«Aqyldy qalanyŋ» alǧyşarttary bes jobadan tūrady. Būl bes innovasiialyq joba densaulyq saqtau, bılım beru jäne aqparattyq tehnologiialar salasyna tıkelei qatysty.
«Open Wi-Fi»
Alǧaş bolyp ıske qosylǧan «Open Wi-Fi» jobasy – Wi-Fi nüktelerın ornatu arqyly halyqty tegın internet jelısımen qamtuǧa baǧyttalǧan. Jobanyŋ bırınşı kezeŋı 2011 jyly sol jaǧalauda bastau aldy. Ekınşı kezeŋınde elordanyŋ tarihi eskı bölıgındegı qoǧamdyq oryndar qamtyldy.
Eŋ alǧaş Wi-Fi nüktesı Esıldıŋ sol jaǧalauyndaǧy «Nūrjol» saiabaǧynda qoldanysqa engenın aitu kerek. Tegın internettıŋ osyndai 16 jelısı ıske qosylǧannan keiın onyŋ jyldamdyǧy edäuır artyp, halyqtyŋ köŋılınen şyqty. Bügınde joba şeŋberınde Astananyŋ köptegen oryndarynda ǧalamtor arqyly aqparat almasuǧa mümkındık joǧary. Mäselen, Wi-Fi nüktelerı qalalyq sirkte, astanalyq saiabaqta, «Qazaqstan» ortalyq konsert zalynda, Täuelsızdık saraiynda, Beibıtşılık jäne kelısım saraiynda, «Şabyt» saraiynda, «Astana-Arena» stadionynda, «Alau» mūz aidynynda jäne barlyq oiyn-sauyq ortalyqtarynda ornatylǧan. Qala tūrǧyndary men qonaqtary osylaişa kez kelgen uaqytta internettı paidalana alady.
2012 jyly da auqymdy jūmystar atqaryldy. Qalanyŋ qoǧamdyq oryndary men ǧimarattaryna Wi-Fi nüktesınıŋ barlyǧy 296 qūrylǧysy ornatyldy. Sonymen būl joba tämamdalyp, qalany tegın internetpen qamtamasyz etu jūmystary sättı aiaqtaldy. Nätijesınde täulıgıne 20 myŋ adam Wi-Fi nüktesın tegın paidalanady eken.
Bolaşaqtyŋ mektebı
«Bolaşaqtyŋ mektebı – bügın» jobasy Astana mektepterıne keşendı qauıpsızdık jüiesın engızuge arnalǧan.
Oquşylarǧa berıletın köp funksiialy elektrondy kuälık mektepke kelgen jäne mektepten qaitqan uaqytta ata-analaryna sms arqyly habar berıp otyrady. Joba bolaşaqta mekteptegı tamaqtanudy nemese qoǧamdyq kölıkte jüru aqysyn töleu qyzmetterın atqara alady. Bügınde atalmyş jobanyŋ qanatqaqty nūsqasy №54 mektep-liseiıne täjıribe retınde ıske qosyldy. Jobanyŋ ekınşı kezeŋı qaladaǧy 10 mektepte engızıledı. Sonymen qatar, «E-ashana», «E-kıtaphana» jäne «Beinebaqylau» jobalary da jüzege asyp, joba aiasy keŋeie bermek.
«E-jedel järdem»
«Aqyldy qalanyŋ» aqyldy qadamy – «E-jedel järdem». Ol jedel medisinalyq järdem qyzmetınıŋ sapasyn arttyrudy dıtteidı.
Bügınde tūjyrymdama aiasynda 59 jyljymaly medisinalyq jedel järdem brigadasy elektrondy planşettık qūrylǧylarmen jaraqtandyryldy. GPS-navigator, IP-telefoniia jäne elektrondy medisinalyq anyqtamalyq – negızgı üş funksiiany atqarady. GPS-navigator jedel järdem brigadasyna qala köşelerındegı keptelısten ainalyp ötıp, jüru uaqytyn qysqartuǧa mümkındık beredı. IP-telefoniia arqyly pasientpen tıkelei bailanysqa şyǧu mümkındıgı bar. Elektrondy medisinalyq anyqtamalyqta aurudyŋ diagnostikasy, emdeu täsılderı men därılık preparattar turaly qajettı aqparattar toptastyrylǧan.
Nätijesınde, medisina qyzmetkerlerınıŋ jūmysy bırneşe paiyzǧa jeŋıldegen. Qoŋyrau qabyldau jäne nauqasqa jetu uaqyty azaiyp, planşet kömegımen körsetılgen mekenjaiǧa kedergısız jetu edäuır jaqsarǧan.
Aldaǧy uaqytta qyzmet tetıgın jetıldıru üşın qyzmetkerlerdıŋ bılım sapasyn tekseretın onlain test jüiesı men qosymşa basqa brigadalardy jabdyqtau jūmystary jürgızıletın bolady.
«3D tehnologiialar ortalyǧy»
Törtınşı joba – «3D tehnologiialar ortalyǧy» jobasy. Zamanaui 3D tehnologiialardy oqytu, zertteuler men saraptama jasau ortalyǧynyŋ alǧa qoiǧan maqsaty köp.
Jobanyŋ mazmūny – säulet önerı, qūrylys, maşina jasau, medisina jäne t.b. salalardaǧy jobalardy interaktivtı simuliasiialau men vizualizasiialau. Mamandar jobanyŋ tiımdılıgın joǧary baǧalap otyr. Bırınşıden, öndırıstık jäne biudjettık şyǧyndar tömendeidı. Ekınşıden, ekonomikanyŋ basym salalarynda eŋbek önımdılıgın köteredı. Kez kelgen jobany 3D-modeldeu, 3D-jobalau jäne 3D-qūrastyru arqyly naqty nätijesın beredı. Öndırıstık kezeŋnıŋ uaqytşa şyǧyndary men qūnyn qysqartu öz aldyna ūzaq äŋgıme.
Biznes-inkubator
Aqyldy qalanyŋ kelesı qadamy – tehnologiialyq biznes-inkubator, investorlarǧa qoldau körsetu ortalyqtary. Būl innovasiialyq damuǧa serpın beretın tyŋ bastama ekenı sözsız.
Biznes-inkubator jobasynda innovasiialyq menedjment pen otandyq jäne halyqaralyq sarapşylardy şaqyru arqyly jobalardy basqaru negızderı jönınde döŋgelek üstelder, treningter jäne därıster ötkızılıp tūrady. Mūnda kelıssözder jürgızu, ideialardy talqylau, ony jüzege asyru üşın barlyq jaǧdailar jasalǧan.
Älemnıŋ köptegen elderınde käsıpkerlerge qyzmet körsetu aqyly jürgızıledı. Mäselen, Sankt-Peterburgtaǧy «İngriia» tehnosaiabaǧynda baǧdarlamalardyŋ baǧasy aiyna – 500 rubl, al inkubatorlau baǧdarlamalary 1500 rubldı qūraidy.
Bas qalanyŋ erekşelıgı de sol, biznes-inkubator jobasyna qatysu tegın. Seminar, trening kezınde käsıpkerlerge tegın pissa men susyndar ūsynylady. Astanada käsıpkerlık ortalyq qūru basty maqsat bolǧandyqtan, atqarylǧan jūmystyŋ nätijesı köŋıl quantady.
Osy uaqytqa deiın «Käsıpkerlık ekojüie men Greenfield jäne Brownfield degenımız ne?», «Käsıpkerlık strategiia jäne qūndylyqtardy qūru. Jobanyŋ biznes jospary men tūjyrymdamasyn qalai jasauǧa bolady?», «Potensialdy naryqty qalai baǧalauǧa bolady?», «Biznestı nemese dizainerlık modeldı qalai dūrys qalyptastyryp, taŋdauǧa bolady?», «Idea Pitch 90 sekundta özıŋızdıŋ ideiaŋyzdy qalai aituǧa bolady?», «Biznestı oilau men qūru strategiiasyn qalyptastyrudaǧy kognetivtı erekşelıkterdıŋ äserı» jäne taǧy basqa auqymdy taqyryptardy qamtyǧan seminarlar azamattardyŋ biznes turaly tüsınıgın keŋeituge yqpal etken.
Küdıktını kım anyqtaidy?
«Aqyldy qala» jobasynyŋ negızgı baǧyttarynyŋ bırı – qoǧamdyq qauıpsızdıktı qamtamasyz etu. Astana qalasynyŋ mamandary küdıktı azamattardy anyqtau jüiesın engızu jönınen izraildık kompaniialardyŋ täjıribesıne qyzyǧuşylyq tanytyp otyr. Būl jüie qūqyq qorǧau organdaryna ızdeude jürgen nemese jürıs-tūrysy kümändı körınıp tūrǧan azamattardy qoǧamdyq kölıkte belgı beru arqyly oŋai anyqtaidy. Qazırgı taŋda atalmyş kompaniia-men «Astana Innovations» AQ arasynda tyǧyz qarym-qatynas ornauda. İntellektualdy qauıpsızdık jüiesın engızu milliondaǧan dollarǧa baǧalanuda, alaida, mamandar onyŋ özın-özı aqtaitynyna senımdı.
«Sime Technology» kompaniiasynyŋ būl jetıstıgı İzraildıŋ özınde köpten qoldanylyp keledı. Osydan on şaqty jyl būryn İzrailde jiı oryn alǧan terroristık qimyl-äreketter osy jobanyŋ arqasynda tyiylǧan körınedı.
Sondai-aq, Astana äkımdıgı ärbır tūrǧynnyŋ, kölıktegı jol aqysyn, emhanadaǧy nemese auruhanadaǧy qyzmet türın töleuıne, därıhanalardan därı aluyna mümkındık beretın bıregei äleumettık kartaǧa ötu jönınde taǧy bır «aqyldy» şeşımdı qarastyruda.
Gülmira AIMAǦANBET
