زاڭ عىلىمى ادەبيەتتەرىندە «الاياقتىق» ۇعىمىن ەرەكشە اتاپ وتەدى.
الاياقتىق – قوعام ءۇشىن قاۋىپتى. ويتكەنى, الداۋ نەمەسە سەنىمگە قيانات جاساۋدىڭ كەسىرىنەن ازاماتتارعا, ۇيىمدارعا, مەملەكەتكە زيان كەلتىرىلەدى.
كۇندەلىكتى ومىردە الاياقتىق باسقا قىلمىستارعا قاراعاندا كوپ كەزدەسپەيدى. الايدا, بۇگىنگى تاڭدا وسى قىلمىس ءتۇرى كۇن سايىن ءوسىپ كەلە جاتقانىن ايتا كەتۋ كەرەك.
الاياقتىق ارەكەتتەرىن ەركەك تە, ايەل دە, ەرەسەك تە, كامەلەتكە تولماعان دا جاساۋى مۇمكىن. ويتكەنى, مۇنداي ادەتكە كوپ جاعدايدا پايداكۇنەمدىك يتەرمەلەيدى. وكىنىشتىسى, الداۋ مەن جالعان مالىمەت ايتۋ سوڭعى كەزدە جان قينامايتىن ارەكەتكە اينالعان.
ناقتى دەرەكتەرگە سۇيەنسەك, اعىمداعى جىلدىڭ توعىز ايىندا استانا قالاسىندا 3525 (3486) الاياقتىق قىلمىس تىركەلگەن. بۇل وتكەن جىلعى كورسەتكىشپەن سالىستىرعاندا 1,1 پايىزعا ارتىق. وسىدان-اق وسى قىلمىس ءتۇرىنىڭ ءبىر جىلدىڭ وزىندە ءبىرشاما وسكەنىن كورۋگە بولادى.
الايدا, قۇقىق قورعاۋ ورىندارى دا قول قۋسىرىپ وتىرعان جوق. وتكەن جىلى الاياقتىقپەن اۋىر قىلمىس جاساعانداردىڭ 60,3%-ى قۇرىققا تۇسكەنىن ايتۋىمىز كەرەك. بيىل دا وسى تاقىلەتتەس اشىلعان قىلمىستاردىڭ ۇلەس سالماعى ازىرگە 13,7% بولىپ وتىر.
مىسالعا, استانا قالاسى ءىىد-ءنىڭ تب-مەن م.سالحودجاەۆانىڭ «ادم-2009» جشس-ىندە جۇمىس جاسايدى دەگەن جالعان انىقتاما ارقىلى استانا قالاسىنىڭ بانكتەرىنەن («اليانس بانك», «تەمىر بانك», «اتف بانكتەرى» جانە ت.ب.) بىرنەشە رەت ءىرى مولشەردە نەسيە الۋىنا قاتىستى قىلمىستىق ءىس تەرگەۋى اياقتالدى.
جالپى, ساراپتاۋ, تالداۋ بارىسىندا الاياقتىق جابىرلەنۋشىنىڭ تانيتىن, جاقىن جۇرگەن ادامدارى تاراپىنان جاسالعان ءارى ول جونىندە دەر كەزىندە حابارلانعان جاعدايدا, قىلمىستى ءىزىن سۋىتپاي اشۋعا بولاتىنى دالەلدەنىپ وتىر.
ايتا كەتەر ءبىر ءجايت, الاياقتىق ارەكەتى قىلمىستىق ورتادا «ەليتالىق» بولىپ سانالادى. سەبەبى, ول اركىمنىڭ قولىنان كەلە بەرمەيدى. الاياقتىققا بەلگىلى ءبىر دەڭگەيدە اقىل-ويى جەتىك, قابىلەتتى, يكەمدى ادامدار عانا بارا الادى. وكىنىشتىسى, وسىنداي ەرەكشە قاسيەتتەرگە يە قىلمىسكەرلەر باس بوستاندىعىنان ايىرۋ ورىندارىنا دا وتە سيرەك تۇسەدى.
سوندىقتان دا, ازاماتتاردىڭ قاي-قايسىسى دا الاياقتىڭ ارباۋىنا ءتۇسىپ, الدانىپ قالماۋى ءۇشىن مەيلىنشە ساق بولعانى ابزال.
رۋسلان ءايتىموۆ,
استانا قالاسى پروكۋراتۋراسىنىڭ 3-باسقارما پروكۋرورى, كىشى ادىلەت كەڭەسشىسى
