10.II.2008
Märiianyŋ anasy, menıŋ enem Mäzkura biyl toqsan ekıde. Byltyrǧa deiın öz aiaǧymen jürgen kısı edı, jambasyn syndyryp, ötken jyldyŋ qaraşa aiynan berı tösek tartyp jatyp qaldy. Kärıp boldy.
Enemız menıŋ qolyma, ūmytpasam, tūŋǧyşymyz Ǧaini tuǧan 1961 jyly keldı. Atyraudan keldı, jetegınde 7 jasar Asqar degen ūly bar. Sodan berı qiyndyqty da, joqşylyqty da, jaqsylyqty da bırge körıp kelemız. Üisız, küisız de jürdık. Bärıne de şydadyq. Ol kezde päter jaldaimyz. Üiı bardyŋ bärı orys. Solar bala-şaǧasy barlardy üiıne jolatpai it qosqandai quuşy edı. Almatynyŋ bız kezbegen köşesı, sandalmaǧan būryşy qalmaityn. Qazaqtyŋ jastary tügılı, jasamystarynyŋ da köbı üisız edı ol kezde. Ölıp-talyp jürıp universitettıŋ jataqhanasynyŋ bır bölmesıne qolymyz jettı. Peiıştıŋ törıne şyqqandai boldyq. Būryn bıreudıŋ päterınde tūrǧanda ışımızden tynyp, aiaǧymyzdyŋ ūşymen jüruşı ek, endı, qūdaiǧa şükır, erkın jüretın boldyq. Sondaǧymyz bır-aq bölme. Bır tösek, bır şifonerımız bar. Tösekte enem, qasynda Ǧaini jatady; jerde bız Märiia ekeumız kışkentai Äliiany ortamyzǧa alyp jatamyz. Asqar tösektıŋ astyna jatady.
Bızde de jūrt qatarly päter bolar ma eken dep armandaitynbyz. Keiın, qūdaiǧa şükır, armanymyz oryndaldy – päterlı de, därejelı de boldyq.
Qinalyp, qysylyp, qymtyrylyp jürgennıŋ özınde de men eneme bır auyz söz aityp körgen jan emespın. Qyzdarym «Däu mama» deidı, bız «Däu» deitınbız. Jany jaisaŋ, qoly aşyq, sözge şeşen, elgezek kısı.
Däu bügınde Astanada, Asqardyŋ qolynda. Jasy keldı, jambasyn syndyryp aldy, tösek tartyp jatyr.
Keşe men barǧanymda, maǧan şaǧynyp jylady:
– Allanyŋ qai künı alatynyn qaidam, östıp qor bop qaldym, saǧan rizamyn, elu jyl baqtyŋ, bır sözge kelgen emessıŋ, aman bol, osylai jarqyrap jüre ber, – dep batasyn berdı. Qabyl bolsyn!
Bükıl äulet, töŋıregımızdegı aǧaiyn-tuǧan bızdıŋ qolymyzǧa qaraidy. Eşteŋemızdı aianyp qalǧanymyz joq, qoldan kelgenşe jaqyn-juyqqa qarailasyp kelemız.
Söitıp, şükır, bıreuden ılgerı, bıreuden keiın tırşılık etıp jürmız.
14.II.2008
Moŋǧol Akademiiasy arheologiia institutynyŋ direktory D.Seveendorjdy qabyldadym. Onymen Zeinolla Samaşev, Näpıl Bazyljan bırge keldı.
Men byltyr basşylardyŋ aldynda Moŋǧoliiadaǧy Ordabalyqty qazu jūmysyna aqşa böludı, söitıp, «Mädeni mūra» jobasy aiasynda Türık qaǧanatynyŋ astanasyn qazu jūmysyna kırısuımız kerek ekenın mäsele etıp qoiǧan edım. Bızdıŋ tarapymyzdan būl jūmysqa Samaşevty qatystyrudy ūsyndym.
Byltyr 5 mln teŋge bölınıp, Samaşev barlau jasap keldı. Onda qazba jūmysyna bızden būryn nemıs arheologtary kırısıp ketken edı.
Ordabalyq – ülken qala, bızdıŋ būrynǧy astanamyz.
Moŋǧoliia arheologiia institutynyŋ qolynda köp bilık bar. Qazba jūmysyna lisenziia beretın de solar. Sondyqtan, sol instituttyŋ direktory D.Seveendorjdy şaqyrǧan edım. Bügın keldı. Kezdestık. Äŋgımelestık. Talqyladyq. Kelıstık. Tüsınıstık. Nätijesınde Seveendorj bızdıŋ ǧalymdardyŋ qazba jūmysyn jürgızuıne keŋ jol aşatyn boldy.
Būl, tüptep kelgende, Qazaq memlekettılıgı tarihynyŋ bastaularynyŋ közın aşuǧa köp septıgın tigızetın igılıktı ıs bolmaqşy. Endı osyǧan «Mädeni mūra» tarapynan qomaqty qarjy böludı oilastyruym kerek. Söitıp, bız baiyrǧy baitaq tarihymyzdyŋ közın aşa beruımız kerek.
Tüsten keiın «Vesti» kanalynan Resei Prezidentı Vladimir Putinnıŋ press-konferensiiasy öttı. Reportaj tıkelei berıldı. 1364 jurnalist qatysty. Būl Putinnıŋ 7 ret jäne Prezident retınde soŋǧy kezdesuı edı. Talantty, daryndy, erekşe jaratylǧan kısı ǧoi, äŋgıme ötkır, aşyq boldy. Sūraqtardyŋ bärıne de däl, naqty, qaimyqpai, batyl jauap berdı. «Prezident bolǧan jetı jylda elıme, halqyma qūlşa jūmys ıstedım. Onyŋ bärın el körıp otyr» dedı sözınde. AQŞ-tyŋ, OBSE-nıŋ, özge de batys elderınıŋ atyna batyl syndar aitty. Demokratiia bazar emes, halyq bilıgı, Täuelsızdık, ūlttyq qauıpsızdık turaly süiekten ötetın sözder aitty. Elınıŋ şyn mänındegı liderı, patrio-ty ekenın däleldedı. Bilıktı 4 jylǧa Medvedevke berıp, özı Ükımettı basqaryp, tört jyldan soŋ ekeuı oryn almasatyn syŋaily. Äŋgımenıŋ törkını osyǧan saiady.
Medvedev pen Putinnıŋ adaldyǧy ömırde däleldenedı-au degen oiǧa keldım.
15.II.2008
Aişa Ǧalymbaevanyŋ suret körmesın aştyq. Bügınde 90 jasqa tolyp otyrǧan Halyq suretşısınıŋ äielder beinesın somdauda, qazaq kiım ülgılerın beineleude orny erekşe. El jaqsy jinaldy.
16-19.II.2008
Ötken jyly 40 milliardtan astam biudjet qarjysy igerılmei qaldy degendı gazetten oqydym. Endı Astananyŋ on jyldyǧyna äzırlık bastaldy. Baiaǧydai körıngen änşını şaqyryp, halyqtyŋ aqşasy şeteldıkterdıŋ qaltasynda ketpese bolǧany. Jalpy, 10 jyl – aituly mereke emes, qalyptasu jyldary. Keiın Astananyŋ 100, 500, 1000 jyldyǧyn dürıldetıp toilap jatsyn ūrpaǧymyz. Äzırge bız körpemızge qarai kösılsek bolady.
Işıp-jep ketedı, bärı de ūmytylady. Sol qarajatty üisız, küisızderge jaǧdai jasasa jön bolar edı.
Bız bolsaq, Prezidenttık mädeniet ortalyǧynda qazırgı Qazaqstan tarihynyŋ mūrajaiyn jasaiyq dep bilıkten qol jaiyp aqşa sūraǧanymyzǧa ekı jyl boldy. Bıraq Ortalyqtyŋ kün körısınen artylatyn alaqanymyzǧa soqyr tiyn tüspei otyr. Qazaqstan memlekettıgınıŋ san ǧasyrlyq baiyrǧy tarihy bar dep aitamyz ǧoi, bıraq qazaq dalasynda ılgerıde däuren sürgen elderdıŋ qūramynda qazaq rulary bolǧanymen, olardy qazaq memleketı edı dep eşkım aita almaidy. Onyŋ üstıne olardyŋ köbı memleket därejesıne köterıle alǧan joq. Baiyrǧy qazaq jerınde qūrylǧan elderde tek memlekettıktıŋ nyşandary ǧana bolǧan edı. Şekarasy, kedenı, äskerı, Ata zaŋy, teŋgesı bolmaǧan el memleket retınde tanylmaidy. Bızdıŋ derbes memlekettıgımızdıŋ tarihy 1991 jyldan, Qazaqstan atalyp, täuelsızdık alǧan kezden bastalady. Onyŋ özınde de bız täuelsızdık deitınımızge es jiyp, etek jauyp 1995 jyldan bergı jerde jete bastadyq. Bügınde Qazaqstan älemdık qauymdastyqqa müşe boldy, köptegen halyqaralyq ūiymdardyŋ qataryna kırdı, älem tanydy, 2010 jyly OBSE-nı basqarady.
Endı osy Qazaqstan tarihynyŋ muzeiın jasaiyq desek, qarajat tappai dal bolyp otyrmyz. Soŋǧy künderı, «ümıtsız – saitan» dep, taǧy da biudjettı anyqtaityn tūsqa qūjattarymyzdy äzırlep, taǧy da bilıkke alaqan jaimaqşymyz. Būdan ne şyǧatynyn uaqyt körsetedı.
28.II.2008
Almatydan Parijge Aqtöbe arqyly arnaiy reispen ūştyq. Maqsat – Europa törınde aitys ötkızu. Aqtöbege 2 saǧat 40 minut ūştyq. Onda ekı saǧat tūrdyq. Parijge 5.30 saǧat ūşyp kelıp qondyq. Aeroportta elşı Amanjol Janqūliev, özge diplomattar, sondaǧy qazaq diasporasy ökılderı qarsy aldy. Menıŋ qyzym Aiym da kelıp qarsy aldy. Aiym Älışer ekeumızdı körgende jüregı jarylardai quandy.
Parijdıŋ qaq törınde Triumfalnaia arkanyŋ däl tübındegı Oş deitın köşede ornalasqan «Royal Monceau» deitın bes jūldyzdy meimanhanaǧa jaiǧastyq. Älışer ekeumız bır nömırde tūrdyq. Ketkenşe Aiym janymyzda boldy.
01.III.2008
Aitys öttı. Arasynda än aityldy, küi tartyldy. Aitysty Europanyŋ onşaqty elınen qandastarymyz kelıp, tamaşalady.
(Jalǧasy)
