Qazaq oqyǧany Jüsıpbek Aimauytovtyŋ «Qartqoja» romanynda: «Tuǧan jerdıŋ qymbatyn ǧylym ızdep, şet jailap, kıtap qarap sarylyp, közınıŋ maiyn tauysqan, köşenıŋ şaŋyn köp jūtqan şäkırt bılmese, kım bılsın?» degen keiıpker pıkırı bar. Elbasymyzdyŋ ideiasymen düniege kelgen «Bolaşaq» baǧdarlamasy boiynşa myŋdaǧan tülekterımız älemnıŋ jetekşı oqu oryndarynda bılım aluda. Oquyn oidaǧydai aiaqtap, elımızde qyzmet atqaryp jatqandary qanşama. Sondai azamattardyŋ bırı retınde Aibek Öjkenovtı atauǧa bolady.
Būl azamat Ūlybritaniiada ekonomika salasy boiynşa bılım alyp keldı.
«Bolaşaq» stipendiiasymen alǧaşqy bolyp ketkenderdıŋ bırı bolamyn. Bızdıŋ kezımızde aǧylşyn tılıne jeŋıldıkpen qaraityn, qazır synaq öte kürdelı» deidı keiıpker. Aibek bügıngı taŋda Qaraǧandy qalasyndaǧy süt önımderın şyǧaratyn «Nätije» fabrikasynda qyzmet atqaruda. Jastarǧa ūltjandylyǧymen ülgı körsetıp jürgen azamat. Öz sözınde «alǧaşynda Angliiada oqu qiynǧa tüstı. Auylda ösken bala aǧylşyny bylai tūrsyn, orys tılıne de şorqaq keledı. Köp qiyndyqpen betpe-bet kezdestım. Tıkelei aǧylşyn tılınen qazaqtyŋ töl sözıne audaratyn oqulyq bolmaǧannan keiın, amalsyz orys tılınen bastap oquǧa tura keldı. Negızınen, ol jaqta orys tılıne degen sūranys joq. Sol sebeptı aǧylşynnan qazaqşaǧa audaratyn sözdık jasap şyǧaru ideiasyn qolǧa aldym. Programmistermen aqyldasa otyryp, internet betterınen «Lūǧat» atty sait aştyq» deidı.
«Lūǧat» – arab tılınen audarǧanda tıl, söz degen maǧynany bıldıredı. Qazır sözdık ūǧymymen qatar qoldanylyp jür. İgı bastamany öz erkımen jüzege asyryp jatqan beikommersiialyq joba. Jūmys ıstep jatqandaryna ekı jyldan astam uaqyt öttı. Özındık auditoriiasy qalyptasqan, qazaq tılın sözben emes, ıspen körkeituge üles qosyp jürgen baǧaly bastama. Sebebı, būl saitty bızdıŋ elden basqa şeteldıŋ azamattary da qoldanady. Atap aitqanda Moŋǧoliia, Qytai, Türkiia, Resei, AQŞ, Angliia siiaqty alys elderdıŋ ökılderı bar. Sait keiınnen oqyrmannyŋ sūrauy boiynşa orysşa sözdıktı de qosqan. Polşadan naqty 2-3 tūraqty tūtynuşysy bar. «Saitty qoldanyp jürgen Kanada azamattaryn jaqsy bılemın. Djoi esımdı jıgıtpen äleumettık jelı arqyly söilesıp körgem. Bızdıŋ eldıŋ tılı men tarihyna qyzyǧatynyn jasyrmady. Bır top azamattar jinalyp «Lūǧat» arqyly qazaq tılın üirenıp jürgenderın aitty. Özge elderdıŋ azamattary eŋbegımızdı baǧalap, oqyp jatsa bızge nege qūlşyna qyzmet etpeske. Kez kelgen beikommersiialyq jobany jürgızu üşın belgılı bır mölşerde qarjy kerek. Bızdıŋ alaŋsyz jūmys ısteuımızge sol mäsele kedergı keltırıp otyr. Bıraq, kündelıktı qoldanatyn auditoriianyŋ jyly lebızın estıgende erıkten tys küş paida bolady. Qazırgı taŋdy saittyŋ sözdık qory 6000-ǧa jettı. Qazaq tılınıŋ damuyn kökseitın būl jobaǧa qoǧam bolyp atsalysqanymyz abzal» deidı ideia avtory. Jalpy, Aibektıŋ azamattyq qareketınen bır ǧana joba arqyly «Bolaşaq» baǧdarlamasynyŋ eldıgımızge qyzmet atqaryp jatqandyǧyn baiqauǧa bolady. Äitpese, el ışınde jürıp özderın joǧaltyp alǧan jandar qanşama. Mümkın, tuǧan jerdıŋ qadırın sezınu üşın bärımızge el aralap, şet jaǧalap kelu kerek şyǧar degen oiǧa keldım. Aibekpen söilesken az uaqyttyŋ ışınde kökeiımızge köp närsenı tüidık. Qazır internet damyǧan zaman. Äleumettık jelılerde adamnyŋ şynaiy közqarasy berılıp jatady. Sol arqyly kımnıŋ qai deŋgeide ekenın kei sätterı anyqtauǧa da bolady. Aibek sözı men ısı kelısken jıgıt. Isı jaily az-kem aqparat berdık. Sözı jaiynda mysal beru üşın internet paraqşasyn aşyp edık, alǧysözınde Jüsıpbek Aimauytovtyŋ pıkırı tūrdy:
«Oqyǧandar! Būl uaqyt – jan tynyştyq ızdeitın, qyzyq quatyn kez emes, qyzmet qylatyn, eŋbek sıŋıretın uaqyt. Oilanyŋyzdar: halyq bız üşın emes, bız halyq üşın tuǧanbyz, olai bolmasa, moinymyzdaǧy halyqtyŋ zor boryşy, auyr jügı jatyr».
Baǧlan Orazaly
