اتا-بابامىز اتام زاماننان كۇن مەن ءتۇننىڭ تەڭەلۋىنە وراي ناۋرىز ايىنىڭ 22 جۇلدىزىن «جىل باسى» ساناپ, ەرەكشە تويلاپ كەلگەن ەدى. حالقىمىز ەجەلگى سالتىندا «وتامالى» وتكەن سوڭ-اق, «ەندى ناۋرىز ايى تۋادى» دەپ ءوز شاما-شارقىنشا, قال-قادىرىنشە كۇن ىلگەرى دايىندالاتىن.
بۇل مەرەكەنىڭ نەگىزگى قاعيداسى: تازارۋ, جاڭارۋ, ۇيىسۋ. اركىم ءوز ومىرىندە كوڭىلىنە قانداي دا ءبىر كىربىڭ ۇيالاسا, ءوز اعاتتىعىن, پەندەلىكپەن جىبەرگەن قاتەلىگىن پايىمداپ, قاتىستى ادامداردان كەشىرىم سۇراۋ. «التاۋ الا بولسا, اۋىزداعى كەتەدى. تورتەۋ تۇگەل بولسا, توبەدەگى كەلەدى» دەگەن اتا-بابا وسيەتىن ۇستانىپ, ەل بىرلىگىنە ادام بىتكەن جانقيارلىقپەن ەڭبەكتەنىپ, اعايىن-اۋىلداسپەن ەتەنە ارالاسىپ, بەرەكە-بىرلىككە ۇيىسۋ. مەرەكەگە وراي تازالىقپەن ءتاۋىر كيىمىن كيۋ, ءۇي-جايىن, قورا-قوپسىسىن تازارتۋ, ات ابزەلدەرىن جاڭارتىپ, ازىرلەۋ.
ادامنىڭ ءوزى دە, ءسوزى دە, ءىسى دە تازارىپ, جاڭارىپ, جىل باسى – 22 ناۋرىزعا اسا ءبىر ءىلتيپاتتى ىزگى نيەتپەن ازىرلەنىپ تويلايتىن. بۇل قارساڭدا ءار ءۇي ەت اسىپ, ۇلكەندەردىڭ سىباعاسى: باس, جامباس, سىيلى قوناقتارعا: اسىقتى جىلىك, جال-جايا, قازى-قارتانى سالىپ, ۇننان كەسپە, بيداي, كۇرىش, سوك, ەت, سورپا, قارىنداعى قاتىعىن باستاپ, «استىڭ ءدامىن كەلتىرگەن – تۇز, قاراعىم» دەگەندەي, جەتى ءتۇرلى دامنەن اسا تايقازاندا كوجە جاسايدى. «ەسىڭە الساڭ, ەسكى استان اۋىز تيگىز» دەپ وتكەن جازدا العان قۇرت-ىرىمشىك, قىزىل جارما, جۇقالاپ ءتىلىپ كەپتىرگەن اق ىرىمشىك, قوزى قارىن, سارى مايىنان اياق-اياق سالىپ جانە اق باۋىرساق, قۇيما قانت, ءتۇرلى ءتۇستى كامپيتتەرمەن كەڭ جايىلعان داستارقاندى ءتۇرىلتىپ, تولتىرىپ قويادى.
الىس-جاقىن, اعايىن-تۋىس, قۇدا-جەكجات, اۋىلداستار, سول ءوڭىردىڭ حالقى تۇگەلدەي اتتى-جاياۋ شۇبىرىپ, ايتشىلاپ, ءار ۇيدەن ناۋرىز كوجە ءىشىپ, ءدام تاتپايتىن ادام بولمايدى. اق وردا اقشاڭقان كيىز ۇيلەر قاتارلاستىرىپ تىگىلىپ, ازاماتتار جاقسى اتىن ەرتتەپ ءمىنىپ, ويناقتاتىپ, سايلانىپ, اۋدارىسپاق, تەڭگە ءىلۋ, پالۋان سالىپ, باسەكەلەرىن وتكىزسە, كەشكە قولايلى سانالاتىن اۋىل-ۇيلەردە جينالىپ, جىرشىلار جىر توگىپ, اقىندار ايتىسىپ, كۇي شەرتىلىپ, جاستار دالادا التىباقان قۇرىپ, قىزىق-دۋمان قىزا تۇسەتىن.
توي ناۋرىزدىڭ 20 جۇلدىزىندا باستالىپ, ءۇش كۇن بويى ۇلان-اسىر تويلانىپ, 22 جۇلدىزىنىڭ كەشىندە مارەگە جەتەتىن. تاۋبە! ەلىمىز تاۋەلسىزدىگىن العالى ەجەلگى ءتول مەرەكەمىز, جىل باسى – ناۋرىز مەرەكەسىن تويلاۋ ءوز ناقىشىن تاۋىپ, جىلدان-جىلعا قۋاتتانىپ تويلانىپ كەلەدى.
ناۋرىز مەرەكەسىن ون كۇن تويلاۋ دەگەن ۇسىنىس, ءبىز قازاق سالبوكسەلەۋ حالىقپىز عوي, حالقىمىز ءوزىنىڭ ءتول مەرەكەسىنىڭ قىر-سىرىن ۇعىپ, ەجەلگى سالتىمىز ساناسىنا ۇيالاسىن. اسىرەسە قىز-كەلىنشەك, ايەل, انالار ءوز كيىمدەرىن وزدەرى تانىپ كيسىن, عاسىردان اسا ۋاقىت كيگەن (وزگە ەل ايەلدەرىنىڭ) شالبارىن شەشسىن, جانى تازا, قانى تازا حالقىمىزدىڭ سىرت بەينەسىنەن دە قازاقتىعىن اڭعارتسىن دەگەن كوكەيتەستى ۇسىنىس دەپ بىلەمىز.
دۇنيە دۇبىرلەدى وي مەنەن قىر,
شەجىرە تاريحتان شەرتىسىپ سىر.
اسقاق ءان اسپانعا ورلەپ قالىقتاسا,
كۇي شەرتىپ, كوكىرەكتەن توگىلىپ جىر.
جايىلىپ ناۋرىز تويى داستارقانى,
جال-جايا اسىپ, قارتقا باس تارتادى.
ءاز-اجە تايقازانمەن كوشە جاساپ,
ءتامسىل عىپ كوپكە جەتكەن استى ايتادى.
بابالار «ءاۋمين» دەپ باتا تىلەپ,
ايتىلىپ قاسيەتتى باتا-تىلەك.
– ۇلىس وڭ بولسىن!
– اق مول بولسىن!
– ەل ماڭگى ارىلماسىن!
– قۇدايىم جارىلقاسىن!
ەل بىرلىگى نىعايسىن, ىرىس ۇدەپ! – دەگىم كەلەدى.
ەگەۋحان مۇقاماديقىزى,
قازاقستان, موڭعوليا جازۋشىلار
وداعىنىڭ مۇشەسى,
«قۇرمەت» وردەنىنىڭ يەگەرى,
«التىن القالى» انا
