قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ 2020 جىلعى 8 قىركۇيەكتەگى №407 جارلىعىنا سايكەس, قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ باسەكەلەستىكتى قورعاۋ جانە دامىتۋ اگەنتتىگى, سونداي-اق اگەنتتىكتىڭ بولىمشەلەرى, ياعني اۋماقتىق دەپارتامەنتتەر قۇرىلعانى بەلگىلى. قۇرىلىم جۇمىسى تۋرالى گازەت ءتىلشىسىنىڭ سۇراقتارىنا قر باسەكەلەستىكتى قورعاۋ جانە دامىتۋ اگەنتتىگى نۇر-سۇلتان قالاسى بويىنشا دەپارتامەنتىنىڭ باسشىسى ابزال ابدىكارىموۆ جاۋاپ بەردى.
– اگەنتتىك قۇرىلعالى 3 ايدان استى, وسى كەزەڭدە اتقارىلعان جۇمىستار تۋرالى ايتىپ وتسەڭىز.
– قازاقستان رەسپۋبليكاسى باسەكەلەستىكتى قورعاۋ جانە دامىتۋ اگەنتتىگىنىڭ نۇر-سۇلتان قالاسى بويىنشا دەپارتامەنتى ءوز قۇزىرەتى شەگىندە تيiستi تاۋار نارىقتارىندا باسەكەلەستiكتi قورعاۋ جانە مونوپوليستىك قىزمەتتi شەكتەۋ سالاسىندا باسشىلىقتى, سونداي-اق تاۋار بيرجالارى سالاسىندا مەملەكەتتىك باقىلاۋدى جۇزەگە اسىرادى.
دەپارتامەنتتىڭ نەگىزگى مىندەتتەرى بولىپ نارىق سۋبەكتىلەرىنىڭ ەكونوميكالىق تيىمدىلىگىن جانە باسەكەگە قابىلەتتىلىگىن ارتتىرۋ, ادال باسەكەلەستىكتى دامىتۋعا جاردەمدەسۋ, قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ باسەكەلەستىكتى قورعاۋ سالاسىنداعى زاڭناماسىن بۇزۋشىلىقتاردىڭ الدىن الۋ, انىقتاۋ جانە تەرگەپ-تەكسەرۋ, جولىن كەسۋ بولىپ تابىلادى.
مەملەكەت باسشىسىنىڭ «حالىق ۇنىنە قۇلاق اساتىن مەملەكەت» قاعيداتى نەگىزىندە مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ اشىقتىعى مەن قولجەتىمدىلىگىن قامتاماسىز ەتۋ بولسا, باسەكەلەستىكتى قورعاۋ جانە دامىتۋ اگەنتتىگى توراعاسىنىڭ باستاماسىمەن پرەزيدەنتتىڭ كاسىپكەرلىكتى دامىتۋ, كەدەرگىلەردى انىقتاۋ جانە العا قويعان تاپسىرمالاردى شەشۋ جولىنداعى جۇمىستىڭ ترانسپارەنتتىلىگى تۋرالى قابىلدانعان دەكلاراتسيا شەڭبەرىندە دەپارتامەنتتە «Open Space» كوممۋنيكاتسيانىڭ جاڭا قۇرالى رەتىندە ەنگىزىلدى.
مونوپولياعا قارسى ورگاننىڭ اقپاراتتىق اشىقتىق دەڭگەيىن ارتتىرۋ, قولجەتىمدىلىگىن قامتاماسىز ەتۋ ماقساتىندا حالىقپەن بىرلەسىپ تالقىلاۋ مەن قاراۋدى كوزدەيتىن «Open Space» اشىق ءوفيسى ءار اپتانىڭ جۇما كۇنى كاسىپكەرلىكتى دامىتۋ جانە نارىقتاعى كەدەرگىلەر توڭىرەگىندە سۋبەكتىلەرمەن تۇراقتى تالقىلاۋ وتكىزۋدە.
– دەپارتامەنت جۇمىسىنا پاندەميا جاعدايى قالايشا اسەر ەتتى, قانداي شەشىمدەر قابىلداندى؟
– دەپارتامەنتتىڭ العاشقى جۇمىسى قوعامدى تولعاندىرعان «COVID-19» پتر تەستىن وتكىزۋ باعاسىنىڭ تىم جوعارى ەكەندىگىنە ەگجەي-تەگجەيلى تالداۋ جاساپ, تەست باعاسىنىڭ وزىندىك قۇنىنان جوعارى ەكەندىگىن انىقتاپ, ناتيجەسىندە №2 كوپسالالى قالالىق اۋرۋحاناسى, №3 كوپسالالى قالالىق بالالار اۋرۋحاناسى جانە كوپسالالى مەديتسينا ورتالىعى, «مەيىرىم» مەديتسينا ورتالىعى, «BIO Lab» لابوراتورياسى جانە «University Medical Center» جشس-پەن مونوپولياعا قارسى كومپلاەنس اكتىسىنە قول قويىلىپ, «COVID-19» پتر تەست قىزمەتىنىڭ باعاسى 19000-نان 8500 تەڭگەگە دەيىن تومەندەتىلدى.
پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ دارىلىك پرەپاراتتاردىڭ باعاسىن تومەندەتۋ جونىندەگى تاپسىرماسىن ورىنداۋ ماقساتىندا اگەنتتىك دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىمەن بىرلەسىپ, وڭىرلىك دەپارتامەنتتەر مەديتسينالىق زەرتحانا تالدامالارىنىڭ بارلىق ءتۇرىنىڭ وزىندىك قۇنىن انىقتاۋ بويىنشا جۇمىستار جۇرگىزىلۋدە.
سونىمەن قاتار, بەتپەردەنى بولشەك ساۋدادا وتكىزۋ باعا نارىعىنا تالداۋ جاسالىپ, «گيپپوكرات» مفك» جشس, «SALAMAT» جشس, «MediLab» جشس, «ماكسيما-فارم» جشس, «چاستنايا اپتەكا 99» جشس-پەن مونوپولياعا قارسى كومپلاەنس اكتىسىنە قول قويىلىپ, بەتپەردە باعاسىن 50 تگ-دەن 25-كە, «فەنيكس» 40 تگ-دەن 25-كە دەيىن تومەندەتىلدى.
– كاسىپكەرلىكتى قورعاۋ جانە قولداۋ بويىنشا قانداي شارالار جۇرگىزىلدى؟
– «Open Space» اشىق ءوفيسى شەڭبەرىندە مەملەكەتتىك, كۆازيمەملەكەتتىك ساتىپ الۋعا قولجەتىمدىلىكتى شەكتەۋگە, سۋبسيديالاۋ مەن بيزنەسكە مەملەكەتتىك قولداۋ كورسەتۋدىڭ تەڭ ەمەس شارتتارىنا, مونوپوليستەر جەلىلەرىنە قوسۋدان جانە ەنەرگيا رەسۋرستارىن ساتۋدان نەگىزسىز باس تارتۋعا, قىزمەت وپەراتورلارى تاراپىنان تۇتىنۋشىلاردىڭ قۇقىقتارىن بۇزۋعا جانە باسەكەلەستىكتى وزگە دە شەكتەۋگە بايلانىستى پروبلەمالار, شاعىمدار, ماسەلەلەر تالقىلانىپ, وزەكتى ماسەلەلەر «كەدەرگىلەر كارتاسىنا» ەنگىزىلىپ, ونى شەشۋ بويىنشا كوپتەگەن جۇمىستار اتقارىلۋدا.
بۇگىندە دەپارتامەنتپەن تۇرعىن ءۇي جانە كوممۋنالدىق سالادا: «تاۋارلار مەن كورسەتىلەتىن قىزمەتتەردى جۇزەگە اسىرۋ بارىسىندا قۇقىققا سىيىمسىز ارتىقشىلىقتار الاتىن جوسىقسىز نارىق سۋبەكتىلەرىمەن كۇرەس», «ەلورداداعى جالعىز ەلەكتر ەنەرگياسىن ءوندىرۋشىنىڭ ەنەرگيا رەسۋرستارىنا قولجەتىمدىلىكتى شەكتەۋ», «ليفت جانە دوموفون قىزمەتتەرى نارىعىنداعى كەدەرگىلەر مەن پروبلەمالىق ماسەلەلەر», كولىك سالاسىندا «جولاۋشىلاردى تاسىمالداۋ نارىعىنداعى سۋبسيديالاردىڭ ءبولىنۋى», مەديتسينا سالاسىندا «جقق, پتر-دياگنوستيكا جانە دارىلىك زاتتار نارىعىندا باعا بەلگىلەۋ», «مەديتسينالىق بەتپەردەلەردى بولشەك ساۋدادا وتكىزۋ نارىعىندا باسەكەلەستىكتى شەكتەۋ بەلگىلەرى», وتىن-ەنەرگەتيكا سالاسىندا «سۇيىتىلعان مۇناي گاز نارىعىنداعى باسەكەلەستىكتى دامىتۋدىڭ كەدەرگىلەرىن تالقىلاۋ», «كومىردى كوتەرمە جانە بولشەك ساۋدادا وتكىز» تاقىرىپتارىندا كاسىپكەرلىك سۋبەكتىلەرمەن, قوعامدىق ۇيىمدار مەن ءتيىستى سالا ورگاندارىنىڭ قاتىسۋىمەن اشىق تالقىلاۋلار وتكىزىلۋدە.
وتكىزىلگەن شارالاردا كاسىپكەرلىكتى دامىتۋدا زاڭنامالىق, اكىمشىلىك كەدەرگىلەر انىقتالىپ, تالقىلاۋدا كوتەرىلگەن ءاربىر ماسەلە توڭىرەگىندە ءجىتى تالداۋ جاسالىپ, زاڭنامالىق تۇرعىدان شەشىلمەگەن ماسەلەلەر «كەدەرگىلەر كارتاسىنا» ءتۇسىرىلىپ, دەپارتامەنت جانىنان قۇرىلعان «تاۋار نارىقتارىنا كىرۋ كەدەرگىلەرىن انىقتاۋ جانە جويۋ جونىندەگى كەڭەس» قاراۋىنا ۇسىنىلىپ, شەشۋ جولدارى قارالىپ, اگەنتتىكتىڭ جانە ءتيىستى ورگانداردىڭ شەشىم قابىلداۋ ءۇشىن جولدانۋدا.
– باسەكەلى نارىقتىق ەكونوميكانى قالىپتاستىرۋعا جانە دامىتۋعا قانداي كەدەرگىلەر بولادى, ال ولاردى انىقتاۋ بويىنشا قانداي شارالار اتقارىلادى؟
كەڭەس اكىمشىلىك, ەكونوميكالىق جانە وزگە دە كەدەرگىلەردى انىقتاۋ مەن جويۋ, سونداي-اق باسەكەلى نارىقتىق ەكونوميكانى قالىپتاستىرۋ ماقساتىندا قۇرىلدى. كەڭەس قۇرامى ءوز سالاسىندا جەتىستىككە جەتكەن بەلسەندى ازاماتتار مەن بيزنەس-قوعامداستىقتىڭ وكىلدەرىنەن قۇرالعان.
دەپارتامەنتكە كاسىپكەرلەر تاراپىنان ءتۇسىپ جاتقان كەدەرگىلەر جونىندەگى شاعىمداردىڭ باسىم بولىگى كوممۋنالدىق, وتىن ەنەرگەتيكاسى جانە مەديتسينا سالاسىندا بولىپ وتىر. ولار:
1. سۋمەن جابدىقتاۋ جانە سۋ بۇرۋ جۇيەلەرىندەگى سۋدى ەسەپكە الۋ اسپاپتارىن تاڭداۋ, مونتاجداۋ جانە پايدالانۋ قاعيدالارىندا اپروباتسيادان ءوتۋ بويىنشا قانداي دا ءبىر تالاپتار بەلگىلەنبەگەن. كەڭەس اپروباتسيادان ءوتۋ پروتسەسىن رەگلامەنتتەۋدى جانە مونوپولياعا قارسى ورگانمەن كومپلاەنستىڭ سىرتقى اكتىسىنە قول قويۋ ارقىلى, سۋدى ەسەپكە الۋ اسپاپتارىن كوممەرتسيالىق ەسەپكە الۋ كريتەريلەرىن ازىرلەۋدى ۇسىنىپ, بۇل باعىتتا جۇمىستار جۇرگىزىلۋدە.
2. كومىر ءوندىرۋشى كاسىپورىندار بيرجادا ءبىر لوتتا 100 مىڭنان 500 مىڭ تونناعا دەيىن كومىر شىعارادى, بولشەك ساۋدا سۋبەكتىلەرىندە كومىردىڭ وسىنداي ۇلكەن كولەمىن ساتىپ الۋعا جانە ساقتاۋعا مۇمكىندىك جوق. بۇل ءوز كەزەگىندە نارىقتاعى باسەكەلەستىك پوزيتسيانى شەكتەيدى. كەڭەسپەن كومىردى ساتۋ بيرجاسىندا ەڭ تومەن جانە ەڭ جوعارى شەكتى كولەمدى بەكىتۋدى زاڭداستىرۋ شەشىلدى.
3. مەديتسينالىق بەتپەردەلەردى ءوندىرۋ جانە وتكىزۋدە مەملەكەتتىك ستاندارتتىڭ جوقتىعى وندىرۋشىلەرگە كەرى اسەرىن تيگىزۋدە. ياعني قورعانۋ (شاڭ-توزاڭنان قورعانۋ) جانە ۆيرۋسقا قارسى بەتپەردەلەردىڭ باعاسى جانە وزىندىك قۇنى ەكى ءتۇرلى بولعانمەن, مەملەكەتتىك ساتىپ الۋدا بۇل تالاپتار كورسەتىلمەگەندىكتەن, يمپورتتان كەلگەن قورعانۋ ماسكالارىن (ول ۆيرۋسقا قارسى ەمەس) جەتكىزۋشى الىپساتارلار, باستىسى ادام دەنساۋلىعىنا جانە وتاندىق وندىرىسكە كەرى اسەرىن تيگىزۋدە. سوندىقتان مەديتسينالىق جانە قورعانۋ ماسكالارىنا ستاندارت بەكىتۋ.
دەپارتامەنت «Zoom» بەينەكونفەرەنتس بايلانىسى ارقىلى ءار اپتانىڭ جۇما كۇنى نارىق سۋبەكتىلەرىمەن كاسىپكەرلىك شەكتەۋ نەمەسە دامىتۋ بويىنشا ءتۇرلى تاقىرىپتا اشىق تالقىلاۋ وتكىزۋدە. اگەنتتىك بەكىتكەن ءوتىنىش فورماسىنا سايكەس ءاربىر سۋبەكتىنىڭ ماسەلەسىن قاراۋعا دايىن. ارينە, بۇل دەگەنىمىز – جالعىز كاسىپكەردىڭ جەكە ءوز ماسەلەسى ەمەس, كاسىپكەرلىكتى دامىتۋعا كەدەرگى بولىپ وتىرعان جۇيەلى قوردالانعان ماسەلەلەردى شەشۋ, مونوپوليستىك قىزمەتتى شەكتەۋ, اكىمشىلىك كەدەرگىلەردى شەشىپ, ەلوردامىزدا كاسىپكەرلىكتى دامىتۋعا ىقپال ەتۋگە دەپارتامەنت دايىن ەكەندىگى.
الداعى ۋاقىتتا ءاربىر سالاعا تالداۋ جاساپ, كەدەرگىلەردى انىقتاپ, سالادا تۋىنداعان ماسەلەلەردى شەشۋدە كوپتەگەن جۇمىستار اتقارۋ جوسپارلانۋدا.
