SAIаJAIDY ZAŊDASTYRA ALAMYN
Küieuım dünie salǧannan keiın şaǧyn ǧana saiajai üiı bar jer uchaskesın mūragerı retınde öz atyma audarǧym kelgen, mülık zaŋdastyrylmapty. Qolymda tek jerdı ömır boiy paidalanuǧa rūqsat beretın kadastrlyq nömırı körsetılgen aktı men qūrylystyŋ tehnikalyq jai-küiı jönındegı seismologtyŋ qorytyndysy ǧana bar. Jer uchaskesın öz atyma audarǧanmyn, alaida onda salynǧan qūrylysty zaŋdastyrmady. Mūragerlıkke jer uchaskesın alyp tūrmyn. Endı osyndaǧy saiajai qūrylysyn zaŋdastyryp, HQKO-da tırketuge zaŋ jüzınde mümkındıgım bar ma?
Raşida Mūradova
Jer uchaskesıne qūrylys negızgı maqsatyna säikes jürgızıledı. Bau-baqşa şaruaşylyǧyna arnalǧan jer uchaskesıne jeke tūrǧyn üi saluǧa bolmaidy. Degenmen Qazaqstan Respublikasynyŋ «Säulet, qala qūrylysy jäne qūrylys qyzmetı turaly» zaŋynyŋ 68-baby 2-tarmaǧyna säikes mausymdyq tūruǧa bolatyn şaǧyn üişık saluǧa rūqsat etıledı.
Jergılıktı atqaruşy organnyŋ jerge qūqyq beru turaly şeşımı bolǧandyqtan, üi saluǧa rūqsat qaǧazy talap etılmeidı. Sondyqtan üi bar bolsa, ony tırketuge jer aktısın, jerge qūqyq beretın qūjat pen tehnikalyq pasportty, seismologtyŋ qorytyndysyn, taǧy da basqa kerektı qūjattardy jinap, öz atyŋyzǧa tırkeu jönınde ötınış jazuǧa qūqyŋyz bar.
ÜI MŪRAGERLERGE QALAI BÖLINEDI
Äkem qaitys bolyp, mūraǧa päterı qaldy. Endı ony anam, men jäne ınım üşeumız bölısuımız kerek. Inım mūrany bölısuge qastyspai otyr. Ne ısteuge bolady?
Laur Bazarbaev
«Notarius turaly» zaŋnyŋ 60-babynda: «aşylǧan mūra turaly habarlama alǧan notarius tūratyn jerı nemese jūmys orny özıne mälım mūragerlerge būl turaly habarlauǧa mındettı.
Eger tūratyn jerı anyqtalǧan, mūragerlıkke şaqyrylyp, kelmei qalǧan mūrager mūragerlıkten bas tartpasa, qalǧan mūragerler oǧan özderınıŋ mūrany bölısetını turaly habardar etuge mındettı.
Habardar etken kezden bastap üş ai ışınde bolmai qalǧan mūrager mūrany bölu turaly kelısımge qatysatyny jönınde qalǧan mūragerlerdı habardar etpese, qalǧan mūragerler oǧan tiıstı ülestı bölek şyǧaryp, özara kelısım boiynşa bölıstı jürgızuge qūqyly» delıngen.
Sondyqtan sız notarius arqyly ınıŋızge mūragerlıktıŋ aşylǧany turaly jazbaşa habarlaisyz. Eger būǧan ol üş aidyŋ ışınde jauap bermese, oǧan tiıstı ülesın aqşalai qaldyryp, mülıktı bölıske saluyŋyzǧa bolady.
ALYNBAǦAN ZEINETAQY BOLSA…
Mūragerdıŋ dünieden ötken adamnyŋ alynbaǧan zeinetaqysyn aluǧa qūqy bar ma?
Ramazan Temır
Qazaqstan Respublikasy Azamattyq kodeksınıŋ 1-babynda (erekşe bölım) körsetılgenındei, mūranyŋ qūramyna mūra qaldyruşyǧa tiesılı mülık, sondai-aq onyŋ qaitys boluyna bailanysty qoldanyluy toqtamaityn qūqyqtary men mındetterı kıredı.
Osyǧan orai alynbaǧan zeinetaqy marqūmnyŋ mülkı bolyp tabylady. Sondyqtan mūragerler ony notarius mūragerlık kuälık bergennen keiın ǧana ala alady.
İESIZ PÄTERDI SOT ANYQTAIDY
Barlyq qūjattary bola tūra, päterdı iesız dep tanu zaŋdy ma?
Serık Esenov
Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋyna säikes menşık iesı joq, belgısız nemese menşık iesı menşık qūqynan bas tartqan baspanalardy iesız baspana dep sot tanidy.
Degenmen mūndai üi anyqtalǧan aumaqta sotqa deiın äkım apparatynyŋ ötınışı boiynşa jyljymaityn mülıktı esepke alatyn organ ony tırkeuı qajet. Sosyn esepke alynǧasyn bır jyldan keiın kommunaldyq menşıkke ielık etetın organnyŋ talap-aryzy boiynşa baspana sot şeşımımen iesız dep tanylyp, kommunaldyq menşık qaramaǧyna ötuı mümkın.
Alaida päter iesı tırı bolsa, baspanany iesız dep tanu jönınde mäsele köteru zaŋǧa qaişy keledı.
UÄDEDE TŪRMADY
Densaulyǧyma bailanysty balamnyŋ qolyna kelıp, öz päterımdı jalǧa bergenmın. Jalǧa aluşynyŋ on ekı jasar balasy esıktı ışten qūlyptap, ūiyqtap qalyp, ışke kıru üşın esıgımdı syndyrdy. «Jaŋa esık ornatyp beremın» degen alaida sodan berı ūşty-küilı joǧaldy. Ne ıstesem eken?
Ämina Nūrova, Astana qalasy
Eger sol päterıŋızdı jalǧa alyp, syrtqy esıgıŋızdı syndyrǧan adamnyŋ bergen uädesı jazbaşa türde räsımdelse, onda eşqandai mäsele joq, sotqa beru arqyly esıktıŋ qūnyn kerı öndırıp ala alasyz. Eger bärı auyzşa kelısılgen bolsa, onda sotta jauapker (esık syndyrǧan adam) sözın moiyndamaǧan jaǧdaida esıktıŋ qūnyn öndırıp alu mümkındıgınen aiyrylasyz.
NEKE-OTBASY: ÄKELIKTEN BAS TARTU
Balanyŋ tuu turaly kuälıgınde «äkesı» degen jerde menıŋ atym jazylypty. Alaida būrynǧy äielım de, men de balanyŋ biologiialyq äkesı emes ekenın bılemız. Äkelıkten bas tartqym keledı. Ol üşın DNK test kerek pe?
Asqar P. Astana qalasy
Qazaqstan Respublikasy Azamattyq prosestık kodeksınıŋ 82-babynyŋ 1-tarmaǧyna säikes «Sot saraptamasy ıs üşın maŋyzy bar män-jailar sarapşy arnaiy ǧylymi bılımder negızınde jürgızetın onyŋ obektılerın zertteu nätijesınde anyqtauy mümkın jaǧdailarda taǧaiyndalady» delıngen. Sondai-aq saraptamany sot taraptyŋ ötınışhaty boiynşa nemese öz bastamasy boiynşa taǧaiyndaidy.
Eger säbidıŋ äkesı kım ekenı anyqtau mümkın bolmaǧan jaǧdaida, iaǧni taraptyŋ bırı sotta aitylǧan talaptarmen kelıspese ǧana molekuliarly-genetikalyq sot saraptamasy ǧana taǧaiyndalady. Al sızdıŋ būrynǧy äielıŋız balanyŋ äkesı sız emes ekenın moiyndap otyr. Sondyqtan ol DNK saraptamasyn ötkızuge müddelı emes.
Neke (erlı-zaiyptylyq) jäne otbasy turaly Qazaqstan Respublikasy zaŋynyŋ 51-baby 1-tarmaǧynda körsetılgendei, «tuu turaly aktı jazbalar kıtabyna ata-analardyŋ jazuy balanyŋ äkesınıŋ nemese anasy retınde jazylǧan adamnyŋ, ıs jüzınde balanyŋ äkesı nemese anasy bolyp tabylatyn adamnyŋ bala kämeletke tolǧan soŋ özınıŋ, balanyŋ qorǧanşysynyŋ, nemese qamqorşysynyŋ sot äreketıne qabıletsız dep tanylǧan ata-ana qorǧanşysynyŋ talap etuı boiynşa tek qana sot tärtıbımen daulanuy mümkın» delıngen.
Osyǧan orai sotqa balanyŋ äkesı bolyp jazylǧan adam retınde özıŋız şaǧym bere alasyz. Alaida jazu kezınde sızge ıs jüzınde balanyŋ äkesı emes ekenıŋız belgılı bolǧan bolsa, sızdıŋ talabyŋyz qanaǧattandyrylmaidy. Sondyqtan säbige tuu turaly kuälık berer kezde ol sızdıŋ balaŋyz emes ekenın bılmegenıŋızdı däleldeuıŋız qajet.
ŞETELDIK MŪRA
Men – Resei azamatymyn. Menıŋ Qazaqstanda mūraǧa qalǧan päterım bar. Notarius maǧan osy baspanany üş aidyŋ ışınde ielıkten şyǧaruǧa mındettısıŋ deidı. Būl dūrys pa?
(Sevodniaev E. Kostroma qalasy)
«Şeteldıkterdıŋ qūqyqtyq jaǧdaiy turaly» Qazaqstan Respublikasy zaŋynyŋ 9-babyna säikes Qazaqstan Respublikasyndaǧy şeteldikter jeke menşik qūqyǧynda tūrǧyn üige (uaqytşa jürgen şeteldikterdi qospaǧanda) jäne basqa da müliktik jäne jeke müliktik emes qūqyqtarǧa ie bola alady.
Sondai-aq azamattyq, otbasylyq jäne qylmystyq ıster boiynşa qūqyqtyq kömek pen qūqyqtyq qatynastar turaly Kişinev konvensiiasynyŋ 47-babynda «ärbir uaǧdalasuşy taraptyŋ azamattary zaŋ boiynşa nemese ösiet boiynşa basqa uaǧdalasuşy taraptardyŋ aumaqtarynda mülikke nemese qūqyqqa osy uaǧdalasuşy taraptyŋ azamattary siiaqty birdei jaǧdaida jäne sondai kölemde ie bola alady» delıngen.
Al Qazaqstan Respublikasy azamattyq kodeksınıŋ 252-baby 1-tarmaǧyna säikes eger zaŋ qūjattarymen jol berıletin negizder boiynşa zaŋ qūjattaryna säikes adamnyŋ özine tiesili bola almaityn mülik onyŋ menşiginde bolyp şyqsa, būl mülikti menşik iesi, eger zaŋ qūjattarynda özge merzimder belgilenbese, osy mülikke menşik qūqyǧy paida bolǧan kezden bastap bir jyl işinde ielikten aiyruǧa tiis.
Sondyqtan sızge notarius osy jaidy büge-şıgesıne deiın tüsındırıp, mūraǧa qalǧan zaŋdy tūrǧyn üiıŋızdı bır jyldyŋ ışınde satu kerektıgın de aituy kerek. Öitkenı sız özge eldıŋ azamaty retınde Qazaqstan Respublikasy aumaǧynda jyljymaiyn mülıkke ielık etuge qūqyŋyz bolmaidy.
Sonymen qatar joǧaryda aitylǧan kodekstıŋ 252-baby 1-tarmaǧynda körsetılgenındei, eger menşik iesi mülikti körsetilgen merzimde ielikten aiyrmasa, ol sot şeşimimen ielikten yqtiiarsyz aiyryluǧa tiis, būl oraida menşik iesine mülikti ielikten aiyru jönindegi şyǧyndary şegerilip, onyŋ qūny öteluı qajet.
Osyǧan orai Qazaqstandaǧy mūraǧa qaldyrylǧan päterıŋızdı üş ai merzımde emes, bır jyldyŋ ışınde satyp, ielıgıŋızden şyǧarǧanyŋyz jön bolady.
