Elordalyq mäslihat deputattary bir aiǧa juyq daiyndalyp, pysyqtaǧan mäseleniŋ nüktesi qoiyldy. Dälirek aitsaq, keşe qalaulylar mäslihattyŋ ekinşi sessiiasyn ötkizdi. Äŋgime arqauy – bas qalanyŋ mädeni ahualy men biylǧy biudjetke özgeris engizu.
Sessiiaǧa Astana äkiminiŋ orynbasary Erlan Qojaǧapanov, qalalyq basqarmalar men mädeniet mekemeleriniŋ birinşi basşylary qatysty. Sonymen birge, elordanyŋ mädeni-ruhani örleuine üles qosyp jürgen birqatar qoǧam jäne öner qairatkerleri arnaiy şaqyrylǧan eken.
«Astana – HHI ǧasyrdaǧy qazaqtyŋ örkenieti men öneriniŋ, mädenieti men ädebietiniŋ, ǧylymy men biliminiŋ qara şaŋyraǧyna ainaldy». Qala äkiminiŋ orynbasary Aida Balaevanyŋ elordanyŋ mädenietin damytuǧa baǧyttalǧan bastamalar turaly baiandamasy Elbasynyŋ osy bir sözimen bastaldy. «Rasynda, qazirdiŋ özinde qalamyz eldegi türli mädeni oşaqtar men oqu oryndary, şyǧarmaşylyq toptar men ziialy qauym şo-ǧyrlanǧan şynaiy el ordasyna ainalyp ülgerdi. El ortalyǧy osynda qonys audarǧaly beri jas qala künnen-künge güldenip, ösip-örkendep keledi. Onyŋ işinde mädeniettiŋ de ordasy Astanaǧa auyp, jaŋa qarqynmen damuda. Däl qazir qalada salynyp jatqan mädeni oşaqtardyŋ sany da, sapasy da joǧary. Şyǧarmaşylyq üşin jasalǧan jaǧdai da jaman emes. Olai bolsa, öner adamdarynyŋ, jastardyŋ Astanany jaǧalap, qonystanuy zaŋdy. Mūnyŋ özi mädeniettiŋ biik şoqtyǧyn joǧaltpai ūstap tūrudy közdeidi» dep jalǧastyrdy sözin baiandamaşy.
Qazir qalada 60-tan astam mädeniet oşaǧy jūmys isteidi. Onyŋ işinde 4 mūrajai, 2 konserttik birlestik, 23 kitaphana, 6 teatr bar. Būlardyŋ qai-qaisynyŋ da öz keluşi-körermenderi jetkilikti. Mäselen, jyl saiyn qaladaǧy mūrajailarǧa 15 myŋnan astam adam barsa, konserttik ūjymdar 200-den asa konsert qoiady eken. Kitaphana qory da osal emes, 650 myŋ kitapty qūraidy.
Qala basşylyǧy būl salany qoldauda aianyp qalyp otyrǧan joq. Onyŋ bir däleli, 2011 jyl atalǧan salanyŋ biudjeti 7,134 mln teŋgeni qūrady. Būl 2010 jylmen salystyrǧanda 1,7 ese köp. Sonyŋ arqasynda «Aljir» mūrajai-memorialdyq keşeni, Q.Quanyşbaev atyndaǧy memlekettik akademiialyq qazaq muzykalyq drama teatry ǧimaratynyŋ töbe jabyn-dysy, memlekettik filarmoniianyŋ jataqhanasy jöndeuden ötkizildi. Ki-taphana jüielerine innovasiia engizilip jatyr. Sonyŋ bir körinisi – internet jelisine qosylyp, elektrondy katalog engizilip, aqparat izdeudiŋ ozyq ülgileri täjiribege ene bastady.
Astana basşylyǧy tarihi-mädeni mūrany jaŋǧyrtudy da ūmytpaq emes. Büginde Otyrar köşesinde ornalasqan medreseni qalpyna keltiru jūmystary bastaldy. Būl mūsylman balalar mektebinde kezinde Säken Seifullin sabaq bergeni turaly biz būǧan deiin jazǧan edik.
Mädeniet salasynyŋ taǧy bir maqtanyşy – teatr. Ötken jyly elorda teatrlarynyŋ repertuary 17 jaŋa qoiylymmen tolyǧypty. Biylǧy jyldyŋ josparyna engen premeraǧa bölingen qarjy byltyrǧy jyldyŋ qarjysyn eki orap äketti. Mädeniet salasyndaǧy osy jäne özge de jetis-tikterdi mälimdegen A.Balaevanyŋ baiandamasyn deputattar ūiyp tyŋdady. Odan soŋ minberge şyqqan birer qalauly, sessiiaǧa daiyndyq barysynda mädeniet mekemelerin aralap, ondaǧy ahualmen etene tanysqandaryn aityp jatty. Bir sözben aitqanda, «elorda mädenietiniŋ äleueti osal emes» dep baǧalady. Alqaly jiynǧa arnaiy şaqyrylǧan memleket jäne qoǧam qairatkerleri de söz alyp, ūsynys tilekterin aitty. Olardyŋ arasynda esimderi elge belgili Myrzatai Joldasbekov pen Aiman Mūsaqojaeva bar.
Deputattar ūiyp tyŋdaǧan taǧy bir baiandama – qala qorjynyndaǧy qarjynyŋ ahualyna bailanysty boldy. Qūşaq-qūşaq qaǧazdaryn artynyp kelgen Ekonomika jäne biudjettik josparlau basqarmasynyŋ bastyǧy Janat Nūrpeiisov aǧymdaǧy jyldyŋ biudjetine özgerister men tolyqtyrular engizudi ūsyndy.
Sessiiada taǧy bir erejege özgeris engizildi. Ol – itter men mysyqtardy ūstaudyŋ tärtibin belgileitin qūjat. Atauyn estigende otyrǧandardyŋ birazynyŋ jüzine külki ūialatqan erejeniŋ jaŋalyǧy mynada: endi inspek-torlar qūrylys nemese sauda oryndarynda qaŋǧybas itterdi keziktiretin bolsa, sol aumaqtyŋ basşylaryn jauapqa tartady. Äueli eskertu, eger jaǧdai qaitalansa, aiyppūl esebinde tölemek. Sondai-aq, dalaǧa qydyrtqysy kelgen adam itiniŋ tūmsyǧyna tūmyldyryq kigizip, ūzyndyǧy 2 metrlik jipke bailap şyǧuy kerek. Äitpegende jauapqa tartylatyn bolady. Astanada it men mysyq ūstaudyŋ mädenietin belgileitin erejeni deputattar birauyzdan maqūldap, mandattaryn köterip dauys berdi.
Ainūr ŞOŞAEVA
