جاسارىپ جاتقان جاس قالامىزدا, بارشانىڭ بەيىلىن بۇراتىن باس قالامىزدا جىلىجايلار جيىنى جىلدان-جىلعا جيىلەپ جاتىر. جىلىجايلار سانىنىڭ ارتۋى الىس-جاقىن شەتەلدەردەن جەمىس-جيدەك, كوكونىس ونىمدەرىن تۇتىنىپ تۇراتىن باس قالاداعى بۇقارا ءۇشىن پايداسى زور. جاقىندا شاھار شەتىندە, شىعىس بەتكەيىندە ورنالاسقان وسىنداي جىلىجايلاردىڭ بىرىندە بولىپ, قيار ءوسىرۋدىڭ قىزىعى مەن قىزاناق باپتاۋدىڭ قيىن تىرلىگىمەن جەتە تانىسقان ەدىك.
جىلىجاي سالۋ, ول جەردە وسىرىلگەن ونىمدەردى حالىققا تاراتۋ قىرۋار جۇمىستى تالاپ ەتەرى ءسوزسىز. جەكە كاسىپكەر بولاتبەك جولانوۆتىڭ ءبىر جىل بۇرىن جەر ساتىپ الىپ, بيىلعى جاز جارتىلاي قۇرىلىس جۇمىستارىن جۇرگىزگەن 2,7 گەكتار جەرىندە 8 بىردەي جىلىجايى جۇمىس ىستەپ تۇر. كۇنىنە قيار مەن قىزاناقتى قوسا ەسەپتەگەندە 350-420 كيلوگرامم ءونىم بەرەتىن جۇمىس ورنىندا 34 ادام قىزمەت ەتەدى.
جىلىجايدان جينالعان ونىمدەر ەشقانداي الىپساتار مەن دەلدالدارسىز بازارعا تىكەلەي جەتكىزىلەدى. كاسىپكەر سوزىنە سەنەر بولساق, سۇرانىس مول. سەبەبى, بۇل جەردە وسىرىلگەن ونىمدەر اۆتوماتتاندىرىلعان قوندىرعىسىز, ەشقانداي حيميالىق قوسپاسىز, تەك كۇننىڭ قۋاتىمەن, قارا توپىراقتىڭ قۇنارىمەن مەرزىمىندە ءپىسىپ جەتىلەدى. شاھاردىڭ شالعاي شەتىندەگى جىلىجايدا يزرايلدىك تامشىلاتىپ سۋارۋ تەحنولوگياسى قولدانىلادى. 5200 شارشى مەتر اۋماقتاعى وسىمدىكتەردى سۋارۋ ءۇشىن 5 كۇندە 10 توننا سۋ جۇمسالادى ەكەن.
بۇل ءىستى بولاتبەك جولانۇلى وسىدان ون جىل بۇرىن ويعا العان فلوريدا شتاتىنىڭ ورلاندو قالاسىندا ىسساپارمەن جۇرگەندە جىلىجايدا باقشا باپتاۋدىڭ قىر-سىرىمەن تانىسادى. العاشقىدا ايازى اقىرعان, قىسى قىتىمىر, جازى جايسىزداۋ ارقانىڭ توسىنە جىلىجاي سالۋ ءوزىنىڭ دە, جاقىندارىنىڭ دا سەنىمسىزدىگىن تۋدىرادى. بۇل جەرگە شالعاي جەردەن توننالاپ توپىراق تاسۋ, كوكەنىستى مەلدەكتەتە سۋارۋ باستاپقىدا اۋىرعا سوققانىمەن, ەرىنبەي ەڭبەك ەتۋىنىڭ ەش ەمەستىگىن, قارەكەتىنىڭ حالىققا قاجەتتىگىن ۇعىپ, ءوز قاراجاتىنا قۇرىلىس جۇمىستارىن جۇرگىزىپ, تالماي تالاپتانادى. بۇگىندە سول تابان اقى, ماڭداي تەرىنىڭ جەمىسىن جەپ جاتقان جايى بار.
«مۇندا نەگىزىنەن گوللانديادان اكەلىنگەن قىزاناقتىڭ «مايا» اتتى ەرەكشە ءتۇرى وسىرىلۋدە. قىزاناقتىڭ ەرەكشە ءتۇرى ءبىر ماۋسىمدا, ياعني, ءۇش ايدا 2 مەترگە دەيىن ءوسىپ, ءار تۇپتەن 10-12 كيلوگرامم ءونىم بەرەدى. كەلەسى ماۋسىمدا ورنىنا باسقا كوشەت وتىرعىزىلادى. ۇزدىكسىز ءونىم الۋ ناۋقانىن ويلاستىرىپ جاتىرمىز. كەلەسى جىلدىڭ تامىزىنا دەيىن وسىنداي ون شاقتى جىلىجاي سالامىز. الداعى ۋاقىتتا تاعى باسقا دا جىلىجايلاردى ىسكە قوسىپ, ليمون, قۇلپىناي سەكىلدى جەمىس-جيدەكتەردى ءوسىرۋ ويىمىزدا بار. قىزاناق پەن قيار وسىرىلەتىن جىلىجايلار سانىن ارتىرىپ, استانا حالقىن جىل ون ەكى اي بويى جەمىس-جيدەكپەن, كوكونىسپەن قامتاماسىز ەتىپ وتىرعىمىز كەلەدى» دەيدى بولاتبەك.
ونىڭ ايتۋىنا قاراعاندا, جىلىجاي ونىمدەرى قارا حالىقتىڭ قالتاسى كوتەرەتىندەي ورتاشا باعامەن بازارعا شىعارىلادى. ال تۇسكەن پايدا بولىگى جىلىجايدا جۇمىس ىستەيتىن جۇمىسشىلارعا ۇلەستى تۇردە بولىنەدى. بولاشاقتا بارىنشا بەيىلدى جۇمىس ىستەۋ ءۇشىن مەملەكەت تاراپىنان كومەك كورسەتىلسە, ويلاستىرعان شارۋالارىنىڭ العا باساتىنىنا بەك سەنىمدى ەكەنىن دە جاسىرمادى.
ءبىزدىڭ قالا تۇرعىندارى ءۇشىن مۇنداي باستامانىڭ اۋاداي قاجەتتىگىن ايتتىق. وسى كۇنگە دەيىنگى اتقارىلعان جۇمىستار كەلەشەكتە بەلگىلەگەن مول ماقساتتاردىڭ ءبىر بولىگى عانا. كۇز مەزگىلىندە الىس-جاقىننان الىپساتارلار ارقىلى جەتكىزىلەتىن جەمىس-جيدەك پەن كوكونىس باعاسى كوپتىڭ كوكەيىندە جۇرگەن تۇيتكىلدى ماسەلە. ءبىزدىڭ ايتپاعىمىز, «الىستان اربالاعانشا, جاقىننان دوربالانىڭ» جوسىعىمەن ءوز ءوڭىرىمىزدىڭ قۇنارلى توپىراعىندا قاۋلاپ ءوسىپ-ونگەن ءونىمدى تۇتىنساق, ساننان دا, ساپادان دا ۇتىلماس ەدىك.
قۋات قيىقباي
