armandary ūlǧaidy, kemel keleşekke bastaityn daŋǧylǧa bet būrdy. Qazır elımızdıŋ är tükpırındegı aǧaiyn Astanaǧa qonys audaryp jatyr. Öitkenı keleşektıŋ altyn köpırı däl osy qalada degen senım jerlesterımızdıŋ jüregın jaulady.
Elordanyŋ salynuymen bırge sana jaŋǧyrdy. Astana ruhani täuelsızdıktıŋ de bastauy boldy.
Jaŋa elorda özıne oŋ äser etkenın, onyŋ damuyna özınıŋ de qatysy baryn ärkım de – qala qūrylysyna tıkelei atsalysqandar da, basqalar da ömırındegı oŋ özgerıster arqyly sezındı. Sondyqtan da bas şahardyŋ tuǧan künı qazaqstandyq är otbasy üşın quatty erık-jıgerdıŋ, ūlttyq maqtanyş pen bolaşaqqa degen senımnıŋ merekesıne ainaldy.
* * *
Eldıŋ boitūmaryna ainalǧan, künnen-künge jarqyrap, jainap kele jatqan Astananyŋ ortasynda jürgen bızder üşın, qalanyŋ jaŋa qazaqstandyq memlekettılıktı damytuǧa qosqan ülesın tolyq ūǧynu qiyndau. Alaida elımızdıŋ jaŋa tarihynyŋ eŋ maŋyzdy kezeŋın tūtas qamtityn şejıresın keleşek ūrpaq jazatynyna jäne onyŋ bırınşı tarauy ädılettı türde «Tūŋǧyş» dep atalatynyna senımdımın.
(«Egemen Qazaqstan»,
7 qyrküiek, 2018 jyl)
