Соңғы жылдары Астанада ғана емес, еліміздегі пәтер иелері кооперативтерінің (ПИК) жұмысына халықтың көңілі толмайтыны туралы мәліметтер жиі тарады. Бір өкініштісі, тозығы жеткен лифт қондырғыларының ауыстырылмауы себепті қайғылы оқиғалармен аяқталған жағдайлар да болды. Біз осы тұстан Астана қаласының Қоршаған ортаны бақылау және сапа басқармасы Есіл ауданы инспекция бөлімінің бас маманы Ернар Қиябаевпен жолығып, көкейде жүрген сұрақтарымызды қойдық.
– Ернар мырза, сөзімізді тұрғын үй шаруашылығы төңірегінде болып жатқан өзгерістерден бастасақ. Жаңа жүйе халыққа қаншалықты қолайлы болмақ?
– Рас, ПИК қызметіне халықтың көңілі толмайтын. Түрлі шағымдарды да естідік, тұрғындардың пікірін де білдік. Енді бұл проблемалар көп ұзамай шешімін табады деген ойдамын. Қазір осыған байланысты жаңа заң жобасы әзірленіп, талқыланып жатыр. Өз кезегінде Президент Әкімшілігі мен Премьер-министр кеңсесінің ескертулері енгізіліп, кемшін тұстары басты назарға алынды. Бұрынғы проблемалардың шешім жолдары назарға алынған соң заң жобасы әзірленді. «Қазақстан Республикасы Тұрғын үй қатынастары» туралы заң қазір Үкіметтің №570 қаулысымен 17 қыркүйек күні Парламенттің Мәжіліс палатасының қарауына жіберілді. Қазір ол толықтай қарастырылып жатыр.
– Жаңа заң жобасының қандай артықшылықтары бар? Қандай мәселелер қозғалды?
– Тұрғындардың осы салада көңілі толмайтын тұстары көп. Осыған байланысты жаңа заң жобасында талқыланған басты мәселе ПИК жұмыстарының жүйесін өзгерту болды. Қазіргі заңның нормасында 4 форма бар. Нақтырақ айта кетсем, алғашқысына 20 адамға дейін өздері басқаратын үйлер кірсе, екінші түрі пәтер иелері кооперативінен құралады, үшіншісіне заңды тұлғалар қарастырылған. Ал соңғысына заңға қайшы келмейтін, яғни тұрғын үй-құрылыс кооперативтері, қоғамдық бірлестіктер кіреді. Енді осының бәрін меншік иелерінің бірлестігі (МИБ) деген жүйеге келтіру көзделіп отыр. Былайша айтқанда, 10 пәтер меншік иесі ашылса, МИБ болуы керек. Оның бір банктік шоты, қызмет көрсету компанияларының бірімен жасалған келісімшарты болуы тиіс. Бұл жоғарыда айтылған қайғылы жағдайлардың алдын алуға септігін тигізеді.
– Осыған дейін тұрғын үйдің аумағында қандай да бір апатты жағдай болса немесе подъезд ішіне жөндеу жұмыстары жүргізілсе, пәтер иелері қажет қаржыны бірлесіп төлейтін.
– Иә, бұрын мұндай жағдай болатын. Мәселен, тұрғын үйдің құбыры жарылса, күздігүні немесе көктемде, жаңбырлы күндері жоғары қабаттан су тамшыласа, инженерлік жүйесі жөндеу жұмыстарын қажет етсе, қаржыны тұрғын үйдегі пәтер иелері ортақтасып шығаратын. Бірақ мұнда үлкен бір проблема – шығын көлемі аз болмайды, бірнеше миллион теңгені құрап жататын кездер жиі кездеседі. Ал әрбір пәтерге бөлінген соманы бірі төлесе, екіншісі созып, біраз уақыт жүріп алатын. Бір мезетте қажет соманы жинау мүмкін емес еді. ПИК қызметкерлеріне осы жағы айтарлықтай мәселе тудыратын. Бірақ бертін келе бұл проблеманың да шешім жолдары табылды. Өздеріңіз білетіндей, қазір «Қазақстан Республикасы Тұрғын үй қатынастары» туралы заңының 35-бабының 8-тармағына сәйкес, мақсатты алымдар жиналмас үшін тұрғындар жинақ шотын ашып, соған есептік көрсеткіштен әр шаршы метріне 0,02 пайыз, яғни 48 теңгеден төлеп отырады. Міне, осы жиналған қаржы жоғарыда айтылған төтенше жағдай кезіндегі шығындарға жұмсалады. Ол пәтер меншік иелері қабылдаған шешімге сәйкес қана жаратылады.
– Ал ПИК қызметкерлерінің жалақысы мақсатты алымдардың есебінен қарастырылуы мүмкін бе?
– Жоқ, ондай жағдай кездескен емес. Олардың жалақысы – мақсатты алым, яғни тұрғын үйлердің жинақ шотынан мүлдем қарастырылмайды. Тұрғындардың айма-ай төлейтін ақшасынан жиналған қаржыда ғана ПИК басшысының жалақысы, көрсететін қызметтері қарастырылады.
Сұхбаттасқан
Аян ӘБДУӘЛИ
