قايرات جاۋحانوۆ, استانا قالاسى ءماسليحاتىنىڭ دەپۋتاتى:
ەلباسى تاپسىرمالارىن باسشىلىققا الا وتىرىپ, تۇرعىنداردىڭ وتىنىشىنە قۇلاق اسىپ قانا قويماي, ولاردى ورىنداپ جۇرگەن دەپۋتاتتار جەتەرلىك. سولاردىڭ ءبىرى – «استانا» حالىقارالىق اۋەجايى» اق پرەزيدەنتى, قالالىق ءماسليحاتتىڭ دەپۋتاتى قايرات كەڭەسبەكۇلى جاۋحانوۆتى اڭگىمەگە تارتقان ەدىك.
– قايرات كەڭەسبەكۇلى, سايلاۋشىلارىڭىزبەن قوعامدىق قابىلداۋلاردى ءداستۇرلى تۇردە وتكىزىپ ءجۇرگەنىڭىزدى بىلەمىز. سوندا قابىلداۋىڭىزعا كەلۋشىلەردى نەندەي ءماسەلەلەر مازالايدى؟
– وتكەن جىلى قوعامدىق قابىلداۋىمىزعا جۇزدەن استام تۇرعىننان ءوتىنىش كەلىپ ءتۇستى. بۇلاردىڭ اراسىندا ۇجىمدىق وتىنىشتەر دە بولدى. ولاردىڭ كوبى تۇرعىن ءۇي, جۇمىسپەن قامتۋ, بالاباقشا ماسەلەلەرى بويىنشا كومەك سۇراپ, ءوتىنىش ءبىلدىرىپ كەلەدى. سونىمەن بىرگە تۇرعىن ءۇي-كوممۋنالدىق شارۋاشىلىق ماسەلەلەرى بويىنشا جانە ساياجاي تۇرعىندارىنا قاتىستى شەشىمىن كۇتكەن شارۋا دا شاش-ەتەكتەن. تۇرعىندار تىلەگىن شامام كەلگەنشە اياقسىز قالدىرماۋعا تىرىسامىن.
ماسەلەن, پريگورودنىي ەلدى مەكەنىندەگى بالاباقشاعا كىر جۋاتىن ورىن سالىپ بەردىك جانە بالالار الاڭىن اباتتاندىردىق. ال, ساياجاي الابىنىڭ تۇرعىندارىنا باقشالارىن سۋعاراتىن ناسوستارىن ءجوندەپ بەردىك. سونىڭ ناتيجەسىندە كوپ ادام مول ونىمگە يە بولدى. وسى ماڭداعى كەيبىر اعاشتاردىڭ ۇشارىن كەستىك. پريگورودنىي, زارەچنىي جانە تەلمان تۇرعىن الاپتارىندا جولدار ءجوندەلدى. سونداي-اق, 19-سايلاۋ وكرۋگىندە ورنالاسقان «مەيىرىمدىلىك – م» قايىرىمدىلىق قورىنا ۇنەمى كومەك كورسەتىپ كەلەمىز.
– سايلاۋشىلارىڭىزدىڭ جۇمىسپەن قامتىلۋىنا دا قولۇشىن بەرىپ وتىرادى ەكەنسىز. جالپى, قانشا ادام جۇمىسقا ورنالاستى؟
– ءيا, بۇل ماسەلە دە ۇنەمى نازارىمدا. وسى ۋاقىت ىشىندە 20-دان استام ادام ەلوردانىڭ اۋەجايىنا جۇمىسقا ورنالاستى.
– ءسىز سونداي-اق «250 ورىندىق بالالار جۇقپالى اۋرۋلار اۋرۋحاناسىنىڭ قۇرىلىسى» پارتيالىق پوستىنىڭ جەتەكشىسىسىز. وسى باعىتتا قانداي جۇمىستار ءجۇرگىزىلىپ جاتىر؟
– بۇل نىساننىڭ قۇرىلىس جۇمىستارى 2008 جىلى باستالعان بولاتىن. وكىنىشكە قاراي, ول ءالى پايدالانۋعا بەرىلگەن جوق. «نۇر وتان» حدپ تاراپىنان جۇرگىزىلگەن تەكسەرىستەن كەيىن نىساننىڭ جۇمىسى باقىلاۋعا الىندى. سونىڭ ناتيجەسىندە اتالمىش نىساننىڭ قۇرىلىس جۇمىستارى بيىل ءۇشىنشى توقساندا اياقتالاتىن بولدى.
– ەلباسى «قازاقستان-2050» ستراتەگياسى: قالىپتاسقان مەملەكەتتىڭ جاڭا ساياسي باعىتى» اتتى جولداۋىندا 2025 جىلدان باستاپ ءالىپبيىمىزدى لاتىن الىپبيىنە كوشىرۋگە كىرىسۋىمىز كەرەكتىگىن باسا ايتقان بولاتىن. بۇل تۋرالى ءپىكىرىڭىز قانداي؟
– ءوز باسىم لاتىن الفاۆيتىنە كوشۋ قازاق ءتىلىنىڭ مارتەبەسىن وسىرەدى دەپ ويلايمىن. ەلباسى ايتقانداي, ءبىز قازاق ءتىلىن جاڭعىرتۋعا ءتيىسپىز. مەملەكەتتىك ءتىل قازاقستاندا تۇراتىن بارلىق حالىقتاردى بىرىكتىرەتىن بولادى. بۇل رەتتە ءبىز ءتىل ساياساتىن ساۋاتتى جانە دايەكتى, بۇكىل قازاقستاندىقتار سويلەسەتىن ءبىردە-ءبىر تىلگە قىسىم جاساماي ءجۇرگىزۋىمىز كەرەك.
ءبىزدىڭ ەلىمىزدە مەملەكەت تاراپىنان قازاق ءتىلىنىڭ پوزيتسياسىن نىعايتۋ ماقساتىندا كوپ جۇمىس اتقارىلىپ كەلەدى. بۇل رەتتە مەملەكەتتىك ءتىلدى كەڭىنەن قولدانۋ ءجونىندەگى كەشەندى شارالاردى جۇزەگە اسىرۋ جالعاسۋدا. ۇلت بولىپ شەشۋگە ءتيىستى وسى ءبىر ءپرينتسيپتى ماسەلە ءبىزدىڭ بالالارىمىزدىڭ بولاشاعى ءۇشىن كوتەرىلىپ وتىر. سەبەبى, وسىلايشا ءبىز الەممەن بىرگە تۇسۋگە, بالالارىمىزدىڭ اعىلشىن ءتىلى مەن ينتەرنەت ءتىلىن جەتىك يگەرۋىنە, ال ەڭ باستىسى – قازاق ءتىلىن جاڭعىرتۋعا جاعداي تۋعىزامىز.
«ءبىزدىڭ مىندەتىمىز – ونى بارلىق سالادا بەلسەندى پايدالانا وتىرىپ دامىتۋ. ءبىز ۇرپاقتارىمىزعا بابالارىمىزدىڭ سانداعان بۋىنىنىڭ تاجىريبەسىنەن ءوتىپ, ءبىزدىڭ دە ۇيلەسىمدى ۇلەسىمىزبەن تولىعا تۇسەتىن قازىرگى ءتىلدى مۇراعا قالدىرۋعا ءتيىسپىز. بۇل – ءوزىن قادىرلەيتىن ءاربىر ادام دەربەس شەشۋگە ءتيىس مىندەت» دەدى مەملەكەت باسشىسى.
2025 جىلعا قاراي قازاقستاندىقتاردىڭ 95 پايىزى قازاق ءتىلىن بىلەتىن بولادى. بۇل ءۇشىن ءبىزدىڭ ەلىمىزدە بارلىق جاعداي جاسالعان. قازىردىڭ وزىندە وقۋشىلاردىڭ 60 پايىزدان استامى مەملەكەتتىك تىلدە وقيدى. ەندىگى جەردە ءاربىر قازاق ءوزىنىڭ انا تىلىندە سويلەۋگە ۇمتىلسا, ءتىلىمىز اتا زاڭىمىزداعى ءمارتەبەسىنە لايىق ورنىن يەلەنەدى.
گۇلبارشىن وكەشقىزى
