جۋرناليست بولعان سوڭ كوشەدەگى جارنامالاردىڭ مازمۇنىن بايىرقالاپ جۇرەمىز. وتكەندە جۇمىستان شىعىپ كەلە جاتىپ قورعانىس مينيسترلىگىنىڭ الدىنداعى ايالدامادان www.happychild.kz سايتىنىڭ باننەرىنە نازارىمىز اۋدى.
مەيىرىمى مەيمىلدەپ, بالاسىن ءوبىپ تۇرعان انانىڭ سۋرەتىنىڭ تۇسىنا «رەبەنوك دولجەن جيت ۆ سەمە» – «سابيمەن شاڭىراقتىڭ ءسانى كىرەر!» دەپ جازىپ قويىپتى. وسى اتتاس قوعامدىق قوزعالىستىڭ ءۇنجارياسى بولعان الگى سايت قازىرگى جەتىمدەر ءۇيى مەن ينتەرناتتاردى بىرتىندەپ وتباسىن قولداۋ ورتالىقتارى رەتىندە قايتا قۇرىلىمداۋدى جانە جەتىمدىكتىڭ الدىن الۋدى ناسيحاتتايدى. زەرتتەۋلەرگە سۇيەنسەك, مەملەكەت بالالار ءۇيى مەن ينتەرناتتاردى ۇستاۋعا, جاردەماقى تولەۋگە, ولاردىڭ ءبىلىم الۋى-نا, باسپانالى بولۋىنا كومەكتەسۋگە جىلىنا 24 ملرد تەڭگەدەي قاراجات جۇمسايدى ەكەن. ال بالا جاستان وتباسى تاربيەسىن, باۋىرلاستىقتى كورىپ وسپەگەن بالا كامەلەتكە تولعاندا, ءومىردىڭ وتەلەك-توتەلەگىنە بەيىم بولمايتىنىنا مىسال جەتەدى. قازىرگى الەمدەگى ۇدەرىسكە ساي بالانى اسىراپ الۋدا, قامقورلىققا نەمەسە قورعانشىلىققا (پاترونات) الۋدا زاڭدا كادىمگىدەي كەڭشىلىك بار ەكەنىن بىلە بەرمەيمىز. ونى ىركىلتىپ تۇرعان مىناداي اشىق ناسيحاتتىڭ ازدىعى. قىزىق ءۇشىن, سايت اكىمشىلەرىنە حابارلاسىپ, وسى الەۋمەتتىك جارناما قانشا جەرگە تارالعانىن سۇراپ كوردىك. مالىمەتى كوڭىل كونشىتپەدى. استانا مەن الماتىدا ءتورت-بەس جەردە عانا ىلىنگەن. ال ەفيرلەردەن بەرىلەتىن بەينەروليكتەر قايدا؟ الدە مەملەكەت بۇعان قارجىسىن ايانىپ قالدى ما؟ ءبىرلى-جارىم قوعامدىق ۇيىمدارعا ارتىپ قويماي, جەرگىلىكتى اكىمدىكتەر جاردەمدەسسە, بۇكىلحالىقتىق سيپات الار ما ەدى. سىرقات سابيلەرگە كەرەك قارجىنىڭ باسى جەردە-جەردەگى شىنى جاشىكتەرگە سالىناتىن تيىن-تەبەننەن قۇرالىپ جاتقانىن كوز كورىپ ءجۇر عوي. ەندەشە, بۇل ىركىلىس, قاي ىركىلىس؟
وسىدان ءسال بۇرىنىراقتاعى ماقالالارىمىزدا بىزدە جەتىم بالالاردىڭ مالىمەت بانكى جوقتىعىن ايتقانبىز. رەسەي www.usynovite.ru دەگەن سايتتى الدەقاشان, سوناۋ 2001 جىلى اشىپ تاستاعان. ىزدەۋشى-ناۆيگاتورمەن كەز كەلگەن وبلىستاعى بالالار ءۇيىنىڭ مالىمەت بازاسىن اقتارىپ, ءوزىڭىز ىزدەگەن بالانى جاس شاماسى, جىنىسى, شاشى, كوز قاراشىعىنا دەيىن اتاپ-تۇستەپ تاۋىپ الىپ, سىرتتاي تانىسۋىڭىزعا بولادى. ونداي «جەتىمدەر جارناماسىن» جاساۋ زاڭعا تومپاق دەپ بۇلتاققا سالىپ ءبىراز جۇردىك. ايتەۋىر, ابىروي بولعاندا ارۋجان ساين دەيتىن جاناشىر زامانداسىمىز قۇرعان «دوم» قوعامدىق بىرلەستىگى www.usynovite.kz دەيتىن ۆەب-وكىلدىكتى اشۋدىڭ امالىن تاۋىپتى. بىراق, ونى جالپاق جۇرت ءبىلىپ جاتىر ما؟ ءوزىنىڭ ايتىسىنا قاراعاندا, وندا ەلىمىزدەگى بالالار ءۇيىنىڭ تەك 10-15%-نىڭ عانا مالىمەتى جيناقتالعان. جەرگىلىكتى ءبىلىم بەرۋ باسقارمالارىنداعى قورعانشىلىق ورگانى ارىپتەستىككە قۇلىقسىز كورىنەدى. ءسىرا, بالا اسىراپ الۋدىڭ قۇجات راسىمدەمەسى ءۇشىن قولۇزدىك الۋشىلاردىڭ مۇندايعا ىشتەي قارسىلىعى بار دەگەن بولجام تەگىن ەمەس. وتىرىك بولسا, ءوتىمىز جارىلسىن. ءوز تۋعان اپكەمىزگە دەنى – قارى ساۋ ءسابي تاۋىپ بەردىك دەپ جۇتقىنشاعىن بۇلكىلدەتكەندەر بولعان. ءۇنسىز عانا «ىرىمىن» جاساپ قۇتىلىپتى. التى اي اۋرەلەنىپ ءجۇرىپ, باۋىرىنا تيگەن بالادان كىم ايىرىلعىسى كەلەدى؟ ونداي مىسال كوپ. بىراق «كوپ تۇكىرسە – كول», ەگەر الگىندەي الەۋمەتتىك جارناما تاسا-قالتارىستا قالماي, مەملەكەت ءوزى باستاماشى بولسا, كەز كەلگەن باق, كەز كەلگەن سايت ناسيحات جايسا, جەتىمەك ازايار ما ەدى, ءبىر قولىمەن بەرىپ, ءبىر قولىمەن تىلەنگەندەر تىيىلار ما ەدى؟ حالىقتىق باقىلاۋ بولماعان جەردە, كىم كورىنگەن حانشا شالقاقتايدى, ايتپەسە. ال اندا-ساندا سىي-سياپات اپارىپ, باستارىنان سيپاپ قايتىپ, جەتىمدەرگە باقىت بۇيىرتا المايتىنىمىز ايدان انىق.
ادىلبەك جاپاق,
adikezh87@gmail.com
