Jaŋalyqtar

Aqparat keŋıstıgınde adasyp ketpeiık

Qoǧamda sät saiyn türlı jaŋalyqtar bolyp jatady. Şyndyǧynda, ötken ǧasyrdyŋ aqparat keŋıstıgı men qazırgını salystyruǧa mülde kelmeidı. Telearnadan kem tüspeitın äleumettık jelıler äp-sätte oqiǧany köz aldyŋa äkele qoiady. Aqparattyŋ jyldam berılgenı jaqsy, ärine. Alaida, bır qainauy ışınde jatatyn derektıŋ arty keide dau-damaiǧa ūlasatyny bar. 

Älemde qanşama memleket bolsa, solardyŋ bärınde türlı ūlt tūrady. Būl zaŋdy närse jäne solardyŋ arasynda kikıljıŋderdıŋ aragıdık bolyp tūratyny da jasyryn emes. Osyndai ūrys-janjaldardy ūltqa bölıp qarastyru eşkımge abyroi äkelmeidı der edım. Mūny jıpke tızıp söz etkenşe, öz kemşılıgımızdı retke keltırgenımız jön. Mäselen, aramyzda jekelegen ülkenderdıŋ jetı atasyn bılmeitını jetıp artylady. Sonyŋ bır körınısıne jaqynda «Astana» telearnasy arqyly berılgen «El auzynda» baǧdarlamasy dälel bola alady. Onda bırqatar tanymal änşıler tılşınıŋ «jetı ataŋyzdy bılesız be?» degen sūraǧyna jauap bere almai, masqara bolǧany bar. Tärbienıŋ negızgı özegı otbasynda desek, salt-dästürımızdıŋ qainary, onyŋ ışınde ärbır adamnyŋ ışkı ruhani düniesı ūlttyq müddemen astasyp jatuy şart. Būl jerde tyrnaq astynan kır ızdep otyrǧan joqpyz, bügıngı taŋda bızdıŋ ūrpaǧymyzǧa tıkelei ruhani när sebetın bırsypyra telearnalardaǧy baǧdarlamalar şulaǧan şouǧa, qazaqty mazaqqa ainaldyrǧan dörekı äzılderge tolyp kettı. Būl mäselenıŋ qozǧaluyna negızgı türtkı bolǧan, Parlament Senatynyŋ jalpy otyrysynda qaralǧan QR «Memlekettık jastar saiasaty turaly» zaŋy edı. Onda senator Quanyş Aitahanov söz oraiynda bügınde elımızde jastar sany 4,4 million nemese halqymyzdyŋ 26 paiyzdan astamyn qūraitynyn aita kele, ärbır jastyŋ «Men myna jaŋa qoǧamnan öz ornymdy taba aldym ba?» degen sūraqtyŋ töŋıregınde oilanuy kerektıgın aitty. «Qoǧamnyŋ bar küş-jıgerı jas ūrpaqty otansüigıştıkke, imandylyqqa, adamgerşılıkke tärbieleuge baǧyttaluy kerek. Alaida, jalaŋ ügıt-nasihattan jastar tez jalyǧady. Sondyqtan olardyŋ oiyn tereŋ damytyp, qiialyn ösıretın, adamgerşılık pen inabattylyqqa, eljandylyqqa tärbieleitın kıtaptar, «Jaujürek myŋ bala», «Elbasy joly» siiaqty körkem filmder, tärbielık mänı bar baǧdarlamalar kerek» degen edı ol.
Qazaqstan halqy assambleiasynyŋ XXII sessiiasynda Memleket basşysy Nūrsūltan Nazarbaev myna mäselege erekşe maŋyz berıp ötkenı belgılı. «Älemdegı negızgı aqparattarǧa qoly jetpeitın ūlt bäsekege qabılettı bola almaidy. Būl – HHI ǧasyrdyŋ zaŋy. Sondyqtan, ǧylym, medisina salasynda jūmys ısteitın jäne memlekettık qyzmettegı azamattar aǧylşyn tılın tezırek meŋgeruı qajet. Ūstazdar men ata-analarǧa aitarym – Qazaqstannyŋ bılım beru salasynda osy mäsele mūqiiat eskerıluı tiıs. Bızdıŋ mektepterımızdıŋ bärıne ortaq bır ülgı qajet. Būl ülgıdegı mektepte Qazaqstannyŋ mädenietı men tarihy, tılı men ädebietı qazaqşa, jaratylystanu pänderı aǧylşynşa üiretılıp, orys tılı pän retınde oqytyluy kerek. Ūlttyq tıl men mädeniettı saqtap, damytu älemdık aqparattan qūralaqan qaluǧa negız bolmauy tiıs. Mekteptıŋ soŋǧy synyptarynda jäne joǧary bılım beru – bırte-bırte aǧylşyn tılıne köşu kerek. «Üş tūǧyrly tıl» saiasatynyŋ negızgı mänı – osy! Sondyqtan Bılım jäne ǧylym ministrlıgıne Mädeniet jäne sport ministrlıgımen bırlesıp, Üş tılde bılım berudı damytudyŋ jol kartasyn jasau qajet».
Demek, endıgı jerde üştūǧyrly tıl saiasatyn qoldap, uaqyt talabyna sai qam jasauymyz qajet.
Qoǧam jaŋa aqparat däuırıne qadam basty. Bız de endı jaŋaşa közqaraspen ösıp-jetıluımız kerek. Sonyŋ bastysy, jas ūrpaq boiyna salt-dästürımızdı, ädet-ǧūrpymyzdy sıŋırıp, olardy el müddesıne qyzmet etuge baulu qajettıgı tuyn­dap otyr. Şulaǧan şoudyŋ ortasynda jürıp, tamyrymyzdy tap basatyn negızgı tüiındı ajyrata almaityn halge jetıppız. Son­dyqtan aqparat keŋıstıgın ädepten şyqqan dünie­lerden tazartatyn kez jettı. Onyŋ ornyn sapaly bılım, el damuy, ūlt tatulyǧy men otansüigıştıkke qatysty jäne jahandyq mäse­lelerdı dūrys saraptaǧan habarlar basuy tiıs.

Ämırhan Almaǧanbetov,
Astana qalasy äkımdıgı janyndaǧy «Qoǧamdyq kelısım» KMM bas sarapşysy

Taǧyda

Ūqsas jaŋalyqtar

Pıkır üsteu

Back to top button