Keşe Ūlttyq muzeide «Türkıstan jauharlary» atty körmenıŋ aşylu saltanaty öttı. Astana qalasynyŋ 20 jyldyǧy jäne «Äzıret Sūltan» memlekettık tarihi-mädeni qoryq-muzeiınıŋ 40 jyldyq mereitoiyna arnalyp otyrǧan körme bır aidan asa uaqytqa, 1 qazanǧa deiın jalǧasady.
Būl körmenıŋ maqsaty – Türkıstannyŋ el tarihynda alatyn ornyn, mädeni-ruhani kelbetın aşyp körsetu, mädeni bailanysty keŋeitu, muzeiler arasyndaǧy yntymaqtastyqty nyǧaitu. Osyny atap ötken Mädeniet jäne sport vise-ministrı Aqtoty Raiymqūlova Tūrannyŋ ruhy sıŋgen Türkıstan handarǧa – altyn taq, halyqqa – taǧzym eter kielı orynǧa ainalǧanyn, ūly Jıbek jolynyŋ boiynda qazyǧy qaǧylǧan baiyrǧy qalanyŋ jaqynda oblys ortalyǧy bolǧany el üşın ülken maŋyzǧa ie oqiǧa ekenın aitty.
Belgılı satirik, Qazaqstannyŋ eŋbek sıŋırgen qairatkerı Köpen Ämırbek: «Bügınde Türkıstan jaŋǧyryp jatyr. Ol jaŋǧyru ūlttyŋ ūstazyna ainalǧan Özbekälı Jänıbekovtıŋ sonau Sankt-Peterburgtegı Taiqazandy alyp keluınen bastaldy. Sodan bastap qazaqtyŋ qasietı qaityp oraldy. Sonyŋ bır jūrnaǧy – osy körme. Būl «bızde mynadai bar» dep körsetıp, maqtanu üşın emes, keiıngı ūrpaq sanasyna bızdıŋ babalarymyz qandai jädıgerler jasaǧan degen oi salu üşın kerek. Būl körme – ata-babamyzdyŋ ädet-ǧūrpy, salt-sanasy, dästürı, tanymy, taǧylymy» dedı.
«Äzıret Sūltan» memlekettık tarihi-mädeni qoryq-muzeiı Türkıstan qalasynda 1978 jyly 30 qyrküiekte aşyldy. Onyŋ aşyluyna memleket jäne qoǧam qairatkerı, ūlt mädenietı men önerınıŋ ülken janaşyry, asa körnektı tūlǧa Özbekälı Jänıbekov mūryndyq boldy. Bastapqyda muzei qorynda 7 myŋ jädıger bolsa, bügınderı olardyŋ sany 23 myŋǧa jettı. Elımızdıŋ tükpır-tükpırın aralap jäne 40 jyldyq tarihynda tūŋǧyş ret şetelge şyǧyp, Türkiianyŋ üş qalasynda körsetılgen körme elordaǧa taban tırep otyr. Osyny aitqan muzei direktory Nūrbolat Ahmetjanov jädıgerlermen tanystyrdy.
Ūlttyq muzeige qoiylǧan körme 3 bölımnen tūrady. Körmenıŋ bırınşı bölımı Türkıstan atyrabynda ornalasqan tarihi qalalar jaiynda syr şertedı. Syr özenı suynyŋ bel ortasy men qasiettı Qarataudyŋ arasyna jaiǧasqan Türkıstan oazisındegı köne jäne jaŋa qalalardyŋ tyǧyz ornalasqandyǧy sonşa, el auzynda «Saurannan şyqqan mysyq Sairamǧa deiın dualdyŋ üstımen jorǧalap barady» degen mäteldıŋ tuuyna negız boldy. Būl bölımde köne şaharlar turaly köptegen mälımettermen qatar Şauǧar-Şöitöbe, Qaratöbe-Sauran, Iаsy-Kültöbe, Eskı Türkıstan jäne Han ordasyna jürgızılgen arheologiialyq qazbadan tabylǧan qola däuır eskertkışterı, orta ǧasyrda keŋ etek jaiǧan keramikadan qūiylǧan qūman-qūmyra, ydystar, numizmatikalyq materialdar qamtyldy.
Körmenıŋ ekınşı bölımı äulielerdıŋ sūltany atanǧan Qoja Ahmet Iаsaui mūrasyna arnaldy.
Al körmenıŋ üşınşı bölımı Türkıstanda jerlengen tarihi tūlǧalar jaiynda tolǧaidy.
