Nūr-Sūltan qalalyq Ardagerler keŋesı «Belsendı ūzaq ömır süru ortalyǧy» jäne Jastar saiasaty basqarmasymen bırlesıp, ūlt ūstazy, memleket qairatkerı, qazaq tıl bılımı men ädebiettanu ǧylymdarynyŋ negızın saluşy ǧalym, ūlttyq jazudyŋ reformatory, aǧartuşy – Ahmet Baitūrsynūlynyŋ 150 jyldyǧyna orai kelelı kezdesu ötkızdı.
Halqymyzdyŋ zerdesıne säule tüsırıp, oi-sanasyn oiatqan ūltymyzdyŋ ruhani kösemı Ahmet Baitūrsynūlynyŋ ömır joly men asyl mūralaryn jastar boiyna darytu maqsatynda ötkızılgen būl şaraǧa qalalyq Ardagerler keŋesınıŋ müşelerı, alaş mūralaryn zertteuşıler, sondai-aq jastar qatysty.
Şarany aşqan Almaty audany Ardagerler keŋesınıŋ töraǧasy Marat Mūstafin Ahaŋ eŋbekterıne toqtala kelıp, sözınıŋ soŋyn «Ahmet Baitūrsynūly – orys patşasyna qarsy küresken qairatker. Osy äreketı üşın ol Semei türmesınde bır jyl otyryp, ekı jylǧa jer audaryldy. Sottalyp kelse de qarap otyrmai, 1913 jyly Orynbor qalasynda «Qazaq» gazetın şyǧardy. Gazettegı maqalalary arqyly qazaq halqynyŋ ūlttyq sanasyn oiatqan qairatkerımız, Alaş tuyn biıkke kötergen Ahaŋnyŋ beinesı bızdıŋ mäŋgı jadymyzda» dep tüiındese, L.Gumilev atyndaǧy Euraziia universitetınıŋ prorektory, belgılı alaştanuşy, akademik Dihan Qamzabekūly Ahmet Baitūrsynūlynyŋ ūlt üşın etken eŋbekterın jastar arasynda nasihattaudyŋ män-maŋyzyna toqtaldy.
– Qazaqtyŋ ruhani ūstazy Ahmet Baitūrsynūlyna arnalǧan eske alu – jastar üşın, myna şaraǧa qatysyp otyrǧan ūrpaqqa ülken ülgı-önege. Ahmet Baitūrsynūly kışkentai kezınen qoǧamdaǧy ädıletsızdıktı körıp ösken. Osyny qalai qalpyna keltıruge bolady dep ol qatty qinalady. Onyŋ bır ǧana joly bılım dep oilaidy. Köp ızdenedı, oqidy. Aldymen qazaqşa, keiın orysşa bılım alady. Ol joǧary institut bıtırmese de, ǧūlama ǧalym boldy. Būl ataq oǧan oŋai kelmedı. Jatpai-tūrmai, ızdenıstıŋ, köp oqudyŋ arqasynda keldı. Qysqaşa aitqanda, adam oilansa, tas jarady, tas jarmasa, bas jarady deidı. Ahaŋnyŋ aldyna qoiǧan maqsaty «Menıŋ armanym – mümkınşılıgınşe qazaq halqynyŋ däulettılıgın, mädenietın joǧary deŋgeige köteru». Būl – özınıŋ jazyp ketken qasiettı sözı. Ömırınıŋ soŋyna deiın ol halqyna arnap qazaq tılınıŋ kıtabyn jazyp, qazaq tılınıŋ negızın qalap, qazaq mektebınıŋ ırgetasyn tūrǧyzǧan alǧaşqy adam ol – Ahmet Baitūrsynūly. Ahmet Baitūrsynūly – qazaqtyŋ tılıne bailanysty köp aitqan ǧalym. Oǧan dälel myna bır qanatty sözı: «Ūlttyŋ saqtaluyna da, joǧaluyna da sebep bolatyn närsenıŋ eŋ quattysy – tılı. Sözı joǧalǧan jūrttyŋ özı de joǧalady, öz ūltyna basqa jūrtty qosamyn degender äuelı sol jūrttyŋ tılın azdyruǧa tyrysady. Öz tılımen söilesken, öz tılımen jazǧan jūrttyŋ ūlttyǧy eşuaqytta joiylmaidy degen sözı tura aitylǧandai. Sondyqtan da oǧan baǧa bergen ǧūlamalar tıl bılımınıŋ atasy dep atady, – dep qorytyndylady sözın akademik Dihan Qamzabekūly.
Ahaŋnyŋ 150 jyldyǧyna orai ötetın taǧy bır ıs-şara – velomarafon. Osy şaraǧa marafonşy Ernar Qaşqynov ta kelıp, şaraǧa qatysuşylarǧa özı jüretın joly jaily baiandady. Ol 5555 şaqyrym joldy 55 künde jürıp ötpek. Velomarafon Ahmet Baitūrsynūlynyŋ tuǧan künı 5 qyrküiekte Ahaŋnyŋ tuǧan auyly Aqkölden bastau alyp, Türkiianyŋ Ystanbūl qalasynda aiaqtaidy.
Ǧaliia BALTABAI,
Nūr-Sūltan qalalyq Ardagerler keŋesı
mediatoby jetekşısınıŋ orynbasary
