Prezidenttıŋ halyqqa joldaǧan Joldauynda qoǧammen aşyq bailanys ornatu, halyqtyŋ äl-auqatyn köteru mäselesı, ekonomikalyq-äleumettık baǧyt-baǧdary aityldy. «Myqty memleket bolu üşın saiasimen bırge ekonomikalyq özgerıster qatar jüruı kerek» dedı Memleket basşysy. Sondai-aq Qasym-Jomart Toqaev tiıstı mekemelerge naqty tapsyrmalar men mındetter jüktedı. Bastysy Joldauda aitylǧan bastamalardyŋ ıske asu merzımı de aityldy.
El prezidentı äuelı halyqtyŋ äleumettık jaǧdaiyn jaqsartu jolynda jasalyp jatqan bırqatar şaralarǧa toqtaldy. Halyqqa zeinetaqy jinaǧynyŋ bır bölıgın paidalanu mümkındıgı berıldı. Nätijesınde millionǧa juyq adam osy jobanyŋ igılıgın kördı.
«Nebärı bır jarym jyldyŋ ışınde köptegen özgerıs jasaldy. Oǧan barşaŋyz kuä boldyŋyzdar, reformany jüzege asyru üşın belsendı türde jūmys ıstedıŋızder.Qolǧa alǧan şaralar nätijesınde bilık tarmaqtary arasynda tiımdı tepe-teŋdık ornady. Basqaru jüiesı yqpaldy Parlamentı bar Prezidenttık respublika ülgısıne köştı. Elımızde «küştı Prezident – yqpaldy Parlament – esep beretın Ükımet» tūjyrymdamasy barynşa ornyqty. «Halyq ünıne qūlaq asatyn memleket» qaǧidatyn naqty ıske asyruymyz qajet, – dedı Joldauda Qasym-Jomart Toqaev.
Memleket basşysy qazır älemde geosaiasi ahual uşyǧyp tūrǧanyn aitty. Soǧan qaramastan, el ekonomikasynyŋ negızgı baǧyttary boiynşa körsetkışter östı dep atap öttı Prezident.
Byltyr Qazaqstannyŋ ışkı jalpy önımı 104 trillion teŋge boldy. Elımızge 28 milliard dollar tıkelei şetel investisiiasy tartyldy. Būl – rekordtyq körsetkış. Syrtqy sauda-sattyq būryn bolmaǧan deŋgeige, iaǧni 136 milliard dollarǧa jettı. Onyŋ 84 milliardy – eksport. Syrtqy qorymyz 100 milliard dollarǧa juyqtady.
«Būl, eŋ aldymen, ekonomikalyq tūraqtylyǧymyzdyŋ asa maŋyzdy kepılı ekenı sözsız» – dedı Qasym-Jomart Toqaev.
Joldauda balalardyŋ qauıpsızdıgı de aityldy. Prezident kämeletke tolmaǧandarǧa jasalǧan zorlyq-zombylyqtyŋ kez-kelgen türıne qatysty jazany küşeitudı talap ettı.
Qasym-Jomart Kemelūly eŋ tömengı jalaqy mölşerı ösetının de tılge tiek ettı. 2024 jyldan bastap ol 85 myŋ teŋge mölşerınde bekıtıldı.
«Bız būǧan deiın uäde bergenımızdei, Ükımet eŋ tömengı jalaqy mölşerın bırtındep ösıre beredı.Azamattardyŋ tabysyn arttyru üşın 2024 jyldyŋ 1 qaŋtarynan bastap eŋ tömengı jalaqy mölşerın 85 myŋ teŋgege köterudı tapsyramyn. Osylaişa, bız eŋbekaqynyŋ eŋ tömengı mölşerın üş jyl ışınde ekı ese köbeittık, – dedı Memleket basşysy.
Būl şara 1 million 800 myŋ adamnyŋ, onyŋ ışınde biudjet salasynda eŋbek etetın 350 myŋ azamattyŋ äl-auqatyn arttyruǧa septıgın tigızedı.
Joldau barysynda Prezidentımız ūlttyŋ jaŋa sapasyn qalyptastyru asa maŋyzdy mındet ekenın atap öttı. Būl bırınşı kezekte jastarǧa baǧyttalyp otyrǧany ras. Onyŋ dälelı – «Keleşek» atty bıryŋǧai erıktı jinaqtau jüiesınıŋ engızıluı.
«Elımızdegı demografiialyq ösım bılımge degen sūranysty arttyrady. Memlekettıŋ bılım salasyna qatysty jūmysynda tūtastyq, iaǧni jüie joq. Tıptı, özara bailanys joq deuge bolady. Sondyqtan bes jastan asqan balalarǧa arnalǧan «Keleşek» atty bıryŋǧai erıktı jinaqtau jüiesın engızudı tapsyramyn.Būl baǧdarlamada memleket tarapynan ūsynylatyn bastapqy bılım beru kapitaly, jyl saiynǧy memlekettık syiaqy jäne investisiialyq tabys qarastyryluǧa tiıs. Osy jinaq pen «Ūlttyq qor – balalarǧa» jobasynyŋ qarajaty qosylǧanda jas ūrpaqtyŋ sapaly bılım aluyna mümkındık tuady, – dedı Memleket basşysy.
Elımızde AES salyna ma älde salynbai ma? Būl saual öte jiı qoiylady. Al qoǧam bolsa, ekıūşty pıkırde. Qasym-Jomart Toqaev atom elektr stansiiasyn salu mäselesın de nazardan tys qaldyrǧan joq. Osy maŋyzdy mäselege Prezident Joldau barysynda nükte qoiǧan bolatyn. Nysandy tūrǧyzu ne tūrǧyzbaudy halyq referendum arqyly şeşedı. Al onyŋ uaqyty äzırge belgısız. Osy ärekettıŋ özı är azamatymyzdyŋ dauysynyŋ maŋyzdylyǧynyŋ dälelı emes pe? Öitkenı negızgı bilık halyqta, iaǧni sız ben bızde.
«Retteletın satyp alu kezındegı öz tauarlarymyzdyŋ ülesın arttyru jäne ofteik jüiesın tolyq ıske qosu qajet. Elımızdegı önım öndıruşılermen jasalatyn ofteik kelısım-şarttardyŋ ülesın kemınde 10 paiyzǧa jetkızu kerek. Būl – jyl saiyn 2 trillion teŋge degen söz. Men byltyr qoldanystaǧy jüienıŋ bıtpeitın dau-damai, jūmystyŋ ūzaq merzım, aşyq emestıgı siiaqty tüitkıldı mäselelerın şeşu üşın jaŋa memlekettık satyp alu jüiesın engızudı tapsyrdym. Ükımet jaŋa zaŋ jobasyn äzırledı. Būl qūjat biudjet qarjysyn ünemdep ärı esep bere otyryp jūmsauǧa septıgın tigızuı kerek, – dedı Prezident.
Bır jaǧynan jaŋa jüie elımızdıŋ käsıpkerlerıne odan ärı qoldau körsetıluın jäne eŋ bastysy, qordalanǧan mäselelerdıŋ biudjetten qarjylandyru arqyly şūǧyl şeşıluın qamtamasyz etuge tiıs.
«Satyp alu üderısı oŋtailanyp, qysqartylady, «baǧa emes, sapa» qaǧidatyna basymdyq berıledı, iaǧni, dempingke tiımdı tosqauyl qoiylady jäne üderıster tolyq avtomattandyrylady. Memlekettık satyp alu jüiesıne alǧaş ret «basynan baqaişaǧyna deiın» jasau täsılı engızıledı.Jūmystyŋ aşyq boluyn aryz-şaǧymdardy qaraudyŋ jaŋa täsılın qoldanu jäne qoǧamdyq monitoring institutyn engızu arqyly qamtamasyz etken jön.Sonyŋ nätijesınde aldaǧy üş jyldyŋ ışınde retteletın satyp alu salasyndaǧy jergılıktı önımder men qyzmetterdıŋ ülesı kemınde 60 paiyzǧa jetuge tiıs, – dedı Qasym-Jomart Toqaev.
Prezident naryqta belsendı jūmys ıstep jatqan tabysty orta käsıporyndarǧa qoldau körsetu qajet ekenın aitty. Memleket basşysy mūndai käsıporyndardyŋ ärqaisysyna qatysty naqty jospar äzırlenetının jetkızdı.
Bır erekşe atap öterlıgı, Qasym-Jomart Kemelūly Joldauda aitylǧan ekonomikalyq eäne äleumettık reformalar 3 jyldyŋ ışınde oryndaluy tiıs dedı. Al asa kürdelı mındetterdı jüzege asyru üşın naqty merzım bekıtıledı.
Menıŋ oiymşa, demokratiialyq qoǧam qalyptastyruda qazırgı taŋda jüzege asyrylyp jatqan reformalar aldaǧy uaqytta jemısın beredı. Bastamanyŋ nätijelı boluy – barlyǧymyzǧa tıkelei bailanysty. Onyŋ ışınde Ükımet müşelerı, Parlamenttıŋ jäne qoǧamdaǧy är azamatqa bailanysty dep oilaimyn.
Bız, bır el bolyp tek körsetkışterdı ǧana emes, sanamyzdy da özgertuımız kerek. Sondyqtan būǧan sız ben bız bolyp, at salysuymyz qajet.
«Aldymen oiyŋdy tüze, ol sözge ainalady. Sözıŋdı tüze, ol ıske ainalady. Isıŋdı tüze, ol ädetke ainalady. Sodan keiın ädetıŋdı tüze, ol mınezge ainalady. Al mınez – senıŋ taǧdyryŋ» – dep Şäkärım Qūdaiberdıūly öz zamanynda aityp ketkendei, būl oily adam üşın özgerudıŋ daiyn formulasy.
Özgerıstı özımızden bastaiyq. Barlyǧy sız ben bızdıŋ qolymyzda.
«AMANAT» partiiasy atynan
Astana qalasynyŋ mäslihatynyŋ
VIII sailanymynyŋ deputaty
Bekzat Joljaqsynov
