Işkı ıster ministrlıgınıŋ mūrajaiynda Astana qalasy IID iuvenaldy polisiia bölımşesınıŋ esebınde tūrǧan kämelet jasyna tolmaǧan balalarǧa arnalǧan ekskursiia ötkızıldı. Astana qalasy Jastar saiasaty basqarmasynyŋ ūiymdastyruymen ötken būl şaraǧa 300-ge juyq adam qatysty.
Mūrajaida ūiymdastyrylǧan būl ekskursiianyŋ bererı mol.
Ondaǧy eksponattar men sol zamandaǧy milisiia qyzmetkerlerınıŋ kiım formalary men qoldanǧan qarularynyŋ köz aldyŋda jatuy asa äserlı. Tap-taza bolyp sürtılgen şyny ışındegı ärqalai ıstıŋ kuäsı bolǧan jädıgerler arasymen jürıp ötkende tek körıp qana qoimai, är närsenıŋ öz uaqytyndaǧy künderıne sapar şegıp, tırı aŋyzdy estıgendei küide bolasyŋ. Kündelıktı ömırde körıp, qolǧa ūstap jürmegennen keiın, köne mauzer, şitı myltyq, qoldan jasalynǧan şolaq myltyqty, jüzı älıge deiın mūqalmai saqtalyp kele jatqan qanjar men sonau Japoniiada jasalynǧan samurai qylyşyn, el tynyştyǧy jolynda erlık jasap, aty aŋyzǧa ainalǧan tärtıp saqşylaryna berılgen marapat medal-ordenderdı körgende erekşe küige tüsesıŋ. Būl jädıgerlerdıŋ barlyǧynyŋ mūrajaiǧa äkelınu tarihy men salmaqty sebebı bar.
Ülgı bolarlyq adam ne üşın kerek? Keiıngı özınıŋ artynan kele jatqan jastyŋ soǧan qarap baǧyt alyp, damuǧa ūmtylyp, öz jolyn anyqtauy üşın qajet. Äskeri-patriottyq tärbie-qylmystyŋ aldyn alu üşın jas ūrpaqqa dūrys jol körsetıp, jaman ısten saqtandyrudaǧy myqty küş. Mūnyŋ barlyǧy jeke adamǧa tän erlık, tärbielılık, adami boryş degen igı qasietterdıŋ jas öskın
boiynda damuyna sep bolmaq…
Astana qalasynda ornalasqan mūrajai öz bastauyn ötken ǧasyrdan alady. 1973 jyldyŋ 17 aqpanyndaǧy Qazaq KSR Işkı ıster ministrlıgınıŋ arnauly şeşımımen 1975 jyldyŋ 7 qazanynda aşylǧan. Täuelsız el bolǧannan keiın 1995 jyly Qazaqstannyŋ ışkı ıster qyzmetı qaita qūrylyp, aitarlyqtai özgertuler jasaldy. Milisiia atauy polisiia dep özgertılıp, qūqyqtyq statistika prokuraturanyŋ qūzyryna berılıp, qylmystyq-atqaru jüiesı men saraptamalyq qyzmet ädılet ministrlıgınıŋ qaramaǧyna öttı. 1997 jyldyŋ 27 qazanynda Işkı ıster ministrlıgı Astanaǧa köşırıldı. Odan keiın artynşa 2000 jyly IIM-nıŋ Almatydaǧy mūrajaiy Astanaǧa äkelınıp, ministrlık ǧimaratynan 219 şarşy metrlık oryn berıldı.
Qazırgı künde mūrajaidyŋ ekspozisiiasy memlekettık rämızder qoiylǧan kıreberısten bastalyp, tarihi kezeŋderge bölıngen jetı ekspozisiialyq zaldan tūrady.
Muzei zaldaryn aralai jürıp, mūrajai meŋgeruşısı Svetlana Ämırbekqyzyn äŋgımege tartqan edık.
– Mūrajaida qanşa jädıger bar? Jäne olar qalai tolyqtyrylyp otyrady?
– Mūnda 1500-ge tarta zattai jädıger, foto-qūjattyq materialdar,
130-ǧa juyq qaru, 350-ge tarta memlekettık marapattar, orden-medaldar, 180-nen astam syilyqtar, jalpy sany on myŋǧa juyq jädıger bar. Negızınen, mūndaǧy zattar köbıne sol ışkı ıster qyzmetkerlerınıŋ tuǧan-tuystary äkelgen jädıgerler esebınen tolyǧady.
– Jaqynda mūrajai qorynda eleulı tolyqtyru bolǧanyn estıdık. Osy jönınde ne aitasyz?
– İä, osydan az uaqyt būryn mūrajaida Qazaqstan Respublikasynyŋ «Halyq qaharmany» Baitasov Ǧaziz Äbdıbekūlyna arnalǧan būryş aşyldy. Onda Ǧaziz Baitasovqa «Halyq qaharmany» ataǧyn beru jönındegı Elbasynyŋ jarlyǧy jazylǧan qūjat pen ülkeitılgen suretı jäne batyrǧa qatysty jädıgerler qoiylǧan.
Jänıbek NŪRYŞ
