ايتپايىن-اق دەپ ەدىم!

گۇلزاردى يت تاپتاماسىن

قازىر استاناداعى كوپقاباتتى ۇيلەردىڭ اراسىنان ۇلكەندى-كىشىلى گۇلزارلار اشىلدى. جىلدىڭ قاي مەزگىلىندە بولسىن تۇرعىندار تازا اۋا جۇتىپ, سەرۋەن قۇرىپ, بالالار دا وندا ويىننىڭ قىزىعىنا باتاتىنىن كورىپ ءجۇرمىز. الايدا قىستىگۇنى وسى سكۆەرلەر يت سارىپ, ءتىپتى ءناجىسىن قالدىراتىن جەرگە اينالعانى وكىنىشتى-اق. سوراقىلىقتىڭ كوكەسى سول, كوكتەمدە قار ەرىگەندە قالاداعى پاركتەردىڭ, كوپقاباتتى ۇيلەردىڭ جانىنداعى سكۆەرلەر, اۋلالاردىڭ كوپشىلىگى الىپ ءيتتىڭ دارەتحاناسىنا ۇقساپ كەتەدى.

«قىستا ۇلىمدى دالاعا تازا اۋاعا شىعارامىن. سارىرقا كوشەسىندەگى «استانا» سپورت كەشەنىنىڭ جانىنداعى سكۆەرگە بارامىز. بالام قولىنا كۇرەك الىپ, قاردى قازىپ وينايدى. ۇلىم قاردى قازام دەپ وتىرا قالعان جەردىڭ بارىنەن ساپ-سارى بولىپ جاتقان ءيتتىڭ ءناجىسىن كورەمىز. سكۆەر دەگەن تازا اۋا جۇتاتىن, دەمالاتىن جەر عوي. قازىر ءتىپتى ءبىز ۇيدەن شىققاندا كوپقاباتتى ۇيلەردىڭ جانىنان ءوتىپ بارا جاتىپ ءيتتىڭ, ادامنىڭ ءناجىسىن كورەمىز. بۇعان نەگە قۇزىرلى مەكەمەلەر نازار اۋدارمايدى؟» دەيدى استانانىڭ تۇرعىنى كۇلزيپا بەيسەنقىزى.

«ۆىگۋل سوباك زاپرەششەن» دەپ ورىسشا جازىلعان ءماتىن ءىلۋلى تۇرعان كۇننىڭ وزىندە, كەيبىرەۋلەر يت قىدىرتىپ جۇرەدى. ولار ءيتتىڭ ءناجىسىن ارنايى پاكەتكە سالىپ الۋعا مىندەتتى. ال قار سۋىمەن ەرىگەن ءناجىس سۋ قويماسىنا بارىپ, ءتىرى اعزانى زاقىمدايتىن پاتوگەن تۇزەدى. ول سۋمەن قاتىناس جاساعان ادامدا تەرى اۋرۋلارى پايدا بولادى. ءيتتىڭ ناجىسىنەن بولىنگەن جۇعىمدى زاتتار ادام شومىلاتىن سۋدى جارامسىز قىلاتىن وسىمدىكتەردىڭ قاۋلاپ وسۋىنە الىپ كەلەدى دەيدى ەكولوگتار.

ءيتتىڭ وزىندە ەشقانداي اۋرۋ بولماسا دا, ونىڭ ناجىسىندە ادامدار مەن ءۇي جانۋارلارىنا زياندى باكتەريالار مەن پارازيتتەر بولۋى مۇمكىن. ونى جۇقتىرۋ ءۇشىن ءناجىستى ۇس­تاۋدىڭ قاجەتى جوق, سەبەبى ول باكتەريا­لار شىبىن-شىركەي ارقىلى, ءۇي جا­نۋارلارى ارقىلى ادامعا جۇعادى. ءتىپتى دارىگەرلەر ءيتتىڭ ناجىسىندە دومالاق قۇرتتار, سالمونەللا, ىشەك تاياقشاسى, ليامبليا, لەپتوسپير, پارۆوۆيرۋس, كوليفورمدىق باكتەريالار سياقتى جۇقپالى اعزالار بولۋى مۇمكىن ەكەنىن ايتىپ, ساقتاندىرادى. سوندا سكۆەرلەردى, كەڭ اۋلالاردى ءيتتىڭ دارەتحاناسىنا اينالدىرعان يت اسىرايتىن ادامداردىڭ ارسىزدىعىن, نەمقۇرايدىلىعىن, جاۋاپسىزدىعىن كىمگە ايتىپ, كىمگە شاعىمدانامىز؟!

تاعىدا

تولەن تىلەۋباي

«استانا اقشامى» گازەتىنىڭ شەف-رەداكتورى

ۇقساس جاڭالىقتار

Back to top button