قۇراندى «قۇر ءان» دەي كورمەڭىز! سەبەبى, قۇران – اللانىڭ ءسوزى. ال, اللانىڭ ءسوزى انامىزدىڭ دا, اكەمىزدىڭ دە, ءتىپتى, اتا-بابالارىمىزدىڭ دا اماناتىنان جوعارى تۇرماق. جالپى, قۇران كارىم نۇسقايتىن جول – دۇرىس تا باقىتتى عۇمىرعا باستايتىن دارا جول. ۇيىڭىزدە قۇران كىتابى جاي عانا شاڭ باسىپ تۇرسا, «ەشتەن كەش جاقسى», دارەت الىپ, ونى تازالاپ, وقۋعا ۇلگەرەسىز. «ارابشا بىلمەيمىن, قالاي وقيمىن» دەسەڭىز, قازاقشاسىن وقۋىڭىزعا دا بولادى. تىپتەن جاقسى! ءسىز قازاقشاسىن وقي وتىرىپ, ونداعى جازىلعان اللانىڭ بۇيرىقتارىن وقىپ, تۇسىنە الاسىز. الايدا, بارلىق اياتتار ءتۇسىنىكتى بولادى دەي المايمىن. تۇسىنبەگەن جەرلەرىڭىز بولسا, ۋايىمداماڭىز. قمدب-عا قاراستى جەرگىلىكتى مەشىتكە بارىپ, يمامعا جولىعىپ, الگى تۇسىنبەگەن اياتىڭىزدى تاپسىرلەپ بەرۋىن سۇراڭىز. يمام باۋىرىمىز, البەتتە, كەڭىنەن جاۋاپ بەرۋگە تىرىسىپ باعادى. تەك مەشىتكە, اللانىڭ ۇيىنە بارۋعا ۇيالا كورمەڭىز.
سونىمەن قاتار, قۇراندى تىڭداۋىڭىزعا دا بولادى. قمدب سايتتارىنا (www.muslim.kz, www.azan.kz, www.muftyat.kz) كىرسەڭىز, قۇراندى ونلاين تۇردە تىڭداي الاسىز, جۇكتەۋگە دە بولادى. بىراق, قۇراندى اياق استى تىڭداي سالۋعا بولمايدى. وعان نيەت, دايىندىق كەرەك. الدىمەن دارەت الىڭىز, سونان سوڭ اللاعا نيەت ەتىپ, ىڭعايلى وتىرىپ تىڭداڭىز. ەسكەرتە كەتەيىن, قۇران جاي ءان ەمەس. سوندىقتان مۋزىكا تىڭداعانداي بولۋدان ساق بولىڭىز!
ءابۋ ءۇماما (ر.ا.): «اللا ەلشىسىنىڭ (س.ا.س.): «قۇران وقىڭدار, ويتكەنى, قيامەت كۇنى قۇران وقىعاندارعا شاپاعاتشى بولادى» – دەپ ايتقانىن ەستىدىم» – دەگەن ء(مۇسليم, ءسالاتۇل-مۋسافيرين 252). مىنەكي, قۇران – قۇر ءان ەمەس, ول قيامەت كۇنى شاپاعاتشى بولا الادى.
وسمان يبن اففان (ر.ا.) جەتكىزگەن حاديستە: «اللا ەلشىسى (س.ا.ۋ.): «ەڭ جاقسىلارىڭ قۇران (وقۋ مەن ءىلىمىن) ۇيرەنىپ, ونى باسقالارعا دا ۇيرەتكەندەرىڭ» – دەپ ايتتى» دەلىنگەن (بۇحاري, فادايلۋل-قۇران 21). ءتاجۋيد ءىلىمىن ۇيرەنىپ, سول ۇيرەنگەنىڭىزدى باسقالارعا دا جەتكىزسەڭىز, ساۋاپتارعا كەنەلەسىز. ەگەر, ءتاجۋيد ۇيرەنۋگە ۋاقىتىڭىز بولماسا, ۇل-قىزىڭىزدى نەمەسە جاقىندارىڭىزدى مەشىتتەرگە ءدىني ساۋات اشۋ كۋرستارىنا جىبەرسەڭىز بولادى.
ايشا انامىز (ر.ا.): «اللا ەلشىسى (س.ا.س.): «قۇراندى ناقىشىنا كەلتىرىپ وقيتىن مۇسىلمان كىسى ادامداردىڭ امال داپتەرىن تولتىراتىن ءاس-ءسافارا ءال-كاريم ءال-ءبارارا پەرىشتەلەرىمەن تەڭ دارەجەدە بولادى. ال, قۇران وقۋعا ءتىلىنىڭ يكەمى كەلمەگەنىنە قاراماستان, شىن ىقىلاسىمەن ەجىكتەپ بولسا دا وقىعان ادام ەكى بىردەي ساۋاپقا كەنەلەدى» – دەپ ايتتى» دەگەن (بۇحاري, تاۋحيد 52; ءمۇسليم, ءسالاتۇل-مۋسافيرين 243). ءمىنەكي, تاجۋيدكە قاتىسىپ, قۇراندى ناقىشىنا كەلتىرىپ وقۋدى ۇيرەنىپ الساڭىز, امال ءداپتەرىن تولتىراتىن پەرىشتەلەرمەن دارەجەڭىز تەڭەسە تۇسپەك ەكەن.
ومار يبن ءال-حاتتاب (ر.ا.) جەتكىزگەن حاديستە: «پايعامبارىمىز (س.ا.س.): «راسىندا, اللا تاعالا وسى كىتاپپەن (امال ەتكەن) قاۋىمنىڭ (ەكى دۇنيەدە دە) مەرەيىن ءوسىرىپ, ال, (امال ەتپەگەن) قاۋىمنىڭ دارەجەسىن ءتۇسىرىپ, قور قىلادى», – دەپ ايتتى» دەلىنگەن ء(مۇسليم, ءسالاتۇل-مۋسافيرين 269). ارابشا وقۋعا شاماڭىز جەتپەدى دەلىك, بىراق, قازاقشاسىن وقىپ, امال ەتۋگە شامامىز جەتەتىنى شىندىق. جوعارىدا ايتقانىمداي, قۇراننان تۇسىنبەگەن جەرىڭىزدى مەشىتتەردەگى يمامداردان سۇراساڭىز بولادى. ول كىسىلەر ساۋالىڭىزعا جاۋاپ بەرۋگە ءاردايىم دايىن. تىم بولماسا ەكى كۇندە ءبىر اياتتى وقىپ, سوعان امال ەتۋگە ماشىقتانساڭىز, داعدىلانساڭىز – نۇر ۇستىنە نۇر. سول اياتتارعا, ياعني, اللانىڭ بۇيرىقتارىنا امال قىلساڭىز, قور بولمايسىز, زور بولاسىز.
يبن ابباس (ر.ا.) جەتكىزگەن حاديستە: «اللا ەلشىسى (س.ا.س.): «قۇراندى از دا بولسا جاتقا بىلمەگەن ادام قيراپ قالعان ءۇي ءتارىزدى» – دەپ ايتتى» دەلىنگەن (تيرميزي, فادايلۋل-قۇران 18). ال, قيراپ قالعان ۇيدە جان بالاسىنىڭ تۇراقتامايتىنى بەلگىلى. دەمەك, قۇراندى شامامىز جەتكەنشە جاتتاپ الساق, ۇتىلمايتىنىمىز حاق. اللاعا نيەت ەتىپ, بويىڭىزداعى ناپسىڭىزگە قارسى تۇرىپ, ىقىلاسىڭىزدى كۇشەيتىپ, ناماز وقي باستاساڭىز, ەشتەڭەدەن دە ۇتىلمايسىز. قايتا, اقيقات ىلىمىنە جولىڭىز اشىلادى, كوكىرەك كوزىڭىز كورە باستايتىن بولادى.
جالپى, اتا-انانى رەنجىتپەي, ايتقانىن بۇلجىتپاي ورىنداۋدى, تۋعان-تۋىستارعا جاردەمدەسۋدى, مۇسىلمان باۋىرلارعا قول ۇشىن بەرۋدى, ارام نارسەگە جولاماۋدى, ارام نارسەنى جەمەۋدى (سەبەبى, ارام نارسە ادام بالاسىنا زيان) اللا تاعالا قۇران كارىمدە ايتقان بولاتىن. دەمەك, قۇران جاي عانا اۋەن ەمەس. قۇران – ءومىر كىتابى. قۇرانداعى اياتتارعا امال قىلساق, ەكى دۇنيە باقىتىنا بولەنەمىز.
مەدەت جانسانوۆ
