Елімізде мал етіне қатысты бақылау күшейгені белгілі. Осыдан бір ай бұрын Қарағанды облысында бірнеше тұрғынның күйдіргі ауруын жұқтырып, екі адамның өлімі тіркелгені белгілі. Мамандар ветеринарлық бақылауды сақтап, кез келген орыннан малдың етін сатып аларда сақ болу керектігін айтуда. Осы ретте елордадағы ет мәселесіне байланысты Астана қалалық Ауыл шаруашылығы басқармасының бөлім басшысы Байжігіт Мөлдековпен әңгімелескен едік.
– Байжігіт Құрбанбекұлы, Астанада еттің сапасына бақылау қалай жүргізілуде?
– Астана қаласы бойынша 14 ішкі сауда орнында мал өнімдеріне ветеринарлық-санитарлық сараптама жүргізуге арнайы лицензиялары бар бір мемлекеттік және жекеменшік зертханалар бар. Аталмыш зертханаларға жауапты мемлекеттік ветеринарлық дәрігерлер бекітілген. Олар қолданыстағы «Ветеринария туралы» заңға сәйкес ауыл шаруашылығы жануарларынан алынатын өнімдерге берілген арнайы ветеринарлық ілеспе құжаттарын тексереді. Өнiмдерді ветеринарлық-санитарлық зертханада арнайы сараптамадан өткізіп, әрі қарай сатуға жіберуге рұқсат береді. Егер қадағалаудағы тауардың сапасына күдік туындаған жағдайда, өнiм базар әкімшілігінің жауапкершілігімен санитарлық тоңазытқышқа қойылып, республикалық ветеринарлық зертханаға адам денсаулығына қауіпсіздігін тексерту үшін жіберіледі. Зертхана нәтижелері бойынша ауытқу байқалса, Қазақстан Республикасының заң талаптарына сәйкес шаралар қолданылады.
– Елордаға ет қайдан әкелінеді?
– Басым бөлігі Астана қаласының азық-түлік белдеуіне кіретін Ақмола облысы, сонымен қатар Солтүстік Қазақстан, Қостанай облыстарынан күнделікті жеткізіледі.
– Осы ретте Ауыл шаруашылығы басқармасы сырттан келетін мал етіне сақтық шараларын қалай жүргізуде?
– Айта кетейін, Астана қаласының Ауыл шаруашылығы басқармасы қалалық Ішкі істер департаментімен және аумақтық ветеринарлық инспекциясы арасында қаладағы ішкі сауда орындарына жануарлардан алынатын өнімдерді ветеринарлық құжаттарсыз тасымалдаудың алдын алу мақсатында бірлескен меморандумға қол қойылған. Сондай-ақ, Астана қаласында мал ұрлығының алдын алу және ветеринария мәселелері бойынша тұрғындар арасында түсіндіру жұмыстарын бірлесіп атқару мақсатында «Мал ұрлаудың алдын алу жөніндегі жоспар» бекітілген.
Елдегі ветеринария саласындағы қалыптасқан жағдайға байланысты Ішкі істер департаментімен бірлесіп, қалаға кіру бекеттерінде күшейтілген бақылау жүргізілуде. Яғни, Астана қаласының рубеж бекеттеріне аптасына 2 рет шығатын 4 жедел топ құрылған. Олар Қарағанды, Көкшетау, Астрахан, Павлодар рубеж бекеттері.
– Заң бұзушылықтар кездесе ме?
– Өткен айда аталған бекеттерде заң бұзушылықтарға жол бергені үшін 10 жеке тұлға әкімшілік жазаға тартылды.
Атап айтқанда, шілде айының қорытындысы бойынша Павлодар және Қарағанды тас жолындағы рубеж бекетінде 316 бас ұсақ мүйізді малды және 2 жылқыны заңсыз тасымалдау деректері анықталып, мал иелеріне әкімшілік шара қолданылды.
Сонымен қатар, қала аумағында жануардан алынатын өнімдері белгіленбеген орындарда сатудың алдын алу бойынша тұрақты түрде рейд жүргізілуде.
– Қала базарларында ветеринарлық-санитарлық талаптар қаншалықты сақталады?
– Мемлекеттік ветеринарлық дәрігерлер қала базарларын күнделікті бақылау кезінде бірнеше бұзушылықтарды анықтады. Мәселен, ветеринарлық анықтамадағы мөр таңбасы мен ұшадағы мөр таңбасының сәйкес келмеуі, ветеринарлық ілеспе құжаттарды беруге құқығы бар ветеринарлық дәрігердің аттестатталған дәрігерлер тізімінде болмауы және автокөліктердің талаптарға сәйкес келмеуі сияқты мәселелер кездеседі.
Жыл басынан бері ветеринария саласында заң талаптарын бұзғаны үшін 102 әкімшілік іс қозғалған. Оларға салынған айыппұлдың жалпы сомасы
4 200 000 теңгені құрайды.
– Астанада арнайы мал сою орындары бар ма?
– Ветеринарлық дәрігерлер елордадағы 7 ет сою орнын күнделікті қадағалайды. Сату үшiн сойылатын жануарды ветеринарлық тексеру жүргiзбей союға және сойғаннан кейiн ұшалары мен органдарына ветеринарлық-санитарлық сараптама жасамай өткiзуге жол бермейді. Астана қаласы аумағында ауыл шаруашылығы жануарларын союға арналған Алаш тас жолы бойында «Айсу» ЖШС, «Агро Өнім Астана компаниясы» және «Нурбереке-555» мекемесі бар.
Әңгімелескен:
Гүлмира АЙМАҒАНБЕТ
