كلاسسيكالىق مۋزىكا الەمىندە سكريپكاشىلاردىڭ شوقتىعى بيىك كەلەدى. قازاقتىڭ اتىن الەمگە تانىتىپ جۇرگەن, جۇلدىزى جوعارى تۋعان بەس ونەرپازدى بولەك ايتۋعا ابدەن لايىقتى.
«قازاقستاندىق پاگانيني»
سولاردىڭ ءبىرى – 17 جاسار رۋسلان تۇرىنتاەۆ. ونەرسۇيەر استانالىقتاردىڭ كوز الدىندا ءوسىپ, تالانتىن ۇشتاپ كەلە جاتقان جاس دارىن ۆلاديمير سپيۆاكوۆتىڭ دۋالى اۋزىمەن «قازاقستاندىق پاگانيني» اتاندى. ماەسترونىڭ قامقورلىعىنىڭ ارقاسىندا ەميل بۋلانجەنىڭ سكريپكاسى دا رۋسلاننىڭ ۇلكەن ولجاسى. جەتى جاسىنان استاناداعى ۇلتتىق ونەر اكادەمياسىندا ءبىلىم العان رۋسلان بۇگىندە چايكوۆسكي اتىنداعى ماسكەۋ مەملەكەتتىك كونسەرۆاتورياسىنىڭ ورتالىق مۋزىكا مەكتەبىندە وقىپ ءجۇر. ونىڭ ونەر دوداسىنداعى جەتىستىكتەرىن ءجىتى قاداعالاپ, كوپ جىلداردان بەرى وقىرماندارىمىزبەن ءبولىسىپ كەلەمىز. الار بيىگىم الدا دەيتىن رۋسلان ءوز بولاشاعىن ەلىمىزبەن تىعىز بايلانىستىرادى. «سكريپكادا ويناۋ شەبەرلىگىمدى شىڭداپ, ەڭ مىقتى سكريپكاشى اتانىپ, ءوز ەلىمنىڭ داڭقىن كوتەرگىم كەلەدى» دەيدى جاس ونەرپاز.
شەتەلدە جاقسى تانىمال
تاعى ءبىر اتاقتى سكريپكاشىمىز وردابەك دۇيسەن امەريكانىڭ «داللاس وپەرا» سيمفونيالىق وركەسترىندە وينايدى. دۇيسەن – رەسپۋبليكالىق, حالىقارالىق كونكۋرستاردىڭ لاۋرەاتى, مەكسيكانىڭ قۇرمەتتى ءارتيسى. ول – ءبىر كەشتە نيككولو پاگانينيدىڭ 24 كاپريسىن تۇگەل ورىنداعان قازاقتىڭ تۇڭعىش دارابوزى. ول اۆسترياداعى وپەرا فەستيۆالىنە باس كونتسەرتمەيستەر رەتىندە ارنايى شاقىرىلدى. ول ءوزىنىڭ كونتسەرتتىك باعدارلامالارىنا الەمدىك تۋىندىلارمەن قاتار قازاق سازگەرلەرىنىڭ جانە قازاق اۋەندەرىن قوسىپ, تىڭدارماندارىنا جەتكىزگەندى ۇناتادى.
وردابەك تە ونەرپازدار وتباسىنان شىققان. اكەسى – كۇيشى-دومبىراشى, اناسى پيانينودا وينايدى ەكەن. ول ءوزىنىڭ ءبىر سۇحباتىندا «شەتەلدە قازاق مۋزىكا مەكتەبىن بىلمەيتىن بولار, الايدا تالانتتى قازاقتاردى شەتەلدەردە كوبىرەك قۇرمەتتەيدى» دەيدى.
«ناعىز كوشپەندى»
رۋسلاننىڭ ونەردەگى بوي تۇزەر اعالارى جوق ەمەس. بەلگىلى سكريپكاشى مارات بيسەنعاليەۆتى سىرلى سازدىڭ ونەرتاپقىشى جانە ەۋروپا مەن ءۇندىستاننىڭ اراسىن جول قىلعان «كوشپەندى» دەپ تە اتايدى. ولاي دەيتىن سەبەبى, شەتەلدىك جانە قازاق سازگەرلەرىمەن بىرلەسە جۇمىس ىستەپ, ونەر سالاسىندا ەلەۋلى جاڭالىقتار ەنگىزىپ كەلەدى. قر ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى, بيرمينگەم كونسەرۆاتورياسىنىڭ پروفەسسورى, ۇلىبريتانيا مەن ءۇندىستاندا قاتار ونەر كورسەتىپ جۇرگەن مۇرات قازاق ەلىنىڭ ازاماتى اتىن ەشنارسەگە ايىرباستاعان ەمەس. ءۇندىستاننىڭ سيمفونيالىق وركەسترىنە جەتەكشىلىك ەتىپ جۇرگەن مارات جاقىندا ۇجىمنىڭ 10 جىلدىعىنا وراي گالا-كونتسەرتىن وتكىزدى.
مارات بيسەنعاليەۆ تۋرالى بۇكىل الەمدە از ايتىلىپ جۇرگەن جوق. سوعان قاراماستان, ول قۇپيا ادام كۇيىندە قالىپ, كوپ قىرى بىزدەرگە بەيمالىم. بىلەتىنىمىز, 1990 جىلى بريتاندىق ستينا ۋيلسونعا ۇيلەنىپ, ارۋحان ەسىمدى قىزدى بولادى. كوپ ۇزاماي ستينامەن ءدام-تۇزى جاراسپاي, اجىراسادى. ودان سوڭ فرانتسۋز قىزى ۆاسسيليامەن وتاۋ قۇرعان. ودان دا شوراي ەسىمدى قىزى بار. مارات ءوز سۇحباتىنىڭ بىرىندە «مەنىڭ انگليادا, الماتى مەن ورالدا, بومبەيدە جانە جاڭا زەلانديادا ءۇيىم بار» دەگەن ەكەن. ناعىز كوشپەندى دەرسىڭ! سكريپكاشى بيسەنعاليەۆ جاقىندا استاناعا كەلىپ, كونتسەرت قويىپ, بيىك ونەرىنە تاعى دا ءتانتى ەتتى.
شانيندەردىڭ شاراپاتىنان
قازاقتىڭ تۇڭعىش رەجيسسەرى جۇمات شانين مەن تۇڭعىش كاسىبي سكريپكاشى راۋپبەك شانيندەرمەن ناعاشى جاعىنان جالعاساتىن ارمان مىرزاعاليەۆ الەمنىڭ ايگىلى ساحنالارىندا ونەرىن كورسەتۋمەن قاتار, بوستوندا ءدارىس بەرەدى. ول 2007 جىلى «رەمي» تريوسىن قۇرعان بولاتىن. وندا الەكسەي نايدەنوۆ (ۆيولونچەل, رەسەي) جانە يۋليا گورەنمانمەن بىرگە (فورتەپيانو, اقش) ونەر كورسەتەدى. سوڭعى كەزدە «Forte Music Fest» حالىقارالىق كلاسسيكالىق مۋزىكا فەستيۆالىنىڭ ديرەكتورى بولىپ قىزمەت اتقاردى. اتاۋلى ونەر سايىسىندا تەك قانا حاس ونەرپازدار باق سىنايدى ەكەن. «ارماننىڭ كلاسسيكالىق مۋزىكانىڭ كۇنى ءوتتى» دەگەن پىكىرمەن تۇبەگەيلى كەلىسپەيتىن سەبەبى دە سوندىقتان بولار. اكادەميالىق مۋزىكانىڭ ءباسىن بىلەتىندەر «ارمان ساحنا تورىندە تەك قانا سكريپكادا ويناپ قويمايدى, ونەرگە جانىن بەرىپ, ساحنادا ءبىر جاسايدى» دەپ ايتىپ جاتادى. ال اعايىندارى ارماننىڭ بەس جاسىندا قولىنا سكريپكانى ۇستاتقاندا, جالما-جان اسپاپتىڭ ءبىر شەتىن القىمىمەن باسىپ, كانىگى سكريپكاشىداي كوزى جايناپ كەتكەن ەدى دەپ ەسكە الادى. «جىگىتتىڭ جاقسى بولماعى ناعاشىسىنان» دەگەن.
ەرجاندى «FACEBOOKتەن» ىزدەڭىز
29 جاسار ەرجان قۇلىباەۆ يسپانيادا تۇرادى. ول – رەسەي, گەرمانيا, پورتۋگاليا جانە ارگەنتينادا وتكەن حالىقارالىق كونكۋرستاردىڭ جەڭىمپازى. ول مۋزىكاعا دەگەن زور سۇيىسپەنشىلىگىمەن الەمدىك ساحنالاردى باعىندىرىپ كەلەدى. جاقىندا عانا رۋمىنيادا وتكەن «دجەوردجە ەنەسكۋ» حالىقارالىق فەستيۆالىندە ءۇشىنشى ورىندى يەمدەندى.
مادريدتە جانە زالتسبۋرگتە ءبىلىم العان سكريپكاشى پوزنان فيلارمونيالىق وركەسترىمەن بىرگە ونەر كورسەتىپ, پولشا كامەرالىق فيلارمونياسىمەن جەكە كونتسەرتىن بەردى. اتاقتى ديريجەر ۆالەري گەرگيەۆتىڭ جەتەكشىلىگىمەن ماريا تەاترىندا ونەر كورسەتتى. سونىمەن قاتار, كارنەگي-حولل تورىندە دە قوشەمەتكە بولەندى.
ەرجان – «ءFacebookتى» بەلسەندى قولدانۋشىلاردىڭ ءبىرى. ءوز پاراقشاسىندا وتكىر ويلارىمەن ءبولىسىپ, كلاسسيكالىق مۋزىكاعا وتانداستارىن تارتۋ ماقساتىندا كلاسسيكالىق مۋزىكا الەمىنىڭ بارلىق جاڭالىقتارىمەن ءبولىسىپ وتىرادى. ەندەشە, ەرجاندى «فب-دان» ىزدەڭىز.
بەتتى دايىنداعان: ايگۇل ۋايسوۆا
