EKSPO körmesınıŋ tarihy tereŋde jatyr. Bırınşı düniejüzılık körme 1851 jyly Londondaǧy Gaid-saiabaǧynda memleket qairatkerı, käsıpker jäne dizainer Genri Kouldıŋ jäne Albert Deviz hanzadanyŋ bastamasymen ūiymdastyryldy.
Körme «Barlyq elder ūly ıspen, iaǧni adamzatty jetıldırumen ainalyssyn» degen ūranmen öttı. Körmedegı eŋ körnektı ǧimarat temır men şynydan tūrǧyzylǧan Hrustal saraiy boldy. Säuletşı Djozef Pakstonnyŋ qolynan şyqqan tuyndy jeŋıl jinalyp, bölşektenetın sarai edı. Keiıngı jyldary ırı qalalarda Hrustal saraiyna ūqsas oqu zaldary, passajdar, toǧyspaly galereialar salyna bastady.
EKSPO körmesınıŋ äu bastan maqsaty – jaŋadan şyqqan ǧylymi-tehnikalyq jetıstıkterdı paş etıp, olardyŋ bolaşaqta damuyna sep bolu, sondai-aq, qatysuşy elderdıŋ tarihyn, salt-dästürın jäne mädenietın köpşılıkke körsetu. Älemnıŋ 65 memleketı būl dästürden ajyramai, körmenı öz deŋgeiınde ötkızıp keledı.
Güldana TALǦATQYZY
