كەشە استانا قالاسى اكىمىنىڭ ورىنباسارى قانات سۇلتانبەكوۆ باس قالاعا قوسىلعان تۇرعىن ءۇي الاپتارىنداعى جول جوندەۋ جۇمىستارىنىڭ جايىمەن تانىستى.
ەلوردانىڭ ودان ءارi دامۋىندا جول-كولiك سالاسىنىڭ الاتىن ورنى ەرەكشە ەكەنى بەلگىلى. بۇل رەتتە سوڭعى جىلدارى قالادا جول سالۋ جانە جوندەۋ جۇمىستارى قىزۋ قارقىنمەن جۇرگىزىلىپ جاتىر.
– بۇگiنگi كۇندە شاعىن كولiك اينالماسىنىڭ قۇرىلىسى جۇرگiزiلۋدە. اسىرەسە, قالانىڭ جول-كولiك سالاسىن دامىتۋدا, سونداي-اق ينجەنەرلiك ينفراقۇرىلىمدار ماسەلەلەرiن شەشۋدە ەلوردادان تىسقارى ورنالاسقان, قالاعا قوسىلىپ كەتكەن ەلدiمەكەندەر دە نازاردان تىس قالىپ كورگەن ەمەس, – دەدى اكىم ورىنباسارى.
ەلوردادا قالاعا بiرiكتiرiلگەن تۇرعىن الاپتاردىڭ دامۋى جونiندەگi كەشەندi باعدارلاما جۇزەگە اسىرىلۋدا. استانا قالاسى جولاۋشىلار كولىگى جانە اۆتوموبيل جولدارى باسقارماسىنىڭ باستىعى راشيد امانجولوۆتىڭ ايتۋىنشا, باس قالادا 20 تۇرعىن الاپ بار ەكەن. بۇگىنگى تاڭدا وندا 150 مىڭ ادام ءومىر سۇرۋدە.
تۇرعىن الاپتاردىڭ باسىم بولىگىندە بۇرىن تاس جول, ورتالىقتاندىرىلعان سۋ جانە كاناليزاتسيا جۇيەسى مۇلدە بولماعان. ەلەكتر جەلىلەرى دە ابدەن توزعان. اتالمىش باعدارلاما بويىنشا تۇرعىن الاپتاردا 232,38 شاقىرىم جول مەن 900,9 شاقىرىم ينجەنەرلىك جەلى جۇرگىزۋ كوزدەلىپ وتىر. وتكەن جىلى 9 تۇرعىن الاپتا جوندەۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلىپ, 24,14, شاقىرىم جول, 43,9 شاقىرىم ينجەنەرلىك جەلى جۇرگىزىلسە, ۇستىمىزدەگى جىلى 13 تۇرعىن الاپتا 15,8 شاقىرىم جول مەن 41,3 شاقىرىم ينجەنەرلىك جەلى سالۋ جوسپارلانعان ەكەن. بۇل جۇمىستار بەرiلگەن اۋداننىڭ دامۋ بولاشاعىن ەسەپكە الا وتىرىپ, كەشەندi تۇردە تۇرعىن الاپتاردى دامىتۋ تۇجىرىمداماسىنىڭ شەڭبەرىندە جۇزەگە اسىرىلۋدا.
ءبىز بارعان جەرلەردىڭ بارلىعىندا دا قىزۋ جۇمىس ءجۇرىپ جاتتى. ەلوردالىق باق وكىلدەرى الدىمەن ب.مومىشۇلى كوشەسىنەن م.جۇماباەۆ كوشەسىنە جانە ميرزويان كوشەسىنەن مايلين كوشەسىنە دەيىنگى اۋماقتى الىپ جاتقان قازاقاۋىل تۇرعىن الابىنداعى جوندەۋ جۇمىستارىنا كۋا بولدى. بۇل جەردە, نەگىزىنەن, جەكەمەنشىك ۇيلەر ورنالاسقان. بۇل باعىتتاعى جولداردى جوندەۋ جۇمىستارى وتكەن جىلدان بەرى جۇرگىزىلىپ جاتقان كورىنەدى. مەردىگەرلەردىڭ مالىمدەۋىنشە, وسى جىلدىڭ قىركۇيەك ايىندا بۇل ماڭداعى جول جوندەۋ جۇمىستارى تولىقتاي اياقتالادى.
ودان سوڭ ميچۋرين تۇرعىن الابى مەن كۇيگەنجاردا بولىپ, قالادان سىرتقارىراق ورنالاسقان ەلدىمەكەندەردەگى جول-قۇرىلىس جۇمىستارىمەن تانىستىق. بۇل رەتتە بارلىق جەردە جىلۋ جەلىلەرى, سۋمەن قامتاماسىز ەتۋ جانە كارىزدەردى اۋىستىرۋدان باسقا, جول دار كەڭەيتىلىپ, قوسىمشا اۆتوكولىك ورىندارى سالىنعان, اۋلالاراباتتاندىرىلىپ, سونىڭ ىشىندە جارىقتاندىرۋ, كوگالداندىرۋ, جاياۋ جۇرگىنشىگە ارنالعان جولدار سالۋ جۇمىستارى جۇزەگە اسىرىلعان ەكەن. وسىلايشا, ەلباسى تاپسىرماسى بويىنشا اتقارىلىپ جاتقان يگى ىستەردى ءوز كوزىمىزبەن كورىپ, تۇرعىندار ءۇشىن قۋانىپ تا قالدىق. بۇرىن قالاعا جالعىز عانا جولمەن قاتىنايتىن اتالمىش الاپتاردىڭ تۇرعىندارى بولسا وزدەرىنىڭ ءجۇرىپ-تۇرۋلارىنا مەيلىنشە قولايلى جاعداي جاساپ, ومىرلەرىن جەڭىلدەتىپ جاتقان قالا باسشىلارىنا شىن كوڭىلدەن العىستارىن ايتىپ, ريزاشىلىقتارىن ءبىلدىردى.
*Cۇبەلى ءسوز
شىنتىلەۋ شۇكىروۆا, زەينەتكەر:
– ارينە, ورازا ايىندا وسىنداي يگىلىكتى ءىس تىندىرىپ جاتقان باسشى ازاماتتارعا اللانىڭ نۇرى جاۋسىن دەيمىن الدىمەن. راسىندا دا, اۋىلىمىز كوركەيىپ, قالاعا ۇقساپ كەلەدى. سونىڭ ءبارى وسى قالا باسشىلارىنىڭ بىزگە دەگەن ەرەكشە قامقورلىعىنىڭ ارقاسى دەپ بىلەمىز. كوشەلەردى قايتا جاڭارتىپ, ەكونوميكالىق جانە الەۋمەتتىك ماسەلەلەردى كەشەندى شەشۋگە, جالپى العاندا, تۇرعىنداردىڭ ءومىر ءسۇرۋ ساپاسىن جاقسارتۋعا باعىتتالعان جۇمىستارىنىڭ جەمىسىن كورسىن دەيمىن. باسشىلار ەندى بىزگە قوعامدىق كولىك ماسەلەسىن شەشىپ بەرسە, نۇر ۇستىنە نۇر بولار ەدى دەپ ويلايمىن.
كامشات مالعاجداروۆا, ميچۋرين تۇرعىن الابىنداعى №60 «اراي» بالاباقشاسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى:
– استانا قالاسىنىڭ اينالاسىنداعى حالىققا دا جاقسى ءومىر ءسۇرۋ ءۇشىن قالالىق بيلىك وكىلدەرى بارلىق جاعدايدى جاساپ جاتىر. بالاباقشا ماڭىنداعى جولدارىمىز جوندەلگەلى بەرى مۇندا بالالارىن اكەلىپ جۇرگەن اتا-انالارعا دا قولايلى بولىپ قالدى. وسىعان دەيىن جولدىڭ ناشارلىعىنان كوپ قيىندىق كورىپ كەلدىك. الماتى اۋدانىنىڭ اكىمىمەن وتكەن جىلى بولعان تۇرعىندار الدىنداعى ەسەپتى كەزدەسۋ بارىسىندا وسى ماسەلەنى كوتەرگەن بولاتىنبىز. ەندى, مىنە, جولىمىز كەڭ ءارى تەپ-تەگىس. بالالار اسەم بەزەندىرىلگەن اۋلالاردا اسىر سالىپ, بالالىق بالعىن شاقتارىن الاڭسىز وتكىزىپ جاتىر. سول ءۇشىن دە قالا باسشىلارىنا العىسىمىزدى ايتامىز.
