Таяуда Астанадағы Қалибек Қуанышбаев атындағы академиялық қазақ музыка драма театрында Тәуелсіздіктің ширек ғасыр мерекесіне орай Қазақстанның «Ақ жол» демократиялық партиясының Маңғыстау облыстық филиалы жанындағы «Ақ жол – жастар» қанатының талапты әуесқой әртістерінің сомдауымен жазушы-драматург Өтен Ахметтің ұлт ұстазы Ахмет Байтұрсынұлы мен оның адал жары Александраның (Бәдрисафа) өмірінен сыр шертетін «Азаппен өткен өмір-ай!» атты драмалық туындыны елордалықтарға ұсынды.
Жалпы, өмірде Ахаңның адал жары Александра туралы көп айтылмайды. Сондықтан да аяулы жан жайындағы деректер де сирек сөйлейді. Ардақтылардың көзін көргендердің жазып қалдыруынша, Ахмет пен Бәдрисафа Қарқаралыда танысқан. Ахмет атамыз түрмеге түскенде, Александра деген орыс қызы оған тамақ тасып, көмек қолын созады. Ұлт ұстазы кейін Семей түрмесіне қамалғанда, артынан іздеп барады. Абақтыдан шыққаннан кейін Ахаң жаны нәзік, пейілі ақ орыс қызының адалдығына куә болып, оған үйленеді. Александра мұсылман дінін қабылдап, есімін өзгертеді.
Қойылымда осы оқиғалардың бәрі нәзік шеберлікпен өрілген. Сонымен бірге, отызыншы жылдардағы ел өміріндегі жақсылардың соңына шам алып түсіп, бір-бірін сатқан қараусыз пенделердің тірлігі жан ауыртады. Бас кейіпкер Бәдрисафаның өзі қуғында жүрсе де, ардақты Ахаңымен өткен қызыққа толы шақтарды қамығып еске алады. Соңғы демі қалғанша адал жарына деген махаббатын өшірмейді. Оның рөлінде ойнаған актриса да оның теңіздей толқыған жан толғанысын шынайы бейнелейді. Сол дүрбелең уақыттарда әр ауылда Атсызға ұқсаған жағымсыз, сатқын бейнелердің көп болғаны да жасырын емес. Осы бір бейне де қойылымның негізгі өзегін көтерді.
Әрине, спектакльдің кемшіліктері де жоқ емес. Кейбір рөлдерде ойнаған актерлердің шеберліктері кемшін түсіп жатты. Бірақ біз олардың бәрі әуесқой әртістер екенін біліп, кешіріммен қарадық. Әсіресе, бізге Ахмет Байтұрсынұлының рөлін сомдаған Маңғыстау энергетикалық колледжінің 2-курс студенті Ғазиз Ізтұрғановтың, Александраның жас кезін бейнелеген Нұргүл Бектұрсынованың, Александраның қартайғандағы шағын ойнаған «Ақ жол – жастар» қанатының жетекшісі Әлия Исаеваның, Атсыздың рөліндегі Рамазан Таңсықбаевтың, Перизатты ойнаған Гүлжайна Бақытжанованың өнерлері сүйсіндірді.
– «Мен көрдім ұзын қайың құлағанын» деп ұлы ақын Абай айтқандай, мен бүгін талай көрерменнің ішкі әсерін ірке алмай жылағанын көрдім. Қаллеки театрының киелі сахнасында қойылған Маңғыстау облыстық «Ақ жол – жастар» қанатының сомдауымен Алаш көсемдерінің бірі Ахаңның адал жары Бәдрисафа (Александра) өмірінен сыр шерткен спектакль осындай көркемдік қуатқа жетті. Жанры жоқ, уақыты белгісіз, адам тағдыры жоқ, мода салоны боп кеткен қазіргі кәсіпқой театрларымыздың қойылымдарымен салыстырғанда бұл бір ерекше құбылыс болды. Көрермендер әдеттегідей массовка емес еді, Астананың өнерді шын сүйетін талғампаз қауымы еді. Әрине, менің пьесам бойынша қойылған спектакльдің осылайша көрерменнің жүрегін елжіреткені төбемді көкке бір жеткізді, – дейді драматург Өтен Ахмет. Сондай-ақ, ол кісі қойылымның 8 желтоқсанға белгіленуінің себебі де жоқ емес, өйткені осы күні Ахмет Байтұрсынұлының оққа ұшқан күні екенін айтты.
Қойылым соңында белгілі ғалым Өмірзақ Озғанбай жастардың талантына риза болып, батасын берсе, Қазақстанның «Ақ жол» демократиялық партиясының төрағасы, ҚР Парламенті Мəжілісінің депутаты Азат Перуашев «Тәуелсіздіктің 25 жылдығы қарсаңында осындай драманың қойылғаны өте орынды және жастардың актерлік шеберліктері де көңілден шықты» деп ізгі лебізін білдірді.
Азамат ЕСЕНЖОЛ
