Prezident Qasym-Jomart Toqaevtyŋ Äzerbaijanǧa ekı künge sozylǧan memlekettık sapary tabysty boldy. Ekı eldıŋ Prezidentterı ötkızgen kelıssöz barysynda taraptar sauda-ekonomikalyq, kölık-tranzittık, energetikalyq, mädeni-gumanitarlyq yntymaqtastyq, sondai-aq sifrlandyru, azyq-tülık qauıpsızdıgı jäne jaŋartylatyn energiia közderı salalaryndaǧy yqpaldastyq mäselelerın talqylady. Qorytyndysynda 14 qūjatqa qol qoiyldy. Memleket basşysy Qasym-Jomart Toqaev bauyrlas elge saparynyŋ män-maŋyzyn: «Eŋ bastysy, aradaǧy kelısımge säikes, ekı el ükımetterı men basqa da salalyq vedomstvolar joǧary deŋgeidegı kezdesuler barysynda qol jetkızılgen uaǧdalastyqtardy tolyqqandy jüzege asyruǧa bar küş-jıgerın jūmsaidy» dep joǧary baǧalady.
Kaspii – tasymal joly
Äzerbaijan Prezidentı İlham Äliev Qazaqstan da, Äzerbaijan da öŋırlık yntymaqtastyqqa, körşılermen qarym-qatynasyn nyǧaituǧa beiıldı ekenın atap aitty. «Transkaspii kölık dälızı – aimaqtyq yntymaqtastyq deŋgeiın anyqtaityn naqty baǧyt. Öitkenı körşı eldermen jaqsy qarym-qatynas ornatpai, tranzittık elge ainalu mümkın emes. Būl rette Qazaqstan da, Äzerbaijan da öŋırlık yntymaqtastyqqa, körşılermen qarym-qatynasyn nyǧaituǧa beiıldı ekenın tanytyp otyr. Bızdıŋ aramyzdy tek Kaspii teŋızı ǧana bölıp jatyr. Alaida bügınde onyŋ özı kedergı emes. Kerısınşe, Kaspii tek elderımızdı ǧana emes, köptegen memleketterdıŋ arasyn jalǧaityn köpır sanalady. Sebebı Transkaspii kölık baǧyty özınıŋ äleuetın tolyq aşuǧa kırıstı. Bügın Ükımet müşelerı köptegen mäsele boiynşa egjei-tegjeilı baiandama jasady. Özara yqpaldastyq pen bırlesken ıs-äreketterdıŋ nätijelerı, eŋ bastysy, bolaşaq josparlarymyz, şyn mänınde, öte auqymdy» dep mälımdedı BAQ ökılderıne arnalǧan brifingte İlham Äliev.
Qazaqstan men Äzerbaijan prezidentterınıŋ kelıssözı nätijesınde maŋyzdy 14 qūjatqa qol qoiyldy. Olardyŋ qatarynda Qazaqstan Respublikasynyŋ Kölık ministrlıgı men Äzerbaijan Respublikasynyŋ Sifrlyq damu jäne kölık ministrlıgı arasyndaǧy teŋız kemelerı ekipaj müşelerınıŋ käsıbi diplomdaryn özara tanu turaly kelısım; Qazaqstan Respublikasynyŋ Sifrlyq damu, innovasiialar jäne aeroǧaryş önerkäsıbı ministrlıgı men Äzerbaijan Respublikasynyŋ Sifrlyq damu jäne kölık ministrlıgı arasyndaǧy ǧaryş keŋıstıgın beibıt maqsattarda zertteu jäne paidalanu salasyndaǧy özara tüsınıstık turaly memorandum; «Samūryq-Qazyna» AQ men Äzerbaijan investisiialyq holdingı (AIH) arasyndaǧy strategiialyq serıktestık turaly kelısım; «QazMūnaiGaz» ūlttyq kompaniiasy» AQ men Äzerbaijan Respublikasynyŋ memlekettık mūnai kompaniiasy arasyndaǧy Äzerbaijan Respublikasynyŋ aumaǧy arqyly qazaqstandyq mūnai tranzitınıŋ kölemın kezeŋ-kezeŋımen ūlǧaitu turaly kelısım; «QazMūnaiGaz» ūlttyq kompaniiasy» AQ men Äzerbaijan Respublikasynyŋ memlekettık mūnai kompaniiasy arasyndaǧy qazaqstandyq mūnaidy satyp alu-satu salasyndaǧy strategiialyq yntymaqtastyq turaly memorandum; Qazaqstan Respublikasy Prezidentınıŋ janyndaǧy «Ortalyq kommunikasiialar qyzmetı» respublikalyq memlekettık mekemesı men Äzerbaijan Respublikasynyŋ mediany damytu agenttıgı arasyndaǧy yntymaqtastyq turaly memorandum; Qazaqstan Respublikasynyŋ «Memlekettık tehnikalyq qyzmetı» AQ men Äzerbaijan Respublikasynyŋ Arnauly bailanys jäne aqparattyq qauıpsızdık qyzmetı arasyndaǧy aqparattyq qauıpsızdık salasyndaǧy özara tüsınıstık turaly memorandum jäne t.b. bar.
Gül şoqtaryn qoidy
Prezident Qasym-Jomart Toqaev Äzerbaijannyŋ jalpyūlttyq köşbasşysy Geidar Älievtıŋ ruhyna taǧzym etıp, onyŋ jäne zaiyby Zarifa Älievanyŋ beiıtterıne gül şoqtaryn qoidy. Būdan keiın Memleket basşysy Şahitter alleiasyndaǧy mäŋgılık alauǧa gül şoǧyn qoiu räsımıne qatysty. Mūnda eldıŋ azattyǧy jolynda, täuelsızdıgı men aumaqtyq tūtastyǧyn saqtau üşın qūrban bolǧan äzerbaijan halqynyŋ batyr ūldary jerlengen. Şahitter alleiasy «Nagornyi» saiabaǧynyŋ aumaǧynda ornalasqan. Mūnda 1990 jylǧy qaiǧyly oqiǧanyŋ qūrbandary men Qarabaq üşın bolǧan şaiqastarda qaza tapqan ūlt qaharmandarynyŋ bauyrlastar ziraty bar.
Kelıssöz jürgızdı
Memleket basşysy Äzerbaijan Milli Mäjılısınıŋ Töraǧasy Sagiba Gafarovamen kelıssöz jürgızdı. Qasym-Jomart Toqaev Sagiba Gafarovaǧa ıltipat bıldırıp, Qazaqstan men Äzerbaijannyŋ qarym-qatynasy qarqyndy damyp kele jatqanyn atap öttı. «Şyn mänınde, Qazaqstan men Äzerbaijan – strategiialyq serıktes ärı odaqtas elder. Bügın bız būl märtebenıŋ memleketter men ükımetter basşylaryna erekşe jauapkerşılık jükteitının atap öttık. Ekı el yntymaqtastyǧynyŋ mazmūny bai ärı perspektivasy zor. Bırqatar bıregei joba qolǧa alyndy. Elderımız arasyndaǧy qarym-qatynastyŋ strategiialyq sipaty turaly aitqan kezde, eŋ aldymen, mūnai men gaz, kölık-logistika, sifrlandyru, auyl şaruaşylyǧy, industriia jäne basqa da salalar oiǧa oralady» dedı Memleket basşysy.
Öz kezegınde Äzerbaijan Milli Mäjılısınıŋ Töraǧasy parlamentaralyq bailanysty damytuǧa jan-jaqty qoldau körsetkenı üşın Prezident Qasym-Jomart Toqaevqa alǧys aitty. «Sızdıŋ bügıngı saparyŋyz elderımız arasynda qalyptasqan dostyq, bauyrlastyq qatynastardyŋ damuyna erekşe üles qosatynyna senımdımın. Qazırgı taŋda bız strategiialyq serıktestık jäne odaqtastyq qatynastar turaly äŋgıme qozǧap otyrmyz. Men bügıngı kezdesulerde qoǧamnyŋ ärtürlı salalaryndaǧy qatynastardy damytu jönınde bırqatar maŋyzdy mäsele talqylanǧanynan habardarmyn. Sondai-aq ekı eldıŋ parlamentterı arasynda öte tereŋ ıskerlık bailanystar ornaǧanyn zor maqtanyşpen ärı rizaşylyqpen aita alamyn» dedı Sagiba Gafarova.
Bas josparmen tanysty
Qasym-Jomart Toqaev Äzerbaijan Respublikasyna jasaǧan memlekettık saparynyŋ ekınşı künı İlham Älievpen bırge Fizuli qalasyndaǧy qiraǧan jerlerdı aralap körıp, şahardy damytuǧa arnalǧan bas josparmen tanysty. Memleketter basşylaryna qalany jäne onyŋ töŋıregındegı aumaqtardy qaita qalpyna keltıru üşın qolǧa alynǧan şaralar turaly mälımet berıldı. Sondai-aq şahardyŋ jaŋa kelbetı: keleşek äkımşılık ortalyqtyŋ, saiabaqtyŋ jäne basqa da maŋyzdy nysandardyŋ eskizderı men jobalary körsetıldı.
Būdan bölek, ekı el prezidentterıne qazırgı uaqytta qalada auqymdy qūrylys jäne qaita qalpyna keltıru jūmystary jürgızılıp jatqany jönınde baiandaldy. Byltyr mamyr aiynda qala ışındegı köşeler men joldar jelısınıŋ negızı qalanyp, auyzsumen qamtamasyz etu, kärız jäne jauyn suynyŋ aǧyp ketu jüiesın tartu jūmystary bastalǧan. Sondai-aq sifrlyq qosalqy stansiia men «Fizuli» basqaru ortalyǧy ıske qosylǧan. Sonymen qatar bır mezgılde äkımşılık ǧimarattardyŋ, kommunaldyq üi-jailardyŋ, tūrǧyn üi kvartalynyŋ qūrylysy bastalǧan. Qazır Fizulide 38 köpqabatty ǧimarattyŋ qūrylysy jürgızılıp jatyr.
Bauyrlas halyqqa tartu
Qazaqstan Prezidentı Qasym-Jomart Toqaev pen Äzerbaijan Prezidentı İlham Äliev Fizulide qazaqtyŋ däulesker küişısı Qūrmanǧazy atyndaǧy Balalar şyǧarmaşylyǧy ortalyǧynyŋ saltanatty aşylu räsımıne qatysty. Zamanaui innovasiialyq ortalyq Qasym-Jomart Toqaevtyŋ bastamasymen qazaqstandyqtardyŋ atynan bauyrlas äzerbaijan halqyna gumanitarlyq tartu retınde qysqa merzım ışınde salyndy.
«Būl – Qazaqstan halqynyŋ tartuy. Menıŋ jeke tapsyrmam boiynşa atalǧan syilyqty jekemenşık BI Group kompaniiasy bükıl halyqtyŋ atynan şyn jürekten ūsynyp otyr. Ortalyq elderımız arasyndaǧy jan-jaqty bailanystardy nyǧaituǧa qyzmet etedı dep oilaimyn. Sızderge tabys pen baq-bereke tıleimın. Äzerbaijannyŋ osy qasiettı ölkesı qaryştap dami beretınıne senımdımın» dedı Qazaqstan Prezidentı Fizuli jūrtşylyǧymen äŋgımelesu kezınde.
Öz kezegınde İlham Äliev Qasym-Jomart Toqaevqa jäne barşa Qazaqstan halqyna alǧys aitty. «Bauyr retınde osyndai keremet syi jasaǧanyŋyz üşın Sızge alǧys aitqym keledı. Azat etılgen jerlerde Balalar şyǧarmaşylyǧy ortalyǧyn salu Sızdıŋ bastamaŋyz edı. Osydan bır jarym jyl būryn Äzerbaijanǧa kelgen kezıŋızde, atalǧan ortalyqtyŋ jobasy tanystyrylǧan bolatyn. Ol bır jyl ışınde salyndy jäne bügın resmi türde aşylyp otyr. Ortalyq qazaq halqynyŋ ūly perzentı Qūrmanǧazynyŋ esımımen ataldy. Keşe aitqanymyzdai, būl tek balalardyŋ şyǧarmaşylyǧyn şyŋdap qana qoimai, Qazaqstan men Äzerbaijannyŋ dostyǧy men bauyrlastyǧyn aişyqtaityn ortalyq bolady. Bız būl tartuǧa şyn jürekten rizaşylyǧymyzdy bıldıremız. Äzerbaijan halqy mūny eşqaşan ūmytpaidy» dedı İlham Äliev.
Būl Ortalyqqa Qūrmanǧazynyŋ esımı kezdeisoq berılıp otyrǧan joq. Öitkenı qazaq halqynyŋ däulesker küişısınıŋ bai mūrasy bükıl türkı düniesınıŋ asyl qazynasyna ainaldy. «Şyn mänınde, Qūrmanǧazy – qazaq muzykasynyŋ alyby. Tıptı türkı mädenietınıŋ ajyramas bölıgı dep aituǧa bolady. Qazaqtyŋ küi önerın Qūrmanǧazysyz elestetu mümkın emes. Onyŋ tuyndylary öte tegeurındı ärı zamanmen bırge jasai beredı. Sondyqtan onyŋ äigılı «Saryarqa» küiın halyq älı künge deiın tebırene tyŋdaidy» dedı Qasym-Jomart Toqaev.
Ekı el basşylary Ortalyqtaǧy jaŋa kabinetterdı, klastardy, zaldar men şyǧarmaşylyq studiialaryn aralap kördı. Ǧimarattyŋ ırgetasy byltyr nauryz aiynda qalanǧan bolatyn. Nysandy jobalau jūmystary üş aidyŋ ışınde jasalyp, qūrylysy 9 aida aiaqtaldy. 1,5 gektar aumaqta ornalasqan ortalyqtyŋ jalpy audany – 2700 şarşy metr. Ekı qabatty ǧimaratta 600 balanyŋ bırneşe auysymmen mektepten tys bılım aluyna barlyq qajettı jaǧdai jasalǧan. Mūnda därıs zaly, şahmat, aspaz klastary, körkemöner jäne müsın studiiasy, horeografiia jäne sport zaldary, dybys jazu kabinetı, muzyka jäne vokal klasy, foto-beinemontaj, veb-dizain jäne robotty tehnika kabinetterı, akt zaly, 3D-modeldeu klasy bar. Ortalyqta IT-ctartaptarǧa jäne Äzerbaijannyŋ ūlttyq mädenietıne, sonyŋ ışınde kılem toqu önerıne airyqşa män berılgen.
Memleket basşysy Qasym-Jomart Toqaev Ortalyq ūjymyna Qūrmanǧazy dombyrasynyŋ köşırmesın, sondai-aq bılım oşaǧynyŋ tärbielenuşılerın tasityn avtobusty syiǧa tartty.
Qūrylys alaŋyn aralap kördı
Qazaqstan men Äzerbaijan prezidentterı Fizuli qalasyndaǧy ortalyq auruhananyŋ qūrylys alaŋyn aralap kördı, josparymen tanysty. Keleşekte boi köteretın medisinalyq mekeme 180 tösek-orynǧa eseptelgen. Ǧimarattyŋ jalpy audany 34 myŋ şarşy metrden asady. Auruhanada stasionarlyq qyzmet körsetetın kardiologiia, nevrologiia, ginekologiia, anesteziologiia-reanimasiia, gemodializ, terapiia, hirurgiia, travmatologiia-ortopediia, bosanu jäne jūqpaly aurular bölımderın, sondai-aq oftalmologiia, pediatriia jäne LOR kafedralaryn aşu josparlanyp otyr.
Al ambulatoriialyq rejimde nauqastarǧa keŋes beretın emhana bölımı, balalar emhanasy, rentgen diagnostikasy, funksionaldyq diagnostika, fizioterapiia jäne medisinalyq oŋaltu bölımderı qyzmet körsetpek. Sonymen qatar klinikalyq-diagnostikalyq zerthana, jedel järdem stansiiasy, gigiena jäne epidemiologiia ortalyǧy jūmys ısteidı. Nysandy qazaqstandyq qūrylys kompaniialary kommersiialyq negızde salady dep josparlanyp otyr.
Şuşa qalasyna bardy
Memleket basşysynyŋ Äzerbaijanǧa sapary Şuşa qalasynda jalǧasty. Ekı el prezidentterı Qarabaq tau jotasynyŋ bauraiynda ornalasqan qalanyŋ bas josparymen tanysty. Sodan keiın olar aimaqtyŋ körnektı jerlerın, onyŋ ışınde ortalyq alaŋdy, «Saatly» meşıtın, tau qyratyndaǧy «Djydyr diuziu» alaŋyn, «Biul-Biul» mūrajai-üiın, jalpyūlttyq köşbasşy Geidar Älievtıŋ 100 jyldyǧyna orai ūiymdastyrylǧan fotokörmenı jäne taǧy da basqa tarihi oryndardy aralap kördı.
Şuşa şahary ejelden äzerbaijan mädenietınıŋ altyn besıgı sanalǧan. Qala zamanynda güldenıp, poeziia, körkemöner jäne säulet önerı damyǧan ortalyq bolǧan. Bügınde mūnda infraqūrylym salu jäne qalpyna keltıru jūmystary qarqyndy jürıp jatyr. Qazırdıŋ özınde bırneşe qonaq üi, muzei jäne meşıtter boi kötergen. Tūrǧyn üiler, bılım beru mekemelerı, äleumettık nysandar, şırkeuler salynyp, jöndelude. Sonymen qatar türlı sala mamandarynyŋ qatysuymen nysandardy baǧalau jäne tügendeu jūmystary jürgızılıp jatyr.
