27 nauryz – Halyqaralyq teatr künı. Soǧan orai elımızde tūŋǧyş ret aşylǧan «Qanattylar» inkliuzivtı teatryna barǧan edık. Qazır qyzu daiyndyq jürıp jatyr. Sebebı säuır aiynda ärtıster akterlık kurstan ötedı. Al mamyr aiynda ekı jaŋa spektakldı jūrtşylyq nazaryna ūsynady.
Jastar teatry janynan qūrylǧan inkliuzivtı teatrdyŋ repertuarynda qazır 3 spektakl bar. Olar: «Qyzyl alma», «Qanattylar» jäne «Üi taŋdaǧan laq» ertegısı. Teatr jetekşısı Arnūr Ysqaqovtyŋ aituynşa, akterlık qūram qazır «Qanattylar» spektaklınıŋ jalǧasyna daiyndalyp jatyr.
– Elorda künıne orai Nūr-Sūltan qalasynda inkliuzivtı teatrlardyŋ halyqaralyq festivalı öttı. TMD elderınen, sonyŋ ışınde Resei men Ukrainadan teatrlar keldı. Olardyŋ ırgetasy 1970-80 jyldary qūrylǧan. Bızden görı täjıribelerı de köp. Sol kezde bız elımızden qatysatyn teatr tappadyq. Söitıp özımız adamdardy jinap, qūlaǧy estımeitın erekşe qajettılıgı bar 4 balanyŋ qatysuymen «Qyzyl alma» spektaklın qoidyq. Festivalde laureat atandyq. Qonaq bolyp qatysqan tört teatrdyŋ bızden aiyrmaşylyǧy – 95 paiyzy estu qabıletı tömen adamdarmen jūmys ısteidı. Al bızde 50 paiyzy estu qabıletı tömen, qalǧandary – ärtürlı kategoriiadaǧy adamdar. Festivalge kelgen BŪŪ ökılderı bızge «Orta Aziiadaǧy eŋ alǧaşqy inkliuzivtı teatr» dep baǧa berıp kettı. Osylaişa 2018 jyly teatrdyŋ şymyldyǧyn spektakl arqyly aştyq ta, keiın jalǧaspai qaldy, – dedı teatr jetekşısı.
«Qanattylar» teatrynyŋ qūramyndaǧy akterlardyŋ jasy – 15-50 jas aralyǧynda. Qazırgı taŋda teatrǧa akterlık bılımı bar adamnyŋ da teatrǧa qabyldanuyna mümkındık bar.
– Alǧaş qūramdy bekıtken kezde köbınese sahna körgen, köpşılıktıŋ ortasynda jüretın jandardy ızdedık. Bızdıŋ qoǧamda erekşe qajettılıgı bar adamdardy şektep tastaǧandyqtan, olardyŋ akterlık bılımı de bolmaidy. Jalpy kelgen adamdardyŋ barlyǧyn qabyldauǧa tyrysamyz. Özımızdıŋ arnaiy än jazatyn studiiamyz bar. Dekorasiia, kiımder – barlyǧy boiynşa memleketten qoldau körsetıledı. Qazırgı taŋda dramaturg taba almai jatyrmyz. Sebebı mūndai qoiylymdardy eşkım jazyp körmegen. Myqty dramaturgterdı şaqyrtqanymyzben, olar adamdardyŋ potensialyn bılmeidı. Sol jaǧynan qiyndyq tudyruda. Bızdıŋ qūramda 8 estu qabıletı naşar jan, 6 arbadaǧy jäne 2 köru qabıletı tömen jäne 1 BSP-men (balalardyŋ serebraldy sal auruy) diagnozy bar erekşe ärtıs bar. Sondai-aq surdoaudarmaşy men bi mamany bar. Osylai qūramdy tanystyrǧan kezde dramaturgımız oilana bastaidy. Sosyn men ūjymdaǧylardyŋ qabıletın bölek aituǧa tyrysamyn, – dedı Arnūr Ysqaqov.
Teatr jetekşısınıŋ aituynşa, negızgı maqsat – kez kelgen qoiylym arqyly adamdardy jıgerlendıru, ömırge qūlşynysyn oiatu.
– Teatr atauyn ekı ai oilanyp jürdık. Ärtürlı at aityldy. Talqyǧa salyp qaraǧanda, «Qanattylar» atauy özımızge ūnady. Qūs ekı qanaty arqyly ūşatyn bolsa, bız ärbır adamdy osy teatrdaǧy qoiylymdarymyzben şabyttandyrǧymyz keldı. Qūramdaǧy ärbır ärtıs önerdı jaqsy köredı. Bızde «Qanattylar» qoiylymynda Malika basty röldı somdaidy. Premera kezınde auyryp tūrǧanyn baiqadyq. Bıraq soŋyna deiın şydady. 20:30-da spektakl bıttı, tüngı 00:00-de auruhanadan bır-aq şyqqan. Sahnada auyryp tūrsa da, janyn berıp oinau kez kelgen ärtıstıŋ qolynan kele bermeidı. Teatrdaǧy ärbır ärtıs sahnaǧa asyǧyp tūratyny ras. Negızgı mamandyǧym – därıger. Jaraqat alǧan soŋ ärtürlı jerlerde jūmys ıstep jürdım. Söitıp qoǧamdyq bırlestık aşyp, osynda tap boldym. Köpşılıgı «Sahnaǧa nege şyqpaisyz?» dep sūrap jatady. Teatrdy osy azamattar üşın qūrǧannan soŋ solardyŋ sahnada öner körsetuın qalaimyn. Jalpy teatrdaǧy ūiymdastyruşylyq, qoiylymdy taŋdau, rölderdı bölu sekıldı jūmystarmen ainalysamyn.
Teatrda ssenarist ärı akter bolyp jürgen Jüzbai Serıkūly da būl qūramda bolǧanyna qatty quanady:
– Qoǧamda erekşe qajettılıgı bar jandardyŋ üide otyryp qalǧany qiyn. Köru qabıletım tömen bolsa da, bırneşe ainalysatyn jobalarym bar. Bıraq teatrda bärı basqaşa. Men köbıne aqylşy rölın somdaimyn. Qoiylymdaǧy monologtardan şabyt alamyn. Mūndaǧy ärbır monolog keiıpker atynan aitylǧanmen, halyqqa arnalady. Oi tastap, sol arqyly körermenderımızdı şabyttandyrsaq, bız üşın eŋ keremet närse sol bolar edı. Özım ana men bala taqyrybynda monologtar men ssenariiler jazamyn. Bälkım, bolaşaqta osy teatrdan körıp qalarsyzdar. Teatr ǧūmyrynyŋ ūzaq boluyn tıleimın. Är oblystan osyndai teatrlar aşyluy kerek dep oilaimyn.
P.S: Teatr mekemesı eskı bolǧanmen, erekşe qajettılıgı bar jandar üşın barlyq jaǧdai jasalǧan. Öte köŋıldı ūjymǧa qarap qoǧam üşın jasaǧan ısterıne riza bolasyŋ. «Qanattylardyŋ» qanaty talmasyn!
Aizada JAIYQQYZY
