استانادان اۋىلعا بارۋعا دايىنسىز با؟
اعىمداعى جىلدىڭ 26 ناۋرىزىندا «مەملەكەتتىك قىزمەت تۋرالى» زاڭنىڭ وزگەرتىلىپ, تولىقتىرىلعان نۇسقاسى كۇشىنە ەنبەكشى. زاڭداعى وزگەرىستەرگە سايكەس, مينيسترلiكتەردە قىزمەت ەتiپ جۇرگەن بەس مىڭعا جۋىق مەملەكەتتiك قىزمەتكەر اۋىل-ايماقتارعا جۇمىس iستەۋگە جiبەرiلەتىن بولادى. بۇل تۋرالى وسى اپتادا پرەزيدەنت اكiمشiلiگi جەتەكشiسiنiڭ ورىنباسارى عابيدوللا ءابدiراحىموۆ مالiمدەدi. بۋىنىپ-ءتۇيىنىپ استانادان اۋىلعا ءبىرجولا اتتاناتىن بەس مىڭ قىزمەتكەر قالاي ىرىكتەلەدى, ءوز ەركiمەن بارا ما, الدە مەملەكەت مiندەتتەي مە, ازiرگە بۇل جاعى بەيمالiم. دەسەك تە, وسى ورايدا تۋىندايتىن باستى سۇراقتى بىرنەشە مەملەكەتتىك قىزمەتكەرگە قويىپ كوردىك. (پىكىر اۆتورلارىنىڭ ناقتى قىزمەت ورنى وزدەرىنىڭ سۇراۋى بويىنشا كورسەتىلمەدى).
مەرەي مەيىربەكوۆ, مەملەكەتتىك قىزمەتكەر:
بۇل باستاما مەنىڭ كوڭىلىمنەن شىقتى. قاراپايىم حالىقتىڭ كوبى كۇنى بويى كەڭسەدە وتىراتىن مەملەكەتتىك قىزمەتكەردى ۇلتقا قىزمەت ەتۋ ءۇشىن ەمەس, شەن تاعىپ, شەكپەن جامىلۋ ءۇشىن وتىرعانداي كورەدى. سوندىقتان, بۇل قادام ەلىن, جەرىن سۇيگەن ناعىز پاتريوتتار ءۇشىن ءۇلكەن سىن بولعالى تۇر. ەگەر تاڭداۋ ەركى قىزمەتكەرلەرگە بەرىلسە, مەن ويلانباستان ەرتەڭ-اق اۋىلعا اتتانار ەدىم. ەلباسى «قازاقستاننىڭ بولاشاعى جاستاردىڭ قولىندا» دەگەن ءسوزدى ءجيى ايتادى. دەمەك, قازاقتىڭ دىڭگەگى سانالاتىن اۋىلدى ايماقتارعا دا ءجىگەرلى جاستاردىڭ قىزمەتى, قولداۋى كەرەك ەكەنى انىق.
الايدا, مەنى «جەرگiلiكتi باسقارۋ اپپاراتتارىنا قاي ساناتتاعى قىزمەتكەرلەر جىبەرىلەدى, ەگەر وتباسىمەن كوشەتiن بولسا, وتباسىنىڭ وزگە مۇشەلەرى دە جۇمىسپەن قامتىلا ما, جالاقى ماسەلەسى قالاي شەشىلەدى» دەگەن ساۋالدار الاڭداتادى. وسى ءماسەلەلەر ورىندى شەشىلىپ جاتسا, ۇلتىن سۇيگەن, اۋىلىن سۇيگەن كەز كەلگەن مەملەكەتتىك قىزمەتكەر بۇل باستامانى قولدايدى دەپ سەنەمىن.
جۇلدىز ناۋرىزباەۆا, مەملەكەتتىك قىزمەتكەر:
ءبارىمىز اۋىلدا تۋىپ-وستىك, اۋىلدا ءبىلىم الدىق. سوندىقتان, اۋىلدىڭ بولاشاعى ءبىزدى دە ويلاندىرماي قويمايدى. ءبارىمىزگە بەلگىلى, كەي اۋىلداردىڭ ءبۇگىندە كۇيى قاشتى. كۇرمەۋلى ماسەلەسى دە جەتىپ ارتىلادى. سوندىقتان ءبىلىمى جوعارى, ءتاجىريبەسى مول ماماندار اۋىلعا كەرەك-اق. الايدا, جاسىراتىنى جوق, مەن ءوز بولاشاعىمدى تەك استانامەن بايلانىستىراتىن جانداردىڭ ءبىرىمىن. جوعارى وقۋ ورنىن ءتامامداي سالا, بىردەن استاناعا جول تارتقانىم دا سوندىقتان. مەملەكەتتىك قىزمەتتە جۇرگەنىمە بەس جىلدان استى. ءۇيرەنگەنىمنەن ءالى ءۇيرەنەرىم كوپ. ەگەر اۋىلعا تەك ءوز ەركىمەن بارعىسى كەلەتىن جاندار عانا ءجىبەرىلەتىن بولسا, مەنىڭ بۇل قادامدى تاڭداماسىم انىق. ونى جاسىرماي ايتامىن. استانا – ءبىز سەكىلدى جاستاردىڭ قالاسى. ال, جاستارعا الدىمەن كەرەگى نە؟ ارينە, زاماناۋي ءبىلىم وشاقتارى, ءوزىنىڭ الەۋمەتتىك, عىلىمي, مادەني جوبالارىن جۇزەگە اسىرۋعا ءمۇمكىندىك بەرەتىن ورتا, پىكىرلەسىپ, اقىل-كەڭەسىن الىپ وتىراتىن زيالى قاۋىم وكىلدەرى… قىسقاسى, بار جاعدايى جاسالعان وسىنداي كەرەمەت قالانى قيىپ, ءوز ەركىممەن وزگە وڭىرگە ەشۋاقىتتا كەتپەس ەدىم.
اپتاداعى اۋىس-ءتۇيىس
قازاقستان مۇسىلماندارى ءدىني باسقارماسىنىڭ بۇرىنعى توراعاسى, شەيح ءابساتتار قاجى دەربىسالى وسى اپتادا شىعىستانۋ ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى قىزمەتىنە تاعايىندالدى.
ءابساتتار قاجى باس ءمۇفتي لاۋازىمىنا دەيىن تالاي جىلدار وسى سالادا قىزمەت اتقارىپ, اكادەميك, عىلىم دوكتورى دارەجەسىنە دەيىن كوتەرىلگەن عالىم.
سونداي-اق, وسى اپتادا پارلامەنت ءماجىلىسى مۇشەلەرىنىڭ قاتارى جاڭا دەپۋتاتپەن تولىقتى.
بۇعان دەيىن الماتى قالاسى اكىمىنىڭ ورىنباسارى قىزمەتىن اتقارعان سەرىك سەيدۋمانوۆ «نۇر وتان» حالىقتىق دەموكراتيالىق پارتياسىنان پارلامەنت ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتى بولىپ سايلاندى.
بۇعان دەيىن ول قر پرەزيدەنتى اكىمشىلىگى اقپاراتتىق-تالداۋ ورتالىعى باسشىسىنىڭ ورىنباسارى, جاستار, تۋريزم جانە سپورت ۆيتسە-ءمينيسترى, ءبىلىم جانە ءمادەنيەت مينيسترلىگى ۇيلەستىرۋ جانە قاداعالاۋ دەپارتامەنتىنىڭ ديرەكتورى, قر پارلامەنتى اپپاراتى اقپاراتتىق-تالداۋ ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى, پرەزيدەنت اكىمشىلىگى ىشكى ساياسات باسقارماسى قوعاممەن جانە باسپاسوزبەن بايلانىس ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى, پرەزيدەنت اكىمشىلىگى الەۋمەتتىك-ساياسي ءبولىم مەڭگەرۋشىسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى قىزمەتتەرىن اتقارعان.
اپتا زەرتتەۋى
حالىقارالىق ايەلدەر كۇنىندە قازاقستاندىقتاردىڭ 98 پايىزى ءبىر-بىرىنە سىيلىق جاساۋدى جوسپارلاپ ءجۇر. بۇل «حوۋم كرەديت بانك» اق-نىڭ مەرەكەگە دەگەن جۇرتشىلىق كوزقاراسىن انىقتاۋعا ارنالعان زەرتتەۋى كەزىندە انىقتالدى.
تەلەفون ارقىلى جۇرگىزىلگەن ساۋالداماعا قازاقستان بويىنشا بانكتەن ءبىر رەت بولسا دا نەسيە العان 18 جانە ودان جوعارى جاستاعى 900-دەن استام رەسپوندەنت قاتىسقان. ولاردىڭ 2,5 پايىزى بۇل كۇندى قوسىمشا دەمالىس كۇنى دەپ ەسەپتەيدى. ال, ەر ازاماتتاردىڭ 47 پايىزى ايەلدەردىڭ 53 پايىزى ءۇشىن بۇل مەيرام تۋىستارى مەن جاقىندارىنا ءوز سەزىمىن ءبىلدىرۋ مۇمكىندىگى بولىپ تابىلادى. 8 ناۋرىزعا ءداستۇرلى سىيلىق – كوسمەتيكا جانە پارفيۋمەريا. سىيلىقتارعا جۇمسالاتىن ەڭ كوپ سوما 5-10 مىڭ تەڭگە ەكەن. ونى مەرەكەگە سىيلىق ساتىپ الۋدى جوسپارلاپ جۇرگەن رەسپوندەنتتەردىڭ 20 پايىزى اتاعان. ال 15 پايىزى 15-20 مىڭ تەڭگە كولەمىندە سوما جۇمساماق.
اپتا انىعى
ەلىمىزدىڭ جول پوليتسياسى كوميتەتى قازاقستاندىق ءجۇرگىزۋشىلەردىڭ 82 پايىزى كولىكتى باسقارۋ كەزىندە قاۋىپسىزدىك بەلدىكتەرىن ۇدايى پايدالاناتىنىن انىقتاپتى.
500-دەي ادام قاتىسقان ارنايى ساۋالناما ناتيجەسى كورسەتكەندەي, «تەمىر تۇلپاردى» تىزگىندەگەندەردىڭ 5 پايىزى قاۋىپسىزدىك بەلدىكتەرىن ەلدى مەكەننەن تىس جەرگە شىققاندا, 7 پايىزى جول پوليتسياسى قىزمەتكەرلەرىن كورگەن كەزدە عانا تاعۋ كەرەك دەپ سانايدى ەكەن.
ال, ولاردىڭ 2 پايىزى كولىك قۇرالىن باسقارۋ كەزىندە قاۋىپسىزدىك بەلدىكتەرىن وتە سيرەك پايدالاناتىنىن ايتسا, قالعان 5 پايىزى قاۋىپسىزدىك بەلدىكتەرىن پايدالانۋدى ءمۇلدە قاجەت دەپ سانامايدى.
رەسمي مالىمەتتەرگە سۇيەنسەك, ەڭ جاۋاپتى ءجۇرگىزۋشىلەر فرانتسيا, گەرمانيا, شۆەتسيا, ۇلىبريتانيا جانە نيدەرلاندىدا كورىنەدى. وندا ازاماتتاردىڭ 95 پايىزى قاۋىپسىزدىك بەلدىكتەرىن پايدالانادى.
ستاتيستيكا بويىنشا, قاۋىپسىزدىك بەلدىكتەرى جول اپاتى جاعدايىندا كولىكتىڭ الدىڭعى ورىندىعىندا وتىرعان جولاۋشىنىڭ ءولىمىن ەكى ەسەگە, ال ارتقى جاقتا وتىرعان جولاۋشىلاردىڭ ءولىمىن ءۇش ەسەگە تومەندەتەدى. قاراما-قارسى سوقتىعىسقان كەزدە كولىك جۇرگىزۋشىنىڭ ءولىمى – 2-3 ەسەگە, بۇيىردەن سوققان كەزدە – 1,8 ەسەگە, ال كولىك قۇرالى اۋدارىلعان كەزدە ءومىرگە دەگەن قاۋىپ 5 ەسەگە دەيىن ازايادى ەكەن.
اپتانىڭ «كەرەكتەرى»
ءازىمباي عالي, ساياساتتانۋشى:
«ۇكىمەت مەملەكەتتىك يدەولوگيانى قولدامايتىن باق-قا مۇلدەم قولداۋ كورسەتپەۋى كەرەك».
داريعا نازارباەۆا, پارلامەنت ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتى:
«بالالار قۇقىقتارىن قورعايتىن ناقتى مەملەكەتتىك ورگان بولۋى كەرەك».
قۋانىش سۇلتانوۆ, پارلامەنت ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتى:
«ميگرانتتار سانىنىڭ ءوسۋى ەل قاۋىپسىزدىگى ءۇشىن اجەپتاۋىر سالماق سالاتىنىن ەستەن شىعارماۋىمىز كەرەك».
اپتا جاڭالىعى
كولىك جانە كوممۋنيكاتسيا مينيسترلىگىنىڭ بايلانىس جانە اقپاراتتاندىرۋ كوميتەتى «قازاقتەلەكوم» اق-نىڭ وپەراتورلىق جانە ۇيالى بايلانىس قىزمەت قۇنىنا قاتىستى جۇرگىزگەن ساراپتاماسى اياقتالدى. ساراپتاما جۇمىسىنىڭ ناتيجەسى بويىنشا, «كسەll» ءجانە «كار-تەل» ابونەنتتەرى ءۇشىن بايلانىس قۇنى ورتا ەسەپپەن 17 پايىزعا ارزاندايتىن بولدى.
ماسەلەن, اتالعان بايلانىس وپەراتورلارىنىڭ جەلىىشىلىك شىعىس قوڭىراۋلارىنىڭ شەكتى قۇنى 1 مينۋت ءۇشىن 18 تەڭگەنى (قوسىمشا قۇن سالىعىنسىز) قۇراسا, 1 ناۋرىزدان باستاپ 15 تەڭگەنى قۇرايتىن بولادى. قازاقستاننىڭ باسقا وپەراتورلارىنىڭ جەلىلەرىنە شىعىس قوڭىراۋلارىنىڭ قۇنى 1 مينۋت ءۇشىن 35 تەڭگەدەن 29 تەڭگەگە دەيىن ارزاندايدى.
سونداي-اق, ءموبيلدى ينتەرنەتتىڭ 1 مب ءۇشىن ەڭ جوعارى قۇنى 18 تەڭگەنى قۇرايتىن بولدى.
شىنار دوسان
