الەۋمەت ساۋالى — اكiم جاۋابى

ءۇي سالارعا كورIكتI, رۇقساتتى كIم بەرIپتI?

نۇرجانوۆ سابىرجان بولاتۇلى:
– اسسالاۋماعالايكۋم, يمانعالي نۇرعاليۇلى! بiز, «شۇبار» تۇرعىن الابىنىڭ تۇرعىندارى, بiرنەشە جىلدان بەرi ۇيلەرiمiزدi جوندەي دە, قايتا سالا دا الماي وتىرمىز, ويتكەنi قالا ساۋلەتشiلەرi رۇقسات بەرمەيدi. بiزدiڭ اۋداندى ىسىرىپ تاستاۋ جوسپارلانىپ وتىر ما, الدە ءۇي-جايىمىزدى ەشكiمگە جالتاقتاماي كوركەيتە بەرەيiك پە؟
جاۋاپ:
– سابىرجان بولاتۇلى, «شۇبار» تۇرعىن الابى جاپپاي ىسىرىلىپ تاستالاتىن قالا بەلدەمiنە جاتادى.
ەسكiسiن بۇزىپ تاستاپ, ورنىنا جاڭا ءۇي سالۋ ءۇشiن ونىڭ اپاتتى جاعدايدا ەكەندiگi رەسمي تۇردە مويىندالۋعا تيiس. سالىناتىن جاڭا ءۇيدiڭ الاڭى بۇرىنعى قۇرىلىستىڭ اۋقىمىنان اسىپ كەتپەۋi ەسكەرiلەدi.
ەسكi ءۇيدiڭ ورنىنا جاڭاسىن سالۋ تۋرالى ماسەلەنi قاراۋ ءۇشiن سiز م.اۋەزوۆ كوشەسiندە ورنالاسقان ساۋلەت جانە قالا قۇرىلىس باسقارماسىنا جولىعۋىڭىز كەرەك, قولىڭىزدا مىناداي قۇجاتتار:
1. ءۇيدi يەلەنۋ قۇقىڭىزدى ايقىندايتىن قۇجاتتار (ساتۋ-ساتىپ الۋ كەلiسiمشارتى, سىيعا تارتۋ كەلiسiمشارتى, جەكەشەلەندiرۋ كەلiسiمشارتى, مۇراگەرلiك قۇقىڭىز تۋرالى كۋالiك جانە ت.ب.);
2. جەر تەلiمiن مەنشiكتەنۋگە ارنالعان اكتi – (تۇپنۇسقاسى + نوتاريالدى تۇردە راستالعان كوشiرمەسi) ;
3. ءۇي سالۋعا ارنالعان تەحنيكالىق پاسپورت – (تۇپنۇسقاسى + نوتاريالدى تۇردە راستالعان كوشiرمەسi);
4. جىلجىمايتىن مۇلiك يەلەنۋ قۇقىن مەملەكەتتiك تiركەۋ جانە ونىمەن مامiلە جاساۋ تۋرالى كۋالiك (مەنشiك يەسiنە قاتىستى مالiمەتتەر) – (تۇپنۇسقاسى + نوتاريالدى تۇردە راستالعان كوشiرمەسi );
5. جەر تەلiمiنiڭ م 1: 500 توپوگرافيالىق سىزباسى – (تۇپنۇسقاسى);
6. جەكە باس كۋالiگi – (كوشiرمەسi);
7. جەر تەلiمiنiڭ باس جوسپارىنىڭ فورەسكيزi – (تۇپنۇسقاسى);
8. تۇرعىن ءۇي جاعدايى تۋرالى تج باسقارماسىنىڭ انىقتاماسى;
9. ارالاس مەنشiك يەلەرiنiڭ كەلiسiمi (نوتاريالدى تۇردە راستالعان ) بولعانى ءجون.

باس ديزاينەرلIكتەن باس تارتپاس ەدIم
ءجۇنiسوۆ اسقار تەمiرحانۇلى:
– سالەمەتسiز بە, يمانعالي نۇرعاليۇلى, مەنiڭ مىناداي سۇراعىم بار: قالانىڭ باس ديزاينەرi وتستاۆكاعا كەتەدi دەگەندi ەستiپ ەدiك, ورنىنا كiم بولادى؟ مەن دە ديزاينەرمiن, بوس ورىندى يەلەنۋگە قاتىسار ەدiم… سونداي-اق, قازiر جارناماشىلار قاپتاپ كەتتi, وسى سالاعا مونوپوليا ورناتىپ, «سولاقاي پايدا تاپقىشتارعا» تىيىم سالاتىن ۋاقىت جەتكەن جوق پا؟ جاۋابىڭىزعا الدىن الا العىس ايتامىن.
جاۋاپ:
– اسقار تەمiرحانۇلى, جۋىردا بەس جىلداي استانا قالاسىنىڭ باس ديزاينەرi بولعان, ەلوردانىڭ ارحيتەكتۋرالىق كەلبەتi جارقىن دا قايتالانباستاي ادiپتە بولۋى ءۇشiن تالاي تاماشا يدەيالار ۇسىنىپ, ەلەۋلi ۇلەسiن قوسقان ساعىندىق جانبولاتوۆتى شەكسiز ريزاشىلىق سەزiممەن شىعارماشىلىق جۇمىسقا شىعارىپ سالدىق. بiز ونىڭ ءوز ستۋدياسىنداعى شىعارماشىلىق جۇمىسقا ورالىپ, ءوزiنiڭ, سونىڭ iشiندە, استانا قالاسىنا ارنالعان جوبالارىن جۇزەگە اسىرعىسى كەلەتiن نيەتiنە قۇرمەتپەن قارادىق.
استانا قالاسى باس ديزاينەرi لاۋازىمىنىڭ بوس تۇرعان ورنىن يەلەنۋگە ارنالعان كونكۋرس زاڭدا بەلگiلەنگەن تارتiپپەن جاريالانادى, وعان تiلەك بiلدiرۋشiلەردiڭ بارلىعى قاتىسا الادى. كونكۋرس تۋرالى اقپارات مەرزiمدi باسىلىمداردا جانە استانا قالاسى ساۋلەت جانە قالا قۇرىلىسى باسقارماسىنىڭ ينتەرنەت-پورتالىندا جاريالانادى.

…مەزگIلIندە كەلمەيدI, مIنگەندە بيلەت بەرمەيدI

قاسپاقوۆا اينا ابلانقىزى:
– بۇگiن (15 ناۋرىز كۇنi) ساعات 11.50-دە «كونگرەسس-حولل» ايالداماسىنا №112 مارشرۋتكا (Z514…) توقتاماي كەتتi. 200-300 مەتردەي جەرگە بارىپ, ءجۇرiسiن باياۋلاتقان كۇيi ەكi ەر ادامدى ءتۇسiردi, بiرەۋi قۇلاپ قالا جازدادى. سول كەزدە بiز دە جۇگiرiپ جەتتiك, بiراق جۇرگiزۋشi ەسiگiن جاۋىپ الىپ, جونەي بەردi. سوڭعى كەزدە №112 مارشرۋتكا جيi كەشiگەتiن بولدى, كوندۋكتوردان سەبەبiن سۇراساق, «وتپە جول جابىلىپ قالعان» دەيدi, ال سالونداعى جولاۋشىلار اۆتوبۋستىڭ «ارتەم» بازارىنىڭ قاسىندا 15 مينۋت تۇرىپ, لىقا تولعانشا ادام جيناپ العانىن ايتادى. ايالدامالارعا توقتاماي كەتەتiنi دە سوندىقتان ەكەن. مۇنداي كەلەڭسiزدiكتەر كەز كەلگەن اۆتوبۋستا كەزدەسەتiن شىعار, ال №112 مارشرۋتكانiكi تiپتi شەكتەن شىعىپ بارادى; كوندۋكتورلارىنىڭ ەشقايسىسى بيلەت بەرمەيدi…
جاۋاپ:
– اينا ابلانقىزى, قولدا بار اقپاراتتارعا قاراعاندا, №112 مارشرۋت بويىنشا, ءجۇرiس ينتەرۆالىن 8-10 مينۋتتان اسىرماي, 18 اۆتوبۋس قىزمەت كورسەتەدi. 15 ناۋرىز كۇنi سiز ايتقان ۋاقىتتا شىنىندا دا وتپە جول جابىق بولىپ, جۇرگiزۋشiلەرگە قاتىسى جوق كەدەرگiنiڭ كەسiرiنەن ينتەرۆال ۇلعايىپ كەتكەن. ايتسە دە, جولاۋشىلار لەگi مول ايالداما بەكەتتەرiندە قاڭتارىلىپ تۇرىپ الۋدىڭ سالدارىنان ءجۇرiس ينتەرۆالىنىڭ بۇزىلۋ دەرەگi ۇشىراسقانى راس, مۇنى جەلiلiك قىزمەت باقىلاۋشىلارى بايقاپ قالعان رەتتە, ءتارتiپ بۇزعان جۇرگiزۋشiلەرگە اكiمشiلiك جازا قولدانىلادى. ەندi حاتىڭىزدا باياندالعان دەرەككە كەلەتiن بولساق, ول تولىعىمەن راستالدى. سوعان بايلانىستى مەملەكەتتiك ءنومiرi Z 514 توم اۆتوبۋسىمەن №112 مارشرۋتتا جۇرەتiن س.د.حايروللا جۇمىستان الاستاتىلدى. 21 ناۋرىزدا بولاتىن كوللەگيالىق كەڭەستە «جورعا» جشس اۆتوبۋس پاركiنiڭ ديرەك-تسياسى ونىڭ اۆتوپاركتەگi جۇمىس ءوتiلiن ەسكەرە وتىرىپ, اكiمشiلiك جازالاۋ شاراسى تۋرالى شەشiم قابىلدايدى.
كەلەشەكتە, كوندۋكتورلار جول ءجۇرۋ بيلەتiن بەرمەگەن جاعدايدا, مىنا تەلەفونعا حابارلاڭىز: 556 745.

ەمحانادا شIرەتتIڭ شەتI مەنەن شەگI جوق

وزيمينا مارحابو ساليحوۆنا:
– سالەمەتسiز بە, قۇرمەتتi اكiم! 13-iنشi ماگيسترالداعى ەمحانانىڭ قۇرىلىسى 2010-2011 جىلى اياقتالۋعا تيiس ەدi. مiنە, 2012 جىل دا باستالدى… 2010 جىلى حالىقتىق جانە ءداستۇرلi ەمەس مەديتسينا ورتالىعىنا قارالعان اۋقىمدى الاپ تۇرعىندارى اۋەلi تەمiرجولشىلار ەمحاناسىنا تiركەلگەن-تۇعىن, ەندi بiزدi №6 ەمحاناعا اپارىپ توعىتتى. اكiمدiكتiڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ iسiنە جاۋاپتى قىزمەتكەرi الدىن الا حابارلاماي وسى مەكەمەگە كەلiپ, ۇزىننان شۇباق شiرەتكە تۇرىپ, دارiگەرگە قارالۋعا, ەم-دوم الۋعا, ت.ب. تىرىسىپ كورسە, تاڭعى 8.00-دەن كەشكە دەيiن مۇندا قانداي بىلىق بولاتىنىن كورەر ەدi. سيرەك ماماندار مەن تەراپەۆت-دارiگەرلەرگە كiرۋ ءۇشiن الدىن الا تiركەلەتiن جۋرنالدى پاراقتاپ شىقسا, ومiردەن ءتۇڭiلiپ كەتەر ەدi… اقىلى مەدورتالىقتارعا بارۋعا اقشا قايدا؟
جاۋاپ:
– مارحابو ساليحوۆنا, بiز قالاداعى ەمحانالار جۇمىسىنىڭ تۇراقتى مو-نيتورينگiن جۇرگiزiپ كەلەمiز, سiزگە ايتايىن دەگەنiم, №6 ەمحانا 45000 تۇرعىنعا قىزمەت كورسەتۋگە ەسەپتەلگەن, بiراق قازiرگi كەزدە وعان 105006 ادام تiركەلگەن. وسىلايشا, جوسپارلى مۇمكiندiگi بiر اۋىسىمدا 193 كەلگiنشiنi عانا قابىلداۋعا جەتەتiن ەمحانا كۇنiنە بۇدان 2,6 ەسە كوپ ناۋقاسقا قىزمەت كورسەتەدi; بۇل كەزەك كۇتۋشiلەردiڭ تىم كوبەيiپ, مەديتسينا-لىق قىزمەت ساپاسىنىڭ تومەندەپ كەتۋiنە اكەلiپ سوقتىرادى. ايتسە دە, 2012 جىلدىڭ 3-توقسانىندا «وڭتۇستiك-شىعىس» شاعىن اۋدانىنداعى, وڭ قاپتا-لىنداعى, بiر اۋىسىمدا 500 ادام قابىلداي الاتىن امبۋلاتوريالىق-ەم-حانالىق كەشەندi پايدالانۋعا بەرۋ جوسپارلانعان. بۇل وسى ماسەلەنiڭ ءتۇيiنiن تارقاتىپ, جۇگiن جەڭiلدەتۋگە بiرشاما سەپتەسەرi انىق.

جاستىق شاقتى ءالI دە ۇزارتۋعا بولا ما؟
عالياقباروۆا الماگۇل اكiمجانقىزى:
– سالەمەتسiز بە! سۇرايىن دەگەنiم: جاس وتباسىلارىن تۇرعىن ۇيمەن قامتۋ باعدارلاماسىندا جاس شاماسىن شەكتەۋ نەگە 29 جاستان اسپاي قالعان؟ مەن ەكi بالانىڭ اناسىمىن, ءۇشiنشiسiن كۇتiپ ءجۇرمiز, كۇيەۋiمiز ەكەۋمiزدiڭ جاسىمىز 29-دا, پاتەر جالداپ تۇرامىز. بiراق, تۇرعىن ءۇي باعدارلاماسى بويىنشا قۇجات تاپسىرا المايمىز… جاس شاماسىن شەكتەۋدi, ەڭ بولماسا, 32 جاسقا دەيiن ۇلعايتۋعا بولماي ما؟ ويتكەنi, قازiرگi جاستار كەش ۇيلەنەدi عوي…
جاۋاپ:
– الماگۇل اكiمجانقىزى, مەملەكەتتiك تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسى باعدارلاماسىن ازiرلەۋ بارىسىندا «جاس وتباسى» ساناتى ءۇشiن نەگiزگi ولشەمدەردi بەلگiلەۋگە «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنداعى مەملەكەتتiك جاستار ساياساتى تۋرالى» زاڭداعى نورمالار نەگiزگە الىندى. اتاپ ايتقاندا, وسى زاڭنىڭ «جالپى ەرەجەلەر» تاراۋىنىڭ 1-بابىندا نەگiزگi اتاۋلارعا مىناداي تۇسiنiكتەمە بەرiلگەن:
«1) جاستار – ون تورتتەن جيىرما توعىز جاسقا دەيiنگi قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتتارى;
2) جاس وتباسى – ەرلi-زايىپتىلارى جيىرما توعىز جاسقا جەتپەگەن وتباسى, نەمەسە بالالاردى (بالانى) جيىرما توعىز جاسقا تولماعان, سونىڭ iشiندە اجىراسقان, جەسiر قالعان اتا-انالاردىڭ بiرi تاربيەلەپ جاتقان تولىق ەمەس وتباسى».
سونىمەن, جاستاردىڭ جاس شاماسىنا قويىلاتىن شەكتi ۇلعايتۋ ءۇشiن اتالعان زاڭعا تۇزەتۋ ەنگiزۋ قاجەت. ونى قر ۇكiمەتi مەن پارلامەنتi ەنگiزە الادى.

تسون, ساعان دوكIر مIنەز جاراسپايدى
تاۋ:
– قۇرمەتتi قالا اكiمi! ميرزويان كوشەسiندە («ەۋرازيا» ماڭىندا) ورنالاسقان تسون-داعىلار وتە دورەكi مiنەز كورسەتەدi. وڭكەي ساۋاتسىز قىزمەتكەرلەردi وتىرعىزىپ قويعان, تۇك بiلمەيدi, تەك بەتتەن الا كەتەدi. ەگەر قىزمەت كورسەتۋ ساپاسىن جاقسارتا الماساق, بiز قالاي ەكونوميكانى دامىتامىز؟ وسى جونiندە شارا قولدانۋىڭىزدى سۇرايمىن.
جاۋاپ:
– حالىققا قىزمەت كورسەتۋ ورتالىقتارى قر كولiك جانە كوممۋنيكاتسيالار مينيسترلiگiنە باعىنادى. وسىعان وراي حاتىڭىزدى وسى مەكەمەگە جولدادىق. بiراق حقو-لاردا ءارتۇرلi مەملەكەتتiك ورگاندار قىزمەت كورسەتەتiنiن ايتۋعا تيiسپiن, مiنە, سوندىقتان پارمەندi شارالار قولدانۋ ءۇشiن, قىزمەت ەتيكاسىن بۇزعان ناقتى اتقارۋشىنىڭ اتى-ءجونiن, وقيعا بولعان كۇندi جانە وزiڭiزگە قىزمەت كورسەتكەن «تەرەزەنiڭ» ءنومiرiن اتاپ كورسەتۋiڭiز قاجەت.مۇنداي اقپارات تۇرعىن حالىققا مەملەكەتتiك قىزمەت كورسەتۋ ساپاسىن ارتتىرۋ جونiندە تيiمدiرەك شارالاردى قولعا الۋعا مۇمكiندiك بەرەر ەدi.

استانا قالاسى اكiمدiگiنiڭ www.astana.kz سايتىنان ازiرلەندi